İçeriğe atla

Galat-ı meşhur

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Galat-ı meşhur, sözcük veya deyimlerin yaygın olarak yanlış bir biçimde kullanılması sonucu, doğrusunun yerini alması durumudur. "Herkesin doğru bildiği yanlış" denebilir.

Örnek olarak: Türkçede "İngiltere" denilerek kastedilen Birleşik Krallık'tır; İngiltere, Birleşik Krallık'ı oluşturan devletlerden birisidir; ancak bu kullanım o kadar yaygındır ki yanlış kabul edilmez.[1][2]

Türkçeye Arapçadan geçen ve aslında çoğul anlamı olan evrak (tekil: varaka), evlat (tekil: velet), eşkıya (tekil: şaki) evliya (tekil: veli), eşya (tekil: şey) gibi sözcüklerin tekrar çoğul eki alabilmesi zaman içinde kabul görmüştür.[3][4][5]

"Zürafanın düşkünü, beyaz giyer kış günü" - doğrusu: "Zürefanın düşkünü, beyaz giyer kış günü" (zürefa, zarifin çoğuludur "Azref-i zürefâ": Zariflerin zarifi.)

"Nam-ı değer" - doğrusu: "namıdiğer"

"Göz var nizam var" - doğrusu: "göz var izan var" vb.

Konuyla ilgili olarak, Osmanlı Türkçesinde "Deme Kalbura Kallabur; Lugât-ı Fasîhten Evlâdır Galât-ı Meşhûr" şeklinde bir atasözü de bulunmaktadır.[6]

  1. ^ Laçiner, Sedat (2001). Bir Başka Açıdan İngiltere. ASAM. s. 139. ISBN 975676919X. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2014. 
  2. ^ Varcan, Nezih (2005). Yerel Yönetimler. Anadolu Üniversitesi. s. 123. ISBN 9789750603624. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2014. 
  3. ^ Tekin, Arslan (1995). Edebiyatımızda İsimler ve Terimler. Ötüken Yayınları. s. 243. ISBN 9789754371604. 
  4. ^ Kültüral, Zuhal (2008). Galatât Sözlükleri. Simurg Yayınları. s. 28. ISBN 9786054055036. 
  5. ^ Aksan, Doğan (1976). Tartışılan Sözcükler ve Özleştirme Sorunu. Türk Dil Kurumu Yayınları. s. 60. 
  6. ^ Güneyçal, Aydın Sami (2002). Türkçenin Şikâyeti Var. Aydın Kitabevi. s. 167. ISBN 9789757519041. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]