Çocuk gelişimi
Çocuk gelişimi, doğumdan ergenliğin sona ermesine kadar insanlarda meydana gelen biyolojik, psikolojik ve duygusal değişiklikleri içerir. Çocukluk, yaşamın erken çocukluk, orta çocukluk ve geç çocukluk (preadolesans) olmak üzere 3 aşamasına ayrılır.[1] Erken çocukluk tipik olarak bebeklikten 6 yaşına kadar uzanır. Bu dönemde, ilk kelimeler, emeklemeyi öğrenme ve yürümeyi öğrenme gibi yaşamın dönüm noktalarının çoğu bu dönemde gerçekleştiğinden, gelişim önemlidir. Orta çocukluk/ergenlik öncesi ya da 6-12 [2] yaşlarının bir çocuğun hayatındaki en önemli yıllar olduğuna dair spekülasyonlar vardır. Ergenlik, tipik olarak 12-13 yaşlarında ortaya çıkan menarş ve spermarş gibi belirteçlerle tipik olarak ergenliğin ana başlangıcı civarında başlayan yaşam aşamasıdır.[3] Dünya Sağlık Örgütü tarafından 10-19 yaş olarak tanımlanmıştır.[4] Gelişim sürecinde, bireysel insan bağımlılıktan artan özerkliğe doğru ilerler. Öngörülebilir bir sekansa sahip sürekli bir süreçtir, ancak her çocuk için benzersiz bir seyri vardır. Aynı hızda ilerlemez ve her aşama bir önceki gelişimsel deneyimlerden etkilenir. Doğum öncesi yaşam sırasındaki genetik faktörler ve olaylar gelişimsel değişiklikleri güçlü bir şekilde etkileyebileceğinden, genetik ve doğum öncesi gelişim genellikle çocuk gelişimi çalışmasının bir parçasını oluşturur.[5] İlgili terimler, yaşam boyu gelişime atıfta bulunan gelişim psikolojisini ve çocukların bakımıyla ilgili tıp dalı olan pediatriyi içerir.
Gelişimsel değişiklik, olgunlaşma olarak bilinen genetik olarak kontrol edilen süreçlerin bir sonucu olarak veya çevresel faktörler ve öğrenmenin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir, ancak çoğunlukla ikisi arasındaki bir etkileşimi içerir. Ayrıca insan doğasının ve insanın çevreden öğrenme yeteneğinin bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir.
Bir çocuğun gelişiminde dönemlerin çeşitli tanımları vardır, çünkü her dönem başlangıç ve bitiş açısından bireysel farklılıklar içeren bir sürekliliktir. Yaşa bağlı bazı gelişim dönemleri ve tanımlanmış aralık örnekleri şunları içerir: yenidoğan (0-4 haftalık); bebek (1 ay-1 yaş arası); yürümeye başlayan çocuk (1-2 yaş); okul öncesi (2-6 yaş); okul çağındaki çocuk (6-12 yaş); ergen (12-18 yaş arası).[6]
Ebeveyn eğitimi yoluyla çocuk gelişimini teşvik etmek, diğer faktörlerin yanı sıra, mükemmel çocuk gelişimi oranlarını destekler.[7] Ebeveynler, çocuğun aktivitelerinde, sosyalleşmesinde ve gelişiminde büyük rol oynar. Birden fazla ebeveyne sahip olmak, çocuğun yaşamına istikrar katabilir ve bu nedenle sağlıklı gelişimi teşvik edebilir. Çocukların gelişiminde etkili olan bir diğer faktör de bakımlarının kalitesidir. Çocuk bakım programları, öğrenme yetenekleri ve sosyal beceriler gibi çocukluk gelişimi için faydalı olabilir.[8]
Çocukların optimal gelişimi toplum için hayati kabul edilir ve çocukların sosyal, bilişsel, duygusal ve eğitimsel gelişimlerini anlamak önemlidir. Bu alanda artan araştırma ve ilgi, okul sistemi içinde gelişimi teşvik eden uygulamaya özel önem veren yeni teoriler ve stratejiler ile sonuçlanmıştır. Bazı teoriler, çocuk gelişimini oluşturan bir dizi durumu tanımlamaya çalışır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Rinalducci, E.; National Academy Press (Ocak 1984). "US council slams Europe's VDU hazard research". Displays. 5 (1): 43. doi:10.1016/0141-9382(84)90124-0. ISSN 0141-9382.
- ^ Children, National Research Council (US) Panel to Review the Status of Basic Research on School-Age; Collins, W. Andrew (1984). Introduction (İngilizce). National Academies Press (US). 31 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ CDC (23 Eylül 2021). "Child Development: Young Teens (12-14 years old) | CDC". Centers for Disease Control and Prevention (İngilizce). 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ "Adolescent health". www.who.int (İngilizce). 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ Toga, Arthur W.; Thompson, Paul M.; Sowell, Elizabeth R. (Mart 2006). "Mapping brain maturation". Trends in Neurosciences (İngilizce). 29 (3): 148-159. doi:10.1016/j.tins.2006.01.007. PMC 3113697 $2. PMID 16472876. 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
- ^ Kail, Robert V. (2012). Children and their development. 6th ed. Upper Saddle River, N.J.: Pearson Education. ISBN 978-0-205-03494-9. OCLC 727047867.
- ^ GABRIEL DE ANDRADE, FABIOLA. O PAPEL DA FALA MATERNA NO PROCESSO DE DESENVOLVIMENTO DA LINGUAGEM INFANTIL (Tez). Faculdades Catolicas.
- ^ Barnett, W. Steven (Kış 1995). "Long-Term Effects of Early Childhood Programs on Cognitive and School Outcomes". The Future of Children. 5 (3): 25. doi:10.2307/1602366. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2023.
