Fatma Sultan (Abdülmecid'in kızı)
| Fatma Sultan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1 Kasım 1840 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 26 Ağustos 1884 (43 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Defin | Cedid Havatin Türbesi, Fatih, İstanbul |
| Eş(ler)i | Ali Galib Paşa Damad Nuri Paşa |
| Çocuk(lar)ı | Sultanzade Mehmed Fuad Bey Emine Lütfiye Hanımsultan |
| Hanedan | Osmanlı Hanedanı |
| Babası | I. Abdülmecid |
| Annesi | Gülcemal Kadınefendi |
| Dini | İslam |
Fatma Sultan (1 Kasım 1840, İstanbul - 26 Ağustos 1884, İstanbul), Sultan Abdülmecid'in ve Gülcemal Kadınefendi'nin kızı, V. Mehmed kız kardeşi.
Erken yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]Fatma Sultan, 1 Kasım 1840'ta Beşiktaş Sarayı'ndaydı. Babası Sultan'dı Abdülmecid ve annesi Bosnalı Gülcemal Kadın idi. Babasından doğan ikinci çocuk ve en büyük kız, annesinden doğan en büyük kızdı, bu nedenle küçük kardeşleri Refia Sultan ve Sultan'ın V. Mehmed tam kız kardeşi.[1] Annesinin 1851'de ölümünden sonra, o ve kardeşleri Abdülmecid'in ilk eşi Servetseza Kadınefendi tarafından evlat edindi.[2][3]
Bu geleneğe göre Fatma Sultan, 20 Eylül 1847'de kız kardeşi ile Kuran öğrenmeye başladı Refia Sultan, üvey kardeş Cemile Sultan üvey kardeşleri V. Murad ve II. Abdülhamid.[4]
İlk evlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]Nişan
[değiştir | kaynağı değiştir]Fatma Sultan yaşına geldiğinde, en yüce şahsiyetlerden bazılarının oğulları genç prensesin elini arzuluyordu. Mustafa Reşid Paşa ve özellikle de aşırı gurur duyan eşi Adile Hanım, oğulları Ali Galib Paşa'nın Sultan'ın damadı olması gerektiğinden özellikle endişeliydi. Diğer bakanlar Büyük vezir'i memnun etmek istediler ve efendilerinin meslektaşlarının oğluna prensesin elini vermesi için onları uyarmaya çalıştılar. Çok baskı yaptıktan sonra Sultan önerilen sendikaya rıza gösterdi.[5]
Düğün
[değiştir | kaynağı değiştir]Abdülmecid ilk olarak Mustafa Reşid Paşa'nın Baltalimani'deki saray ve sahil evini 250.000 altın lirası karşılığında satın aldı. Daha sonra bu mülklerin mülkiyeti kızı Fatma Sultan'a verdi ve Paşa'yı düğün masraflarını ödemek için büyük bir servetle bıraktı. Ali Galip Bey, Paşa rütbesine atandı ve Meclis-i Vâlâ (Yüksek Mahkeme) üyesi oldu.[6]
Kırım Savaşı'nın en ateşli dönemine denk gelen evlilik, 7 Ağustos 1854'te Çırağan Sarayı'nda gerçekleşti. Fatma Sultan'ın gelin alayı bu sarayı terk etti ve gelini Baltalimanı Sarayı'na taşıyarak kısmen karadan, kısmen de denizden "ihtişam ve durum" ile seyahat etti.[6][2] Düğün yedi gün sürdü ve 10 Ağustos'ta sona erdi. [7]
Çocuklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ertesi yıl bebeklik döneminde ölen Cemile Hanımsultan adlı bir kızı dünyaya getirdi. [8]
İkinci evlilik
[değiştir | kaynağı değiştir]Ali Galib Paşa'nın 1858'de ölümünden sonra 24 Mart 1859'da Arif Paşa'nın oğlu Mehmed Nuri Paşa ile evlendi. İkisinin Sultanzade Mehmed Fuad Bey ve Emine Lütfiye Hanımsultan iki çocuğu oldu. Her ikisi de genç yaşta öldü. [9][10] Kocasının Arabistan'a şüpheli mahkûmiyetinden ve sürgünü nedeniyle suçluluktan dolayı sürgüne amcası Abdülaziz ölümünden Fatma sarayına çekildi.[1] 1883'te ölümünde dul kaldı.[11]
Baltalimanı Sarayı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tanzimat'ın lideri Büyük Sadrazam Mustafa Reşid Paşa, 1847 yılında Baltal limanındaki büyük ahşap köşkün yanında, İtalyan mimar Gaspare Trajano Fossati'ye inşa edilmek üzere Baltalimani Plaj Sarayı'nı tasarladı. Reşit Paşa Plajı Sarayı olarak da bilinen bina, 1860'larda Sarkis Balyan tarafından yaptırılmıştır. Döneminde diğer plaj saraylarına göre oldukça görkemli olan bu saray, Sultan Abdulmejid'in kızı Fatma Sultan ve Reşid'in oğlu iken Hazine-i Hassa tarafından Reşit Paşa'dan satın alındı. Paşa, Galip Bey. Fatma Sultan ve kocası 1853 yılında Baltalimanı'na yerleşti. [12] 1878 yılında, o ve kocası ve kardeşleri Ahmed Kemaleddin Efendi ve Selim Süleyman Efendi ve kız kardeşi Seniha Sultan dahil olmak üzere kardeşleri hepsi Murad'ı tahttan kurtarmak amacıyla Ali Suavi olayına karıştı. [13]
Ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Fatma Sultan 26 Ağustos 1884'te kırk üç yaşında öldü ve Cedid Havatin İstanbul 'da Sultan V. Murad türbesine gömüldü. [9][14]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Brookes 2010, s. 281.
- ^ a b Uluçay 2011, s. 218.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 604-5.
- ^ Kolay 2017, s. 681.
- ^ Hanim 1872, s. 235.
- ^ a b Sakaoğlu 1992, s. 169.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 608.
- ^ Uluçay 2011, s. 219.
- ^ a b Uluçay 2011, s. 219-20.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 613-13.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 612.
- ^ Kahya 2012, s. 56.
- ^ Brookes 2010, s. 76 ve n. 51, 52.
- ^ Sakaoğlu 2008, s. 613.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- M. Cağatay, Uluçay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Oğlak Yayınları.
- Necdet, Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayınları. 978-9-753-29623-6.
- The Concubine, the Princess, and the Teacher: Voices from the Ottoman Harem. University of Texas Press. 2010. 978-0-292-78335-5.
- Kahya, Özge (2012). Sultan Abdülmecid’in kızı Mediha Sultan’ın hayatı (1856-1928).