Comte de Lautréamont
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Temmuz 2022) |
Çizen: Félix Vallotton
Comte de Lautréamont gerçek adı Isidore Lucien Ducasse'dır. (4 Nisan 1846 Uruguay - 24 Kasım 1870 Paris) Fransız şair.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hakkında çok az şey bilinen Isidore Ducasse'ın takma adı Comte de Lautrémont'tur. 4 Nisan 1846'da Uruguay Montevideo'da doğdu. Babası Fransız konsolosluğunda görevli bir memurdu. Annesi, Lautrémont 18 aylıkken öldü, intihar ettiği konusunda şüpheler vardır. Uruguay'da geçirdiği gençlik dönemi bir sır halinde kaldı. İç savaşın ve koleranın patlak vermesiyle; 10 yaşındayken okulunu bitirmesi için babası tarafından Fransa Tarbes'e gönderildi.
Tarbes ve Pau'da; kibirli, somurtkan ve içedönük kimse olarak görüldü. Okulda Latin ve matematik derslerindeki başarısızlığını, edebiyata olan ilgisiyle ve başarısıyla telafi etti. Ayrıca biyolojiyle de yakından ilgilidir. Bu bilgisini de Maldoror'un Şarkıları'nda çokça kullanmıştır.
19 yaşında, okulu bitirdikten sonra, Ducasse'nin, yolculuklar yaptığı konusunda düşünceler vardır. Bu yolculukların muhtemelen Uruguay'da olan babasına veya edebi temaslar yapmak için Fransa Bordeux'ya olduğu tahmin edilir. 1867 veya 1868'de, hiçbir kayıt belgesinin bulunmamasına rağmen Paris'te politeknik veya maden okulunda okuduğu tahmin edilir.
Araştırmacıların çoğu, Lautréamont Paris'teyken, "Maldoror'un Şarkıları"nın çıktığını düşünür. 24 yaşında bir otel odasında intihar ederek yaşamına son verdi. En önemli eseri henüz 22 yaşındayken yazdığı Maldoror'un Şarkıları'dır.
Gençlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Ducasse, Montevideo, Uruguay'da Fransız konsolosluk memuru François Ducasse ve eşi Jacquette-Célestine Davezac'ın çocuğu olarak dünyaya geldi. Isidore'un çocukluğu hakkında, 16 Kasım 1847'de Montevideo Metropolitan Katedrali'nde vaftiz edilmesi ve annesinin muhtemelen bir salgın nedeniyle kısa bir süre sonra ölmesi dışında çok az şey biliniyor. 1851'de, beş yaşında bir çocukken, Arjantin - Uruguay Savaşı'nda sekiz yıllık Montevideo Kuşatması'nın sonunu yaşadı . Üç dil konuşarak büyüdü: Fransızca, İspanyolca ve İngilizce.
Ekim 1859'da, on üç yaşındayken babası tarafından Fransa'da liseye gönderildi. Tarbes'deki Imperial Lycée'de Fransız eğitimi ve teknolojisi eğitimi aldı . 1863'te Pau'daki Louis Barthou Lisesi'ne kaydoldu ve burada retorik ve felsefe derslerine katıldı. Aritmetik ve çizimde mükemmeldi ve düşüncesinde ve tarzında savurganlık gösterdi. Isidore, Edgar Allan Poe'nun bir okuyucusuydu ve özellikle Percy Bysshe Shelley ve Byron'ın yanı sıra Adam Mickiewicz, Milton, Robert Southey, Alfred de Musset ve Baudelaire'i tercih etti.(bkz. aşağıda kapsamlı olarak alıntılanan 23 Ekim 1869 tarihli mektup). Okulda Racine ve Corneille'den ve Sophocles'in Oedipus Rex'indeki körleme sahnesinden büyülenmişti . Okul arkadaşı Paul Lespès'e göre, bir denemede "sıfatları keyfine göre kullanmak ve korkunç ölüm görüntüleri biriktirmekle" bariz bir aptallık sergiledi. [ kaynak belirtilmeli ] Mezun olduktan sonra Tarbes'te yaşadı, burada velisinin oğlu Georges Dazet ile arkadaş oldu ve yazar olmaya karar verdi.
