İçeriğe atla

Arama-kurtarma

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Arama kurtarma sayfasından yönlendirildi)
Kanada'ya ait CH-149 Cormorant tipi arama-kurtarma helikopteri eğitim esnasında bottaki bir yaralıyı alırken.

Arama-kurtarma, herhangi bir doğal ya da insan kaynaklı acil durum veya afet esnasında, acil yardıma ihtiyacı olan kimselerin yerini tespit etme, gerekirse ilk yardım uygulama ve daha kapsamlı yardım alabilecekleri güvenli bir yere nakletme faaliyetleri. Kısaltma olarak İngilizce "search and rescue" sözcüklerinden oluşturulan SAR kullanılır. Bazı arama-kurtarma ekipleri, kurtarma sonrası bakım ve barınma olanaklarının sağlanmasında da kazazedelere yardımcı olurlar. Arama-kurtarma faaliyetleri esnasında insanların ve özel eğitimli hayvanların yanı sıra, basit araç-gereçlerden özel donanımlı hava, kara ve deniz taşıtlarına kadar çok çeşitli ekipmanlardan istifade edilir.[1]

Arama-kurtarma ekipleri facianın türüne göre daha çabuk ve etkili hizmet sunabilmek için çeşitli alt sınıflara ayrılmıştır. Bunların arasında; dağ, deniz, deprem, sel ve çatışma bölgesi arama-kurtarma ekipleri sayılabilir. Yöntemlerine göre dağ arama-kurtarma; kara arama-kurtarma; muharebe arama-kurtarma; kentsel arama-kurtarma; su yüzeyi aramaları ve hava-suda arama-kurtarma türleri bulunuyor.[2]

Türleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kurtarma halatı eğitimi
Arama ve Kurtarma öğrencileri, SAR eğitmenlerine San Diego Deniz Üssü'ndeki havuzda daha fazla talimat için hazır olduklarını bildirmek için "Ben iyiyim" sinyali verir.

Arazi arama ve kurtarma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arazi arama ve kurtarma, karada veya iç su yollarında kaybolan veya tehlikede olan kişilerin aranmasıdır. İnsanlar çeşitli nedenlerle kaybolabilir. Bazıları aile içi şiddet gibi sorunlar nedeniyle kendi isteğiyle kaybolabilir. Bazıları ise akıl hastalığı, kaybolma, kaza, bulunamayacakları bir yerde ölüm veya daha nadiren kaçırma gibi istem dışı nedenlerle ortadan kaybolur. Kentsel alanlarda gerçekleştirilen karada arama ve kurtarma görevleri, birçok yargı alanında insanların çöken binalardan veya diğer tuzaklardan çıkarılması ve yerlerinin belirlenmesi anlamına gelen "kentsel arama ve kurtarma" ile karıştırılmamalıdır.[3]

Bazı ülkelerde polis karada kaybolmuş bir kişiyi aramak için ilk teşkilattır. Bazı yerlerde, bu aramalara yardımcı olmak için çağrılabilecek gönüllü arama ve kurtarma ekipleri vardır.

Arama ve kurtarma kurumlarının belirli çevresel risklerin olduğu operasyonları yürütmek için küçük uzman ekipleri vardır. Acil sudan kurtarma, sel müdahalesi, teknik halatlı kurtarma, kapalı alandan kurtarma, aşırı kardan kurtarma ve ince buz tabakasında kurtarma ekipleri bunlara dahildir.

Çalışanların sağlığı ve güvenliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Felaket kurtarma sırasında temizlik birçok mesleki tehlikeleri içerir. Çoğu zaman, bu tehlikeler, doğal afet sonucunda yerel çevre koşullarınca daha da şiddetlenir.[4] İşverenler, potansiyel tehlikelerin tanımlanması ve kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi, uygun kişisel koruyucu ekipmanın (KKE) kullanılması ve işin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlamak için diğer ilgili bilgilerin dağıtılması dahil olmak üzere, bu tehlikelere maruz kalmayı en aza indirmekten ve mümkün olduğunda çalışanları korumaktan sorumludur.[5]

Fiziksel maruziyet

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sel felaketleri genellikle işçileri, kesiklere ve açık ve kapalı kırıklara neden olan, bulanık suların altına gizlenmiş keskin ve küt nesnelerden kaynaklanan travmaya maruz bırakır. Bu yaralanmalar, sıklıkla kirlenmiş sulara maruz kalındığında daha da kötüleşir ve enfeksiyon riskinin artmasına yol açar.[6] 75 Fahrenhayt derece (24 °C) altındaki su sıcaklıklarına uzun süre maruz kalındığında hipotermi riski önemli ölçüde artar.[7]

İsilik, Daldırma ayak sendromları (Siper ayak dahil) ve kontakt dermatit gibi bulaşıcı olmayan cilt rahatsızlıkları da meydana gelebilir.[6]

Depremle ilişkili yaralanmalar, olası ezilme yaralanması, yanıklar, elektrik çarpması ve moloz altında kalma gibi düşen enkaz dahil yapısal bileşenlerle ilgilidir.[8]

