Venera
Venera (Rusça: Венера, Rusça telaffuz: [vʲɪˈnʲɛrə]) serisi sondalar, Sovyetler Birliği tarafından 1961 ile 1984 arasında Rusça adı Venera olan Venüs'le ilgili bilgi edinmek üzere geliştirilmiştir. Sovyetlerin bazı diğer sondaları gibi, sonraki sürümler, ikincisi ilkinden biraz sonra fırlatılmak üzere, çifter çifter uzaya gönderilmiştir.
İki Vega programı aracı ve Venera-Halley sondası dahil olmak üzere, Venera serisinden on adet sonda Venüs'e başarılı inişler gerçekleştirmiş ve yüzeyden veri iletmiştir. Bunun yanında 13 Venera sondası da Venüs'ün atmosferinden veri iletmiştir.
Diğer sonuçların yanında, bu serinin sondaları ilk defa başka bir gezegenin atmosferine giren (18 Ekim 1967'de Venera 4), başka bir gezegene yumuşak iniş yapan (15 Aralık 1970'te Venera 7), gezegen yüzeyinden görüntü gönderen (8 Haziran 1975'te Venera 9) ve yüksek çözünürlükte Venüs'ün radarla haritalama çalışmalarını yapan (2 Haziran 1983'te Venera 15) ilk insan yapımı araçlar olmuştur. Bütün seri oldukça başarılı olarak nitelendirilebilir. Venüs'teki yüzey koşulları yüzünden sondalar yüzeyde ilk seferlerde 23 dakika kadar, sonlara doğru ise 2 saate kadar dayanabilmişlerdir.
Venera sondaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Venüs'e yakın uçuş için ilk defa 4 Şubat 1961'de sonda gönderilmeye çalışılmış; fakat Dünya'nın yörüngesinden çıkmayı başaramamıştır. O dönemin Sovyet politikası gereği başarısızlıkla sonuçlanan görevlerin detayları duyurulmadığından bu görev Tyazhely Sputnik ("Ağır Uydu") olarak isimlendirilmiştir. Aynı zamanda Venera 1VA olarak da bilinir.[1]
Venera 1 ve Venera 2 Venüs yörüngesine girmeden yakın uçuş gerçekleştirmek üzere planlanmıştır. Venera 1, 12 Şubat 1961'de fırlatıldı. Sondadaki telemetri fırlatmadan 7 gün sonra bozuldu. Venüs'ün 100 bin kilometre yakınından geçtiği ve Güneş'in yörüngesine girdiği düşünülmektedir. Venera 2, 12 Kasım 1965'te fırlatıldı, fakat Dünya'nın yörüngesinden çıktığı anda yine telemetri bozukluğu yaşandı.
Venüs'e yakın uçuş için 1960'ların başında Sovyetler tarafından başka denemeler de oldu; fakat gezegen görevleri olarak duyurulmadıkları için "Venera" olarak isimlendirilmediler.[2][3]
Venera 3 ila 6
[değiştir | kaynağı değiştir]Venera 7
[değiştir | kaynağı değiştir]Venera 8
[değiştir | kaynağı değiştir]Venera 9 ila 12
[değiştir | kaynağı değiştir]Venera 13 ve 14
[değiştir | kaynağı değiştir]Venera 15 ve 16
[değiştir | kaynağı değiştir]Vega sondaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bilimsel bulgular
[değiştir | kaynağı değiştir]Venera sondaları tarafından elde edilen verilerle ilgili birçok bilimsel bulgu tespit edildi. Örneğin, Venera 15 ve 16'nın gönderdiği radar görüntülerinin analizinin neticesinde Venüs yüzeyindeki tepe ve çukurların tektonik deformasyonlar olduğu kanaatine varıldı.[4]
Venera kamera arızaları ve çözülmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Venera 9 ve 10'un ikişer tane kamerası vardı. fakat sadece biri başarıyla çalışabildi. Venera 11 ve 12 için tasarımlar değiştirildi. Fakat bu değişim kameraların hepsini toptan çalışmaz hale getirdi. Tüm kameraların düzgün çalıştığı görevler Venera 13 ve 14 oldu.
Tüm Venera görevlerinin seyir verileri
[değiştir | kaynağı değiştir]| İsim | Görev | Fırlatma | Dayanma Süresi (dakika) | Sonuçlar | Yörüngeci veya sonda (yakın uçuş, atmosfer) | Yüzeye İniş |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1VA (proto-Venera) | Yakın uçuş | 4 Şubat 1961 | - | Dünya'nın yörüngesinden çıkamadı | - | |
| Venera 1 | Yakın uçuş | 12 Şubat 1961 | - | Venüs yolunda irtibat kesildi | - | |
| Venera 2MV-1 No.1 | Atmosfer Sondası | 25 Ağustos 1962 | - | Kaçış kademesi başarısız; 2 gün sonra tekrar girdi | - | |
| Venera 2MV-1 No.2 | Atmosfer Sondası | 1 Eylül 1962 | - | Kaçış kademesi başarısız, 5 gün sonra tekrar girdi | - | |
| Venera 2MV-2 No.1 | Yakın uçuş | 12 Eylül 1962 | - | Üçüncü kademe başarısız; uzay aracı patladı | - | |
| Venera 3MV-1 No.2 | Yakın uçuş | 19 Şubat 1964 | - | Yerleşme yörüngesine yetişemedi | - | |
| Kosmos 27 | Yakın uçuş | 27 Mart 1964 | - | Kaçış kademesi başarsızı | - | |
| Venera 2 | Yakın uçuş | 12 Kasım 1965 | - | Varıştan hemen önce iletişim kesildi | - | |
| Venera 3 | Atmosfer Sondası | 16 Kasım 1965 | - | Atmosfer girişinden hemen önce iletişim kesildi. Mart 1966'da başka bir gezegenin yüzeyine inen ilk insan yapımı araç oldu. Muhtemel iniş bölgesi: -20° ila 20° Kuzey, 60° ila 80° Doğu. | - | |
| Kosmos 96 | Atmosfer Sondası | 23 Kasım 1965 | - | - | ||
| Venera 4 | Atmosfer Sondası | 12 Haziran 1967 | - | - | - | |
| Kosmos 167 | Atmosfer Sondası | 17 Haziran 1967 | - | - | ||
| Venera 5 | Atmosfer Sondası | 5 Ocak 1969 | 53* | - | ||
| Venera 6 | Atmosfer Sondası | 10 Ocak 1969 | 51* | - | ||
| Venera 7 | Yüzeye İniş | 17 Ağustos 1970 | 23 | |||
| Kosmos 359 | Yüzeye İniş | 22 Ağustos 1970 | - | Kaçış kademesi başarısız; Dünya etrafında eliptik bir yörüngeye oturdu | ||
| Venera 8 | Yüzeye İniş | 27 Mart 1972 | 50 | |||
| Kosmos 482 | Sonda | 31 Mart 1972 | - | - | ||
| Venera 9 | Yörünge ve Yüzeye İniş | 8 Haziran 1975 | 53 | |||
| Venera 10 | Yörünge ve Yüzeye İniş | 14 Haziran 1975 | 65 | |||
| Venera 11 | Yakın Uçuş ve Yüzeye İniş | 9 Eylül 1978 | 95 | |||
| Venera 12 | Yakın Uçuş ve Yüzeye İniş | 14 Eylül 1978 | 110 | |||
| Venera 13 | Yakın Uçuş ve Yüzeye İniş | 30 Ekim 1981 | 127 | |||
| Venera 14 | Yakın Uçuş ve Yüzeye İniş | 14 Kasım 1981 | 57 | |||
| Venera 15 | Yörünge | 2 Haziran 1983 | - | - | ||
| Venera 16 | Yörünge | 7 Haziran 1983 | - | - | ||
| Vega | 2 Yüzey İnişi, Halley güzergahında 2 Yakın Uçuş | Haziran 1985 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Wade, Mark. "Venera 1VA". Encyclopedia Astronautica. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2010.
- ^ NSSDC Venüs Keşfinin Kronolojisi 30 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (NASA Goddard Uzay Merkezi), ayrıca bakınız: NSSDC Tentatively Identified (Soviet) Missions and Launch Failures 3 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (NASA Goddard Uzay Merkezi), 9 Ağustos 2010'da erişildi
- ^ Ultimax Grup'un Venüs Keşif Atlası 8 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfası (18 Ağustos 2010'da erişildi)
- ^ Basilevsky, A. T.; Pronin, A. A.; Ronca, L. B.; Kryuchkov, V. P.; Sukhanov, A. L.; Markov, M. S. (1986). "Styles of tectonic deformations of Venus - Analysis of Venera 15 and 16 data (abstract only)". Journal of Geophysical Research. Cilt 91. Journal of Geophysical Research 30 Mart 1986, p. D399-D411. s. 399. Bibcode:1986JGR....91..399B. doi:10.1029/JB091iB04p0D399. ISSN 0148-0227.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Venera program ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- Sovyetler'in Venüs Keşifleri28 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sovyet Venüs görüntüleri kataloğu24 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Venüs Görevleri, NASA'nın Güneş Sistemi Keşfi1 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. projesi
- Venüs yüzeyinin Venera 9, 10, 13 ve 14 tarafından elde edilen görüntüleri
- Sovyetler ve Venüs, Larry Klaes, 1993