Maldoror'un Şarkıları
[değiştir | kaynağı değiştir]
1868'de, Lautreamont, Uruguay'a babasına Maldoror'un ilk parçasını göstermek ve finansal desteğini almak için için yolculuk yaptı. İlk kıta, anonim olarak 1868'de yayımlandı. Emile Zola, Victor Hugo gibi Fransız edebiyatının ünlü isimleri için editör olarak çalışmış Albert Lacroix ve Joseph Proudhon tarafından kitabın son halinin düzeltmeleri yapıldı. 1869 yazında basıldı. Lacroix şirketi, çalışmanın değerlere hakaret eden ve müstehcen doğasından dolayı davadan korktu ve asla kitabı satışa sunmadı.
Maldororun Şarkıları, gerçeküstü figürler ve olgular içeren, tanrıya başkaldıran ve insanın daha çok hayvansı yönlerini anlatan düzyazı-şiir tarzı bir kitaptır. Bu kitapla Lautreamont, Fransız edebiyatında sürekli bir yer edinmiş. Sürrealist akımın önemli simgelerinden biri olmuştur.
Paris'teki yıllar
[değiştir | kaynağı değiştir]Babasıyla Montevideo'da kısa bir süre kaldıktan sonra, Ducasse 1867'nin sonunda Paris'e yerleşti. Ecole Polytechnique'e girmek için çalışmalara başladı, ancak bir yıl sonra onları bıraktı. Babasının sürekli ödenekleri, Ducasse'nin kendini tamamen yazılarına adamasını mümkün kıldı. "Entelektüel Mahalle"de, Rue Notre-Dame-des-Victoires'daki bir otelde yaşadı ve burada Les Chants de Maldoror'un ilk kantosu üzerinde yoğun bir şekilde çalıştı . Bu çalışmaya Montevideo'ya geçmeden önce başlamış ve okyanus yolculuğu sırasında da devam etmiş olabilir.
Ducasse, yakınlardaki kütüphaneleri sık sık ziyaret ederdi, burada Romantik edebiyatın yanı sıra bilimsel eserler ve ansiklopediler okurdu. Yayıncı Léon Genonceaux onu "büyük, esmer, genç bir adam, sakalsız, cıvıl cıvıl, düzgün ve çalışkan" olarak nitelendirdi ve Ducasse'nin "sadece geceleri piyanosunun başında otururken, tuşlara basarken çılgınca bağırarak ve çekiçle bağırarak yazdığını bildirdi. seslere hiç yeni ayetler". Ancak, bu hesabın hiçbir doğrulayıcı kanıtı yoktur ve güvenilmez olarak kabul edilir.
1868'in sonlarında Ducasse, Les Chants de Maldoror'un (Chant premier, par ***), otuz iki sayfalık bir kitapçık olan ilk kantosunu (isimsiz olarak ve masrafları kendisine ait olmak üzere) yayınladı.
10 Kasım 1868'de Ducasse, yazar Victor Hugo'ya ilk kantonun iki kopyasını içeren bir mektup gönderdi ve daha sonra yayınlanması için bir öneri istedi. İlk kantonun yeni bir baskısı Ocak 1869'un sonunda Bordeaux'daki Parfums de l'Âme antolojisinde çıktı. Burada Ducasse ilk kez "Comte de Lautréamont" takma adını kullandı. Seçtiği isim, Eugène Sue'nun 1837 tarihli popüler gotik romanı Latréaumont'un baş karakterine, bazı yönlerden Isidore'un Maldoror'una benzeyen kibirli ve küfürlü bir anti-kahramana dayandırılmış olabilir. Başlık muhtemelen alıntıydı l'autre à Mont(evideo), l'autre Amon (diğer Amon) veya "l'autre Amont" (nehrin diğer tarafı: 'En amont') olarak da yorumlanabilmesine rağmen = Fransızca için: 'Upstream') veya son olarak, The Count of Monte Cristo'dan, "L'autre Mond" (diğer dünyanın sayısı).
