Pumunta sa nilalaman

Mga Ebionita

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Ebionita)

Ang Mga Ebionita o Ebionites, o Ebionaioi (Greek: Ἐβιωναῖοι; na hinango mula sa Hebreong אביונים ebyonim, ebionim, na nangangahulugang "ang mahirap" o "mga mahirap") ay isang terminong patristiko na tumutukoy sa sektang Hudyong Kristiyano na umiral sa sinaunang Kristiyanismo.[1] Kanilang itinuturing si Hesus bilang mesiyas[2] at pinagpipilitan ang pangangailangan ng pagsunod sa Torah (mga kautusang Hudyo).[3] Ang mga Ebionita ay gumamit lamang ng isa sa mga ebanghelyong Hudyo, iginalang si Santiago na Matuwid at itinakwil si Apostol Pablo bilang tumalikod mula sa kautusan (ni Moises).[4] Ang kanilang pangalan ay nagmumungkahi na sila ay naglagay ng espesyal na pagpapahalaga sa panata ng kahirapan.

Dahil ang mga rekord na historikal o sanggunian tungkol sa mga Ebionita ay kakaunti, pragmentaryo o hindi kumpleto at pinagtatalunan, ang tanging alam o pinagpapalagay tungkol sa mga ito ay hinango mula sa mga ama ng simbahan (church fathers) na sumulat ng mga polemiko laban sa mga Ebionita na kanilang itinuturing na heretikal na na nagtataguyod ng pagkaHudyo (Judaizers).[5][6]

Maraming mga skolar ay nagtatangi ng mga Ebionite mula sa iba pang mga pangkat na Hudyong Kristiyano gaya ng mga Nazareno.[7] Ang iba ay tumuturing sa mga itong katulad ng mga Nazareno.[8]

Mga paniniwala

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Hudaiko at Gnostikong Ebionitismo

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang karamihan sa mga sangguniang patristiko ay naglalarawan sa mga Ebionita bilang mga tradisyonal na Hudyo na masigasig na sumusunod sa Batas ni Moises, nagparangal sa Herusalem bilang pinakabanal na siyudad,[9] at nagtakda ng pakisalamuha lamang sa mga hentil (hindi Hudyo) na nagpaakay sa Hudaismo.[10]

Gayunpaman, ilang mga ama ng simbahan ay naglarawan sa ilang mga Ebionita na lumisan mula sa tradisyonal na mga prinsipyo ng pananampalatayang Hudyo. Halimbawa, isinaad ni Epiphanius ng Salamis na ang mga Ebionita ay nagsagawa ng labis na mikvah (ritwal na paliligo),[11] nag-angkin ng anghelolohiya na nag-angkin si Hesus ay isang arkanghel na nagkatawang tao sa katauhan ni Hesus at inampon bilang anak ng diyos,[12][13] tumutol sa korban (paghahandog ng hayop),[13], nagsanay ng antinomianismo (pagtanggi sa ilang mga bahagi o halos lahat ng Kautusan ni Moises),[14], nagsