Cape Town
| Cape Town Kaapstad (Afrikaans Dilinde) iKapa (Xhosa Dilinde) | |
|---|---|
      | |
 Arma | |
Takma ad: Capua | |
| Ülke |  Güney Afrika Cumhuriyeti |
| Bölge | Batı Kap |
| İl | City of Cape Town |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Dan Plato |
| Nüfus | |
| • Şehir | 433.688 |
| • Yoğunluk | 1.100/km² |
| • Metropol | 3,740,026 |
| • Metropol yoğunluğu | 1,500/km² (3.000/mil²) |
Resmî site [1] | |
Cape Town (Afrikaans: Kaapstad Afrikaans telaffuz: [ˈkɑːpstat]; Xhosa dili: iKapa), Güney Afrika'daki en eski şehirdir. Halk dilinde "Anne Şehir" olarak anılmaktadır. Güney Afrika'nın yasama başkentidir ve Batı Kap eyaletinin en büyük kentidir.[1] Şehir, Cape Town Şehri adlı Metropoliten alan'ın sadece bir parçasını oluşturur.
Güney Afrika Parlamentosu Cape Town'da bulunmaktadır.[2] Ülkenin diğer iki başkentinin biri Pretoria (idari başkent), diğeri Bloemfontein'dir (Yüksek Temyiz Mahkemesinin bulunduğu adli başkent).[3] Şehir; limanı, Ümit Burnu'ndaki Koruma Alanları, Table Dağı ve Kap Noktası gibi yerler ile kendini temsil etmektedir. 2014 yılı itibarıyla, Afrika'da nüfusun en fazla bulunduğu 10. şehirdir ve Batı Kap nüfusunun % 64'üne ev sahipliği yapar.[4] Dünyanın en çok kültürlü şehirlerinden biri olup, göçmenler için için ana kentlerden biri rolünü bulundurur.[5] Şehir, Uluslararası Endüstriyel Tasarım Toplulukları Konseyi tarafından 2014 yılında Dünya Tasarım Başkenti seçilmiştir.[6] 2014 yılında, Cape Town hem New York Times[7] hem de The Daily Telegraph tarafından dünyada ziyaret edilebilecek en iyi yer olarak seçilmiştir.[8]
Table Körfezi kıyısında bulunan Cape Town, Güney Afrika'daki en eski kentsel alan olarak, Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) tarafından Doğu Afrika, Hindistan ve Uzak Doğu'ya yelken açan Hollanda gemileri için bir tedarik istasyonu olarak geliştirilmiştir. Jan van Riebeeck'in 6 Nisan 1652'deki gelişi, Güney Afrika'daki ilk kalıcı Avrupa yerleşimi olan Hollanda Kap Kolonisi'ni kurmuştur. Cape Town, Kap Kolonisi'nin ekonomik ve kültürel merkezi haline gelen Good Hope Kalesi'ndeki ilk Avrupa merkezi olma hedefine ulaşmıştır. Johannesburg'un gelişmesine kadar Cape Town, Güney Afrika'daki en büyük şehirdi.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]1488'de Portekizli keşifçi Bartelemeu Dias tarafından keşfedilen Cape Town, sırasıyla Boerler ve İngilizlerin eline geçti. 1652'de Güney Afrika'da kurulan ilk Avrupa yerleşimi oldu. İlk Müslümanlar 1700'lerde Malay dünyasından Hollanda'ya karşı mücadele eden ve yakalanıp sürgün edilen Şeyh Yusuf ve 49 müridi olmuştur. İlk camiyi de inşa etmişlerdir.
Güney Afrika Birliği kurulduktan sonra ülkenin yasama başkenti seçildi. 1945'ten sonra olan ırkçı Apartheid rejimi beyaz olmayanların tüm haklarını kısıtladı. 1990'da ırk ayrımcılığı bittikten sonra beyaz olmayanlar daha çok topluma çıktı ve resmî görevlere girdi.
Şehrin bir bölümü çağdaş gökdelenlerle doluyken; diğer kesimleri gecekondu mahallelerinden oluşur. Ayrıca Fransız göçmenlerin kurduğu kasabalar ve bağ evleri bulunmaktadır.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]
Cape Town, 33.55° G enleminde (yaklaşık olarak Sidney ve Buenos Aires ile aynı ve kuzey yarımkürede Kazablanka ve Los Angeles ile eşdeğer) ve 18.25° D boylamda yer alır. Masa Dağı, neredeyse dikey uçurumları ve 1.000 m (3.300 ft) üzerinde düz tepeli zirvesi ve her iki taraftaki Devil's Peak ve Lion's Head birlikte, City Bowl denilen Cape Town'un merkezi bölgesini çevreleyen dramatik bir dağlık zemin oluşturur. Halk arasında "masa örtüsü" olarak bilinen ince bir bulut şeridi bazen dağın tepesinde oluşur. Hemen güneyde, Cape Yarımadası güneye Atlantik Okyanusu'na doğru 40 kilometre (25 mi) çıkıntı yapan ve Cape Point'te biten manzaralı bir dağlık omurgadır.