Babasının parası ve bankacı Darasse'nin iyi niyetleri sayesinde, 1869 sonlarında Albert Lacroix tarafından Brüksel'de Eugène Sue'yu da yayınlamış olan toplam altı kanto yayınlanacaktı. Lacroix, küfür veya müstehcenlik nedeniyle kovuşturmadan korktuğu için kitapçılara dağıtmayı reddettiğinde kitap zaten basılmıştı . Ducasse, bunun "içindeki yaşamın çok sert renklerle boyanmış olması" nedeniyle olduğunu düşündü (12 Mart 1870'den bankacı Darasse'ye mektup).
Ducasse, Baudelaire'in Les Fleurs du mal'ını (Kötülüğün Çiçekleri) 1857'de yayınlamış olan Auguste Poulet-Malassis'ten kitabının kopyalarını eleştirmenlere göndermesini acilen istedi . "Sonunu ancak daha sonra ve ben benimkini gördükten sonra görecek olan bir yayının başlamasına" yalnızca onlar karar verebilirler. Durumunu açıklamaya çalıştı ve hatta gelecekteki baskılar için bazı "çok güçlü" noktaları değiştirmeyi teklif etti:
Mickiewicz, Byron, Milton, Southey, A. de Musset, Baudelaire ve diğerlerinin yaptığı gibi kötülük hakkında yazdım. Doğal olarak, sadece okuyucuyu ezmek ve çare olarak iyiyi arzulamasını sağlamak için umutsuzluğun şarkısını söyleyen yüce bir edebiyat anlamında yeni bir şey yaratmak için kayıtları biraz abartılı bir şekilde çektim. Bu nedenle, her zaman, konu her zaman iyidir, yalnızca yöntem eski okuldan daha felsefi ve daha az naiftir. (...) Kötü mü? Hayır, kesinlikle değil.
— 23 Ekim 1869 tarihli mektup.
Poulet-Malassis, aynı ay, edebiyat dergisi Quarterly Review of Publications in France ve Printed Abroad'da kitabın yakında yayımlanacağını duyurdu. Aksi takdirde, çok az kişi kitabı dikkate aldı. Sadece Bulletin du Bibliophile et du Bibliothécaire Mayıs 1870'de "Kitap muhtemelen bibliyografik meraklar altında bir yer bulacaktır" diyerek bunu fark etti.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]1869 baharında Ducasse, 32 Rue du Faubourg Montmartre'den 15 Rue Vivienne'e, sonra tekrar Rue Faubourg Montmartre'a dönerek adresini sık sık değiştirdi ve burada 7 numarada bir otele yerleşti. yeni bir metin, içinde iyiliğin şarkısını söylemek istediği "kötülüğün fenomenolojik tanımı"nın bir devamı. İki eser bir bütün oluşturacak, iyi ve kötünün bir ikilemini oluşturacaktı. Ancak eser bir parça olarak kaldı.
Nisan ve Haziran 1870'de Ducasse, planlanan "iyiliğin ilahileri"nin önsözü olması gerekenin ilk iki bölümünü iki küçük broşürde, Poésies I ve II'de yayınladı; bu kez takma adını atarak gerçek adıyla yayınladı. Eserinin iki bölümünü felsefe ve şiir terimleriyle ayırarak, kötülüğe karşı bir mücadelenin başlangıcının diğer eserinin tersine çevrilmesi olduğunu ilan etti:
Melankoliyi cesaretle, şüpheyi kesinlikle, umutsuzluğu umutla, kötülüğü iyilikle, şikayetleri görevle, şüpheciliği inançla, safsataları soğukkanlılıkla ve gururu alçakgönüllülükle değiştiriyorum.
Aynı zamanda Ducasse, ünlü yazarların metinlerini aldı ve zekice ters çevrildi, düzeltildi ve açıkça Poésies için intihal yaptı :
İntihal gereklidir. İlerleme fikrinde ima edilir. Yazarın cümlesini sımsıkı kavrar, ifadelerini kullanır, yanlış bir fikri ortadan kaldırır, yerine doğru fikri koyar.
Çalınan eserler arasında Blaise Pascal'ın Pensées ve La Rochefoucauld'un Maximes'inin yanı sıra Jean de La Bruyère, Luc de Clapiers, Dante, Kant ve La Fontaine'in çalışmaları yer aldı. Hatta kendi Les Chants de Maldoror'unun bir geliştirmesini de içeriyordu . Aforizmalı nesir broşürlerinin bir bedeli yoktu; her müşteri bunun için hangi tutarı ödemek istediğine karar verebilir.
