4K çözünürlük
4K çözünürlüğü çoğunlukla dijital filmlerde ve bilgisayar grafiklerinde kullanılan bir çözünürlük formatıdır. 4K'da yatay çözünürlük yaklaşık 4.000 pikseldir.[1] Yatay çözünürlük açıklanan oran aynı zamanda 720p ve 1080p dikey sayısını temsil eder.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sinematografik amaçlar için piyasada bulunan ilk 4K kamera, 2003 yılında piyasaya sürülen Dalsa Origin'di.[2][3] 4K teknoloji, Kaliforniya Üniversitesi, San Diego, CALIT2, Keio Üniversitesi, Deniz Yüksek Lisans Okulu ve 2004 yılında IGrid ve CineGrid gibi mekanlarda çeşitli gösteriler gerçekleştiren dünyadaki üniversitelerdeki çeşitli araştırma grupları tarafından geliştirilmiştir.[4]
Formatlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Dijital film
[değiştir | kaynağı değiştir]Dijital film en-boy oranı piksel çözünürlük oranına göre değişir. Dijital filmlerdeki ilk yüksek çözünürlük standartlarından biri 4K'dır. Özellikle bilgisayar oyunlarının gelişmesinde 4K standardının büyük katkısı olmuştur.
| Standart | Çözünürlük | Çerçeve oranı | Piksel |
|---|---|---|---|
| Tam diyafram 4K | 4096 × 3112 | 1.32:1 | 12,746,752 |
| Yüksek oran 4K | 3656 × 2664 | 1.37:1 | 9,739,584 |
| Dijital sinema 4K | 4096 × 1714 | 2.39:1 | 7,020,544 |
| Digital sinema 4K | 3996 × 2160 | 1.85:1 | 8,631,360 |
| Standart | Çözünürlük | Çerçeve oranı | En-boy oranı | Piksel |
|---|---|---|---|---|
| Tam diyafram 4K | 4096 × 3112 | 4:3 | 1:1 | 12,746,752 |
| Yüksek oran 4K | 3656 × 2664 | 1.37:1 | 1:1 | 9,739,584 |
PC formatları
[değiştir | kaynağı değiştir]UHD
[değiştir | kaynağı değiştir]Ultra High Definition (UHD), 3840 x 2160 piksel ve üzeri çözünürlüğe verilen addır.[5] Bir UHD monitör, bir Full-HD monitörün dört katı çözünürlük sağlar. Yatay çözünürlük piksel sayısı (3840) nedeniyle sinematik 4K standardıyla karıştırılarak "4K" ile eşanlamlı kullanılır.[6] UHD'nin 4K, 5K, 8K ve 10K türevleri PC monitörlerinde kullanılmaktadır.
| 1080p / FHD
(1920x1080) |
1440p / QHD
(2560x1440) |
| 2160p / UHD (4K)
(4096X2160) |
4320p / UHD (8K)
(7680x4320) |
YouTube formatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Temmuz 2010'da YouTube 4K formatındaki videoların yüklenmesine kısıtlı olsa da izin vermiştir.[7] YouTube'a yüklenen 4K videolar belirli oranlarda yapılan kısıtlamalar nedeniyle YouTube formatı olarak adlandırılabilir.
4K monitör ve projektör cihazları listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki monitör ve projektörler 4K çözünürlüğü destekler
| Üretici | Aygıt türü | Model | Çözünürlük | Diyagonal | DPI | Çıkış tarihi | Tavsiye edilen fiyat |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Barco | Monitör Projektör |
LC-5621 | 3840x2160 4096x2160 4096x2160 4096x2400 4096x2160 4096x2160 4096x2160 |
56 inch 23m'ye kadar 32m'ye kadar NA 23m'ye kadar 23m'ye kadar 32m'ye kadar |
78 Değişken Değişken Değişken Değişken Değişken Değişken |
Nis 2007 Mar 2011 Mar 2011 Kas 2010 Haz 2011 Haz 2011 Haz 2011 |
NA |
| Eizo Nanao | Monitör | DuraVision FDH3601 | 4096x2160 | 36.4 inch | 127.2 pixel/inch | NA | 34,844 USD |
| Sharp, Eyevis | Monitör | EYE-LCD6400-4K | 4096x2160 | 64 inch | 72.4 pixel/inch | NA | 53,000 USD |
| Toshiba | Monitör (Televizyon); 3D (Autostereoscopic) |
Regza 55X3 | 3840x2160 | 55 inch | 80.1 pixel/inch | Ara 2011 (Japonya) | 11,730 USD |
| Christie | Projektör | D4K35 | 4096x2160 | 30.5m'ye kadar | Değişken | NA | NA |
| Sony | Projektör | VPL-VW1000ES | 4096x2160 | Değişken | Değişken | Ara 2011 | 25,000 USD |
| Sony | Monitör (Televizyon); 3D (3D Gözlük) |
XBR-84X900 | 3840x2160 | 84 inch | NA | Eyl 2012 | 25,000 USD |
| Panasonic | Monitör (Televizyon); 3D (3D Gözlük) |
TH-152UX1 | 4096x2160 | 152 inch | 30.5 pixel/inch | Tem 2010 | 500,000 USD |
| TVLogic | Monitör | LUM-56W | 3840x2160 | 56 inch | 78.4 pixel/inch | NA | NA |
Türkiye'de 4K Yayınları
[değiştir | kaynağı değiştir]2023 sonu itibarıyla Türkiye'de ultra yüksek çözünürlüklü televizyon (UHD) yayını yapan tek kanal TRT 4K'dır.
4 Ekim 2015'te 4K UHD televizyon yayıncılığında bir ilk yaşanmış, Türkiye ve Avrupa'da ilk kez bir futbol maçı (Fenerbahçe-Ajax) TRT 4K kanalında yayınlanmıştır.[8]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Goulekas, Karen (2001). Visual Effects in a Digital World. Morgan Kaufmann. s. 587. ISBN 9780080520711.
4K resolution: A general term referring to any digital image containing an X resolution of approximately 4096 pixels.
- ^ Frost, Jacqueline B (2009). Cinematography for Directors: A Guide for Creative Collaboration. Michael Wiese Productions. s. 199. ISBN 978-1-61593019-7. 19 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2014.
- ^ "Dalsa Origin was the very first commercially obtainable 4K Resolution". epfilms. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ Ramsey, Doug (24 Ağustos 2009). "Film Premiere in Cyberspace Links Brazil, U.S. and Japan". 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2018.
- ^ "HDTV Solutions News - Jun 24 2014 - CEA Updates Characteristics for Ultra High-Definition Displays". www.hdtvsolutions.com. 21 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020.
- ^ "Full HD Monitors". 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020.
- ^ Jukic, Stephanie. "4K & Ultra HD Resolution". 4K.com. 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2014.
YouTube has had a 4K channel running since as early as 2010 and other developments are definitely on the horizon, especially in countries or regions with excellent internet connectivity that goes above the normal speeds available to most people.
- ^ "Tarihçemiz - TRT Kurumsal". www.trt.net.tr. 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.