Gazetelerin kitap ekleri
Gazetelerin kitap ekleri,[1] Türkiye'de ve dünyada yeni çıkan veya çıkmak üzere olan kitapların tanıtımını yapan ve kitap eleştirilerine yer veren, genellikle gazete ekleri olarak belirli periyotlarla yayımlanan dergi tarzındaki yayınlardır.
Giriş
[değiştir | kaynağı değiştir]Çoğunluğu tabloid boyutta gazete kağıdına basılı olan ve ücretsiz olarak verilen bu kitap eklerinde kitap tanıtımları ve kitap eleştirilerinden başka, yazarlarla yapılmış röportajlar, yazar anketleri, yazarların öz geçmişleri, kültür haberleri, edebiyat haberleri, edebiyat dosyaları, denemeler, kitapların satış rakamları ve çok satanlar listesi gibi konulara yer verilmiştir. Bazılarında "tadımlık" adı verilen ve kitaplardan alıntılanmış bölümler de bulunmaktadır. Bunun yanı sıra doğal olarak yayınevlerinin verdikleri kitap reklamları da bu dergilerde geniş yer bulmaktadır. Okurlarının yazılarına yer vererek onları yazarlığa teşvik eden kitap eki dergiler de vardır.
Günümüzde Türkiye'de yirmiye yakın gazete kitap eki vermektedir. Bunların arasında en köklü olanlar Milliyet ve Cumhuriyet gazetelerinin verdikleri kitap ekleridir. Cumhuriyet gazetesi yirmi yılda 1200 kadar ek yayımlamıştır.[2]
Çoğunluğu aylık periyotlarla yayımlanan kitap eklerinden bazıları haftalık, biri de yılda bir kez yayımlanmaktadır. Ara sıra ilan edildikleri gün yayımlanmadıkları da olmaktadır. Birlikte verildikleri gazetelerin yayın politikalarına paralel olarak bu dergilerde tanıtılan kitapların konuları da çeşitlilik göstermektedir. Kimi dergiler kuramsal, edebî, tarihî ya da öz geçmiş kitaplarının tanıtımına ağırlık verirken, kimisi de şiir kitaplarına, politik kitaplara, İslam felsefesine, dinî eserler ve tasavvuf kitaplarına, klasik edebî eserlere, polisiye romanlara ya da çocuk kitaplarına daha fazla ağırlık verebilmektedir.
Bununla birlikte piyasadaki kitap eklerinin birbirinden farkının olmadığını, aynı tarihlerde çıkan dergilerin aşağı yukarı aynı kitapları tanıttıklarını, bunların yayıncılarının kitabı ticari bir meta olarak gördükleri için konuyla bu kadar yakından ilgilendiklerini, zaten bu ekleri hazırlayanların birçoğunun aynı zamanda gazetelerin magazin sayfalarını da hazırladıklarını, dergi sayfalarında belli başlı bazı yayınevlerinin reklamlarının haddinden fazla yer kapladığını ileri sürenler de vardır.[3]
Türkiye dışında yayımlanan gazete ekleri arasında en etkili ve köklü dergi Amerika Birleşik Devletleri'nde yayımlanan The New York Times gazetesinin haftalık eki olan The New York Times Book Review'dur. Bu ek 1896 yılından beri yayınını sürdürmektedir.[4]
Türkiye'de yayımlanan kitap ekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gazete eki olanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kitap eki | Gazete | Sıklık | Yayın günü |
|---|---|---|---|
| "Agos Kitap (kirk)" | Agos | Aylık | Her ayın ikinci cuması |
| "Aydınlık Kitap" | Aydınlık | Haftalık | Her hafta cuma günü |
| "Akşam Kitap" | Akşam | Aylık | Her ayın ikinci haftası cuma günü |
| "Birgün Kitap" | BirGün | 15 günde bir | İki haftada bir cumartesi günü |
| "Cumhuriyet Kitap" | Cumhuriyet | Haftalık | Her hafta perşembe günü |
| "Dünya Kitap" | Dünya | Aylık | Her ayın ilk cuma günü |
| "Evrensel Kitap" | Evrensel | Aylık | Her ayın son cuması |