19 Temmuz 1870'de III. Napolyon Prusya'ya savaş ilan etti ve yakalanmasının ardından 17 Eylül'de Paris kuşatıldı, Ducasse'nin Montevideo'daki erken çocukluğundan beri aşina olduğu bir durum. Kuşatma sırasında yaşam koşulları hızla kötüleşti ve kaldığı otelin sahibine göre, Ducasse "kötü bir ateş" ile hastalandı.
Lautréamont, 24 Kasım 1870'de 24 yaşında, sabah saat 8'de otelinde öldü. Ölüm belgesinde "daha fazla bilgi verilmedi". Paris kuşatılırken pek çok kişi salgın hastalıklardan korktuğu için, Ducasse ertesi gün Notre Dame de Lorette'deki bir ayinin ardından Cimetière du Nord'daki geçici bir mezara gömüldü . Ocak 1871'de cesedi başka bir yerde başka bir mezara konuldu.
Lautréamont, Poésies'inde "Anılar bırakmayacağım" demişti ve bu nedenle Les Chants de Maldoror'un yaratıcısının hayatı büyük ölçüde bilinmiyor.
Les Chants de Maldoror
[değiştir | kaynağı değiştir]Les Chants de Maldoror, Tanrı'yı ve insanlığı terk eden amansız bir kötülük figürü olan Maldoror adlı bir karaktere dayanmaktadır. Kitap, şiddetli bir anlatıyı canlı ve genellikle gerçeküstü görüntülerle birleştiriyor.
Eleştirmen Alex De Jonge şöyle yazıyor: "Lautréamont, okuyucularını dünyalarını olduğu gibi kabul etmekten vazgeçmeye zorluyor. Kültürel geleneklerinin önerdiği gerçekliğin kayıtsız kabulünü paramparça ediyor ve gerçekliği olduğu gibi görmelerini sağlıyor: gerçek dışı bir kabus. uyuyan uyanık olduğuna inandığı için tüylerini diken diken eder."
Fransızcada (Jean-Jacques Lefrère'in saygın bir biyografisi de dahil olmak üzere) çok sayıda Lautréamont eleştirisi, yorumu ve analizi var, ancak İngilizcesi çok az.
Lautréamont'un yazıları birçok tuhaf sahneye, canlı görüntülere ve ton ve üslupta keskin değişimlere sahiptir. Çok fazla " kara mizah " var; De Jonge, Maldoror'un "sürekli hasta bir şaka" gibi okunduğunu savunuyor.
Poésies
[değiştir | kaynağı değiştir]Poésies (Şiirler, Şiir) Ducasse'nin diğer küçük hayatta kalan çalışmasıdır ve iki bölüme ayrılmıştır. Maldoror'dan farklı olarak Poésies, Ducasse'nin adı altında yayınlandı.
Her iki bölüm de edebiyat ve şiirle ilgili estetik görüşleri ifade eden düzyazıdaki bir dizi özdeyiş veya aforizmadan oluşur. Bu ifadeler sıklıkla batı kanonunun yazarlarına atıfta bulunur ve eserlerini ve yeteneklerini retorik dilde karşılaştırır; Atıf yapılan yazarlar arasında Yunan trajedi yazarları Edgar Allan Poe ve özellikle Charles Baudelaire, Alexander Dumas ve Victor Hugo da dahil olmak üzere Ducasse döneminin birçok Fransız yazarı sayılabilir. Bu nedenle Poésies, adından da anlaşılacağı gibi bir şiir koleksiyonu değil, onun yerine bir şiir kitabıdır edebi eleştiri veya poetika. Poésies ayrıca, çok daha olumlu, canlandırıcı ve hümanist bir dil kullanması anlamında Maldoror'un olumsuz temalarıyla çelişir. İyilik ve geleneksel ahlaki değerler, Ducasse'a aşina olan yazarlar bazen aşağılansa da, düzenli olarak övülür:
Ruhun ölümsüzlüğünü, Allah'ın hikmetini, hayatın değerini, kainatın düzenini, fiziki güzelliği, aile sevgisini, evliliği, sosyal kurumları inkâr etmeyin. Şu zararlı kalem iticileri görmezden gelin: Sand, Balzac, Alexander Dumas, Musset, Du Terrail, Féval, Flaubert, Baudelaire, Leconte ve Grève des Forgerons !