Cape Town'un resmi şehir sınırları içinde 300 m (980 ft) üzerinde 70'in üzerinde zirve vardır. Şehrin banliyölerinin çoğu, doğuda 50 kilometre (30 mi) boyunca uzanan ve yarımadayı anakaraya bağlayan Cape Flats adlı geniş ovadadır. Cape Town bölgesi geniş kıyı şeridi, engebeli dağ sıraları, kıyı ovaları ve iç vadilerle simgelenir.
Robben Adası
[değiştir | kaynağı değiştir]UNESCO, 1999'da Western Cape'deki Robben Adası'nı Dünya Miras Alanı ilan etti. Robben Adası, Cape Town'daki Bloubergstrand'ın yaklaşık 6 km (3,7 mi) batısında, Table Bay'de ve deniz seviyesinden yaklaşık 30m yüksekliktedir.
Robben Adası yaklaşık 400 yıldır insanların tecrit edildiği, sürgüne gönderildiği bir hapishane olarak kullanılır. Ayrıca cüzzamlılar kolonisi, postane, otlak, akıl hastanesi ve karakol olarak da kullanılmıştır.[9]
Ziyaretçiler adaya yalnızca yoğun sezonun başlangıcına (1 Eylül) kadar günde üç kez çalışan Robben Adası Müzesi tekne servisiyle erişebilir. Feribotlar, Victoria & Alfred Waterfront'taki Nelson Mandela Geçidi'nden hareket eder.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir] Kaapstad (Cape Town) iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 39,3 | 38,3 | 43,0 | 38,6 | 33,5 | 29,8 | 29,0 | 32,0 | 33,1 | 37,2 | 39,9 | 41,4 | 43,0 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 26,1 | 26,5 | 25,4 | 23,0 | 20,3 | 18,1 | 17,5 | 17,8 | 19,2 | 21,3 | 23,5 | 24,9 | 34,1 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 20,4 | 20,4 | 19,2 | 16,9 | 14,4 | 12,5 | 11,9 | 12,4 | 13,7 | 15,6 | 17,9 | 19,5 | 22,0 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 15,7 | 15,6 | 14,2 | 11,9 | 9,4 | 7,8 | 7,0 | 7,5 | 8,7 | 10,6 | 13,2 | 14,9 | 16,2 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 7,4 | 6,4 | 4,6 | 2,4 | 0,9 | −1,2 | −1,3 | −0,4 | 0,2 | 1,0 | 3,9 | 6,2 | −1,3 |
| Ortalama yağış (mm) | 15 | 17 | 20 | 41 | 69 | 93 | 82 | 77 | 40 | 30 | 14 | 17 | 515 |
| Kaynak: Dünya Meteoroloji Örgütü[10] | |||||||||||||
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]| 2021 için Cape Town/Stellinbosch bölgesinde halka açık en iyi şirketler (piyasa değerine göre sıralanmış) Metropolitan ve JSE dereceleriyle | |||||
| Metro | şirket | JSE | |||
| 1 | Naspers | 4 | |||
| 2 | Capitec | 14 | |||
| 3 | Sanlam | 20 | |||
| 4 | Shoprite (perakendeci) | 24 | |||
| 5 | Pepkor | 30 | |||
| 6 | Clicks (şirket | 32 | |||
| 7 | Woolworths | 35 | |||
| 8 | Remgro | 37 | |||
| Kaynak: JSE ilk 40[11] | |||||
Cape Town, Western Cape eyaletinin ekonomik merkezidir ve eyaletin GSYİH'sının yaklaşık %80'ini oluşturur.[12] Şehir, Güney Afrika'nın ikinci ana ekonomik merkezi ve Afrika'nın üçüncü ana ekonomik merkez şehridir. Batı Cape'in bölgesel üretim merkezidir. 2011'de şehrin Brüt metropol ürünü, GMP, 56.8 milyar ABD$ ve kişi başına düşen GSYİH 15,721 ABD dolarıydı.[13] 2014 yılında, Şehir ulusal GSYİH'nın %9,8'ine katkıda bulundu.[14]
2014'ten önceki beş yılda Cape Town GMP, yılda ortalama %3.7 büyüdü. GMP'nin bir oranı olarak, tarım ve imalat sektörleri azalırken finans, ticari hizmetler, ulaşım ve lojistik büyüyerek yerel ekonominin uzmanlaşmış hizmet sektörlerinde büyümesini yansıttı. Balıkçılık, giyim ve tekstil, ağaç ürünleri imalatı, elektronik, mobilya, konaklama, finans ve iş hizmetleri, Cape Town ekonomisinin en büyük karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu endüstrilerdir.