| "Habertürk Kitap" | Gazete Habertürk | Yıllık | Her yıl İstanbul Kitap Fuarı döneminde |
| "Kitap Zamanı" | Zaman | Aylık | Her ayın ilk pazartesi günü |
| "Milliyet Kitap" | Milliyet | Aylık | Her ayın 20'sinde |
| "Radikal Kitap" | Radikal, Hürriyet | Haftalık | Her cuma günü |
| "Sabah Kitap" | Sabah | Aylık | Her ayın üçüncü haftası cuma günü |
| "Star Kitap" | Star | Aylık | Her ayın ikinci perşembe günü |
| "SoL Kitap Eki" | SoL | Haftalık | Her çarşamba günü |
| "Taraf Kitap" | Taraf | Aylık | Her ayın ikinci haftası cuma günü |
| "Vatan Kitap" | Vatan | Aylık | Her ayın on beşinde |
| "Yeni Çağ Kitap Eki" | Yeniçağ | Aylık | Her ayın üçüncü haftası cumartesi günü |
| "Yeni Şafak Kitap" | Yeni Şafak | Aylık | Her ayın 15 inde |
| "Yurt Kültür" | Yurt | Haftalık | Her hafta cumartesi günü |
Gazete eki olmayanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kitap eki | Sıklık | Yayın günü | Not |
|---|---|---|---|
| "Sabitfikir Kitap" | Aylık | Gazete eki olmayıp aslında 3 TL fiyatı olmasına rağmen kitapçılarda veya internet alışverişlerinde ücretsiz veriliyor. | |
| "İyi Kitap" | Aylık | Gazete eki olmayıp kitapçılarda veya internet alışverişlerinde ücretsiz veriliyor. Çocuk ve gençlik kitapları ağırlıklı. | |
| "Remzi Kitap Gazetesi" | Remzi Kitabevi'nin tanıtım bülteni niteliğinde. |
Artık çıkmayanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Kitap eki | Gazete | Sıklık | Yayın günü |
|---|---|---|---|
| "Yeni Binyıl kitap" | Yeni Binyıl | 2000-2001 arasında kısa süre çıktı[5] |
Dünyadaki gazete kitap ekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Ülke | Kitap eki | Gazete | Sıklık | Not |
|---|---|---|---|---|
| ABD | "The New York Times Book Review" | The New York Times | Haftalık | 1896'dan beri çıkıyor. |
| Birleşik Krallık | "The Guardian Review" | The Guardian | Haftalık | Cumartesileri çıkan ek edebiyatın yanı sıra sinemaya ve sanatın diğer dallarına da yer veriyor. |
| Birleşik Krallık | "The Times Literary Supplement" (TSL) | The Times | Haftalık | Yılda 50 kez çıkıyor. |
Artık çıkmayanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| Ülke | Kitap eki | Gazete | Sıklık | Not |
|---|---|---|---|---|
| ABD | "Book World supplement" | The Washington Post | Haftalık | Bütçeden kısıntı yapmak için bu eki çıkarmayı bıraktı[6] |
| ABD | "Chicago Tribune book supplement" | Chicago Tribune | Haftalık | Maliyetleri kısmak için kapatıldı[6] |
| ABD | "Los Angeles Times book supplement" | Los Angeles Times | Haftalık | Maliyetleri kısmak için kapatıldı[6] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Gazeteler Hangi Günlerde Kitap Eki Veriyor?". edebiyathaber.net. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
- ^ Mehmet Fırat Pürselim. "Kitap Ekleri Arasında". www.yesilgazete.org. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
- ^ "Gazetelerin Kitap Ekleri Zararlı!". www.dunyabizim.com. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
- ^ "Sunday Book Review" (İngilizce). nytimes.com. 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
- ^ "Popüler Kültürün Dönüştürme Aracı: "Gazetelerin Kitap Ekleri"". haksozhaber.net. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.
- ^ a b c "Another Newspaper Drops Book Review Supplement" (İngilizce). bookgroupbuzz. 1 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2013.