— Poésies, Bölüm I
Buna rağmen, Maldoror ile ortak noktalar var. Her iki eser de hayvanları düzenli olarak benzetme veya renkli benzetme yoluyla tanımlar ve Tanrı'nın övülmesine rağmen, diğer pasajlar tam tersine insanı Tanrı'nın üstüne koyan bir hümanizm önerir: "Elohim insanın suretinde yapılmıştır."
Sürrealizm
[değiştir | kaynağı değiştir]1917'de Fransız yazar Philippe Soupault, kabul edildiği askerî hastanenin yakınında, Paris'teki küçük bir kitapçının matematik bölümünde Les Chants de Maldoror'un bir kopyasını keşfetti. Soupault anılarında şunları yazdı:
Bana izin verilen bir mum ışığında okumaya başladım. Bir aydınlanma gibiydi. Sabah ilahileri tekrar okudum, rüya gördüğüme ikna oldum... Ertesi gün André Breton beni ziyarete geldi. Kitabı ona verdim ve okumasını istedim. Ertesi gün o da benim gibi hevesli bir şekilde onu geri getirdi.
Bu keşif sayesinde Lautréamont, Sürrealistlerle tanıştırıldı . Yakında ona peygamberleri dediler. Poètes maudit'lerden (lanetli şairler) biri olarak, Charles Baudelaire ve Arthur Rimbaud'un yanında Sürrealist panteonuna yükseltildi ve Sürrealizmin doğrudan habercisi olarak kabul edildi. Manifeste du Surréalisme'nin (1924) ilk baskısında Breton şunları yazdı: " Les Chants de Maldoror ile Sürrealizm doğdu. Daha eski örnekler ancak peygamberler ve kahinler zamanına kadar izlenebilir". Andre Gideonu -Rimbaud'dan bile daha fazla- en önemli şahsiyet olarak, "yarının edebiyatının kapı ustası" olarak görüyor, Breton ve Soupault'nun "şaşırtıcı Lautréamont'un edebi ve ultra-edebi önemini kabul edip ilan etmesini" hak ediyordu.
Louis Aragon ve Breton, Poésies'in Fransa Ulusal Kütüphanesi'ndeki tek nüshasını keşfettiler ve metni 1919 yılının Nisan ve Mayıs aylarında, Edebiyat dergilerinin iki ardışık baskısında yayınladılar . 1925'te Sürrealist dergisi Le Disque Vert'in özel bir sayısı "Le cas Lautréamont" (Lautréamont davası) başlığı altında Lautréamont'a ithaf edildi. Ona Fransız edebiyatında kalıcı bir yer ve Sürrealist harekette koruyucu aziz statüsü sağlayan, Soupault ve Breton'un 1927 tarihli yayınıydı . 1930'da Aragon, Lautréamont'u "modern harikuladeliğin gerçek başlatıcısı" olarak adlandırdı."Muhteşem", Breton'un Sürrealizminin başlıca özelliğidir. 1940'ta Breton onu Kara Mizah Antolojisi'ne dahil etti.
Amerikalı sanatçı Man Ray'in 1920'de yarattığı L'énigme d'Isidore Ducasse (Isidore Ducasse'nin Gizemi) adlı bir nesnenin başlığı, Kanto VI, Bölüm 3'teki ünlü bir dizeye atıfta bulunuyor. Lautréamont genç bir çocuğu anlatıyor. "Bir dikiş makinesi ve bir şemsiyenin teşrih masasında tesadüfen karşılaşması kadar güzel". Benzer şekilde, Breton bu çizgiyi Sürrealist dislokasyonun bir örneği olarak sıklıkla kullandı. Lautréamont'un "bir teşrih masasında şans toplantısı"na doğrudan atıfta bulunan Max ErnstSürrealist resmin yapısını "görünüşte aralarında hiçbir bağlantı olmayan iki gerçekliğin, görünüşe göre onlara uymayan bir ortamda birbirine bağlanması" olarak tanımladı. Bu dize referansla, deneysel/ endüstriyel müzik grubu Nurse With Wound'un ilk kaydı, bir dikiş makinesinin ve bir şemsiyenin diseksiyon masasında Şans toplantısı başlıklı.