Şehirde bulunan şirketlerin çoğu sigorta şirketleri, perakende grupları, yayıncılar, tasarım evleri, moda tasarımcıları, nakliye şirketleri, petrokimya şirketleri, mimarlar ve reklam ajanslarıdır.[15] Şehir merkezindeki en önemli şirketlerden bazıları gıda ve moda perakendecisi Woolworths,[16] süpermarket zinciri Pick n Pay Mağazaları ve Shoprite,[17] New Clicks Holdings Limited, moda perakendecisi Foschini Group,[18] internet servis sağlayıcısı MWEB, Mediclinic International, Etv, çok uluslu medya devi Naspers ve finansal hizmetler devi Sanlam'dır.[19] Diğer önemli şirketler arasında Belron (dünya çapında faaliyet gösteren araç cam onarım ve değiştirme grubu), CapeRay (meme kanseri teşhisi için tıbbi görüntüleme ekipmanı geliştirir, üretir ve tedarik eder), Ceres Fruit Juices (meyve suyu ve diğer meyve bazlı ürünler), Coronation Fund Managers (üçüncü taraf fon yönetim şirketi), ICS (dünyanın en büyük et işleme ve dağıtım şirketlerinden biriydi), Vida e Caffè (kahve zinciri perakendecisi), Capitec Bank (Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki ticari bir banka). Şehir, Johnson & Johnson, GlaxoSmithKline, Levi Strauss & Co., Adidas, Bokomo Foods, Yoco ve Nampakdahil olmak üzere birçok çok uluslu şirket için bir üretim üssüdür. Amazon Web Services ana şirketi Amazon'nun Afrika genel merkezidir ve şehirle birlikte dünyanın en büyük tesislerinden birine sahip olan Cape Town'dadır.[20][21]
Kardeş şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Discover the 9 Provinces of South Africa and their Capital Cities". 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2017.
- ^ "Western Cape | province, South Africa". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2017.
- ^ "Pretoria | national administrative capital, South Africa". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2018.
- ^ Morris, Michael (21 Kasım 2014). "Highlights from the State of the City 2014 report". Weekend Argus. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2014.
- ^ "Why Cape Town is one of the best cities for travel and expat living". ExpatCapeTown. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2014.
- ^ "Cape Town Hosts Official WDC 2014 Signing Ceremony". World Design Capital. 22 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2012.
- ^ "14 Fun Facts You Didn't Know About Cape Town - Interesting & Amusing Things about the Mother City". Cape Town Magazine. 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2019.
- ^ "The world's best cities". Telegraph.co.uk. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2019.
- ^ "Robben Island". South African History Online. 14 Temmuz 2011. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2019.
- ^ "Dünya Meteoroloji Örgütü". Birleşmiş Milletler. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011.
- ^ "JSE top 40". SAshares.co.za. 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ The Food and Beverage Market Entry Handbook: South Africa (PDF). European Union: European Union. 2020. s. 178. ISBN 978-92-9478-535-0. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Şubat 2022.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;brookingsgdpisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:4isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Economic Development". City of Cape Town: Economic Statistics. City of Cape Town. 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ "Media Contact". Woolworths. Woolworths Holdings Limited. 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ EMIS. "Pick n Pay Holdings Ltd". Emerging Markets Information Service. EMIS. 17 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.,
- ^ "Contact Us". Foshini Group. Foschini. 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ "Who We Are". Sanlam. Sanlam. 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ Staff Writer. "Amazon to set up South African headquarters in R4 billion Cape Town development" (İngilizce). 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ "Amazon to set up African headquarters in Cape Town". www.iol.co.za (İngilizce). 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2021.
- ^ "Kardeş Kentlerimiz". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Resmî site
- Cape Town şehrinin resmi internet sitesi20 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tourism Cape Town
- Cape Town Festival