Kimyasal maruziyet

[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsanlar belirli miktarlarda kimyasallara maruz kaldıklarında sağlıkları için risk oluşabilir. Bir doğal afetten sonra, bazı kimyasallar çevrede daha belirgin hale gelebilir. Bu tehlikeli maddeler doğrudan veya dolaylı olarak serbest bırakılabilir. Bir doğal afetten sonra doğrudan salınan kimyasal tehlikeler, genellikle olayla aynı anda meydana gelir ve hafifletme için planlanan eylemleri engeller. Tehlikeli kimyasalların dolaylı olarak salınması kasıtlı veya kasıtsız olarak salınabilir. Kasıtlı salınıma bir örnek, bir selden sonra kullanılan böcek ilaçları veya bir selden sonra suyun klorla arıtılmasıdır. Bu kimyasallar, bir doğal afet olduğunda salınımlarını en aza indirmek için mühendislikle kontrol edilebilir; örneğin, sular altında kalan depolardan veya üretim tesislerinden sel sularını zehirleyen zirai kimyasallar veya bir kasırga sırasında bina çökmesinden salınan asbest lifleri.[9] Sağdaki akış şeması, Stacy Young ve diğerleri tarafından gerçekleştirilen araştırmadan alınmıştır.[9]

Biyolojik maruz kalma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Küf'e maruz kalma genellikle sel, kasırga, kasırga veya tsunami gibi doğal afetlerden sonra görülür. Konut veya ticari binaların hem dış hem de iç kısımlarında küf oluşumu meydana gelebilir. Sıcak ve nemli koşullar küf oluşumunu teşvik eder.[10] Küf türlerinin kesin sayısı bilinmemekle birlikte, yaygın olarak bulunan bazı iç mekan küf örnekleri Aspergillus, Cladosporium, Alternaria ve Penicillium. Küflere verilen tepki kişiden kişiye farklılık gösterir ve göz tahrişi, öksürük gibi hafif semptomlardan yaşamı tehdit eden ciddi astım veya alerjik reaksiyonlara kadar değişebilir. kronik akciğer hastalığı, astım, alerji, diğer solunum problemleri veya bağışıklık yetmezliği geçmişi olan kişilerde küflere karşı daha duyarlı olabilir ve Mantar pnömonisi gelişebilir. Doğal bir afetten sonra küf oluşumunu önlemenin bazı yöntemleri arasında tüm kapı ve pencerelerin açılması, binayı kurutmak için fanların kullanılması, pencerelerden hava üfleyecek şekilde fanların konulması, binanın ilk 24-48 saat içinde temizlenmesi ve nem kontrolü sayılabilir.[11] Küfleri çıkarırken, küflerin solunum sistemine inhalasyonunu önlemek için N-95 maskeleri veya koruma düzeyi daha yüksek olan solunum cihazları kullanılmalıdır.[12] Küfler sert yüzeylerden sabun ve su, seyreltilmiş ağartma solüsyonu[13] veya ticari ürünlerle çıkarılabilir.

İnsan kalıntılarıyla doğrudan temas halinde olan işçiler için, kan yoluyla bulaşan virüslere ve bakterilere gereksiz maruz kalmayı önlemek için evrensel önlemler alınmalıdır. İlgili KKD göz koruması, yüz maskesi veya kalkanı ve eldivenleri içerir. Baskın sağlık riski, Dışkı-ağız kontaminasyon yoluyla mide bağırsak enfeksiyonlarıdır, bu nedenle el hijyeni hastalık önleme için çok önemlidir. İyileşme sırasında ve sonrasında psikolojik stres yaşayan çalışanlara da ruh sağlığı desteği sağlanmalıdır.[14]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Arama-kurtarma ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2023. 
  3. ^ U.S. Department of Homeland Security (May 2009). "Urban Search and Rescue (US&R)". 29 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2010. 
  4. ^ "Fact Sheet on Natural Disaster Recovery: Cleanup Hazard". www.osha.gov (İngilizce). 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2017. 
  5. ^ "OSHA Fact Sheet_Keeping Workers Safe During Disaster Cleanup and Recovery" (PDF). 27 Kasım 2017. 17 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
  6. ^ a b Bandino, Justin P.; Hang, Anna; Norton, Scott A. (2015). "The Infectious and Noninfectious Dermatological Consequences of Flooding: A Field Manual for the Responding Provider". American Journal of Clinical Dermatology. 16 (5): 399-424. doi:10.1007/s40257-015-0138-4. PMID 26159354. 
  7. ^ "CDC – Hazard Based Guidelines: Protective Equipment for Workers in Hurricane Flood Response – NIOSH Workplace Safety and Health Topic". www.cdc.gov (İngilizce). 13 Eylül 2017. 29 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
  8. ^ "Earthquake Preparedness and Response". United States Department of Labor. 5 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.  Birden fazla |yayımcı= ve |yayıncı= kullanıldı (yardım)
  9. ^ a b Young, Stacy; Balluz, Lina; Malilay, Josephine (25 Nisan 2004). "Natural and technologic hazardous material releases during and after natural disasters: a review". Science of the Total Environment. 322 (1): 3-20. Bibcode:2004ScTEn.322....3Y. doi:10.1016/S0048-9697(03)00446-7. PMID 15081734. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
  10. ^ "Mold – Natural Disasters and Severe Weather". www.cdc.gov. 8 Aralık 2017. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
  11. ^ "Ten Things You Should Know about Mold – US EPA". US EPA. US EPA,OAR,ORIA,IED. 22 Ekim 2014. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
  12. ^ United States Environmental Protection Agency (September 2012). A Brief Guide to Mold, Moisture, and Your Home (PDF). Washington, DC. 17 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
  13. ^ "Mold Removal After a Disaster-PSAs for Disasters". www.cdc.gov. 28 Şubat 2019. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2023. 
  14. ^ "American Psychological Association_Disasters". 29 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Arama-kurtarma&oldid=34190816" sayfasından alınmıştır