Maldoror birçok sanatçıya ilham verdi: Fray De Geetere, Salvador Dalí, Man Ray, Jacques Houplain, Jindřich Štyrský, René Magritte, Georg Baselitz ve Victor Man. Bireysel çalışmalar Max Ernst, Victor Brauner, Óscar Domínguez, André Masson, Joan Miró, Aimé Césaire, Roberto Matta, Wolfgang Paalen, Kurt Seligmann ve Yves Tanguy tarafından üretildi. Sanatçı Amedeo Modigliani her zaman yanında kitabın bir kopyasını taşır ve Montparnasse'de ondan alıntılar yaparak dolaşırdı.
Başkaları üzerinde etki
[değiştir | kaynağı değiştir]Kadour Naimi, Les Chants de Maldoror'un bir uyarlamasını 1984'te tiyatroda, 1997'de de film olarak gerçekleştirdi.
Maldoror'un bir bölümü Jean-Luc Godard'ın 1967 tarihli Week End filminin sonuna doğru okunur.
Durumcu kurucu, film yapımcısı ve yazar Guy Debord, The Society of the Spectacle'da tez 207 olarak Poésies II'den bir bölüm geliştirdi. Tez, bir gereklilik olarak intihal ve bunun ilerleme ile nasıl ima edildiğini ele almaktadır. İntihalin bir yazarın sözünü benimsediğini, onun ifadelerinden yararlandığını, yanlış bir fikri sildiğini ve yerine doğru fikri koyduğunu açıklar. Arkadaşı Durumcu Raoul Vaneigem, Lautréamont'un içgörülerine büyük önem verdi ve Günlük Yaşamın Devrimi'ne Giriş'te şunları söyledi: ondan bir şey kazandı."
Yazarlar Jean Paulhan ve Henri Michaux, Lautréamont'u çalışmaları üzerinde bir etki olarak saydılar.
Kenneth Anger, aynı başlık altında Maldoror'dan uyarlanan bir film çekmeye çalıştığını, ancak bunu tamamlamak için yeterli parayı toplayamadığını iddia etti.
Modern performans sanatçısı Shishaldin, son yıllarda Fransız medeni kanununun 171. maddesindeki belirsiz bir maddeye atıfta bulunarak, yazarla ölümünden sonra evlenmek için hükümete dilekçe verdi.
Sürrealizmden etkilenen Amerikalı bir şair olan John Ashbery, 1992 koleksiyonuna Hotel Lautréamont adını verdi ve İngilizce baskısı, Lautréamont'un kitapta "yaşayan unutulmuş varlıklardan biri" olduğunu belirtiyor.
Brezilyalı yazar Joca Reiners Terron, ilk romanı Não Há Nada Lá'da Isidoro Ducasse karakterini Mahşerin yedi meleğinden biri olarak tasvir eder. Ducasse'nin karakteri, romandaki Les Fleurs du Mal'ın bir baskısına takıntılı hale gelir ve Avrupa'da trenle bir geziye çıkar.
Lautréamont ve Chants de Maldoror'dan Jô Soares'in 1995 tarihli romanı O Xangô de Baker Street'te kısaca bahsedilmiştir.
Isidore Ducasse, William Klein'ın 1966 yapımı Who Are You, Polly Maggoo? filmindeki moda yaratıcısına verilen isimdir..
Lautréamont, isimsiz bir "Güney Amerikalı" olarak, Julio Cortázar'ın Maldoror'dan alıntıları epigraf olarak kullanan kısa öyküsü "Diğer Cennet" de bir karakter olarak görünür.
Fransız filozof Gilles Deleuze ve psikiyatrist Félix Guattari, iki ciltlik ortak çalışmaları Kapitalizm ve Şizofreni boyunca her ciltte bir kez Lautréamont'tan iki kez alıntı yaptılar.
| Fransız edebiyatı |
|---|
| Fransız Edebiyatı Tarihi |
| Fransız yazarlar |
  | Bir Fransız şair ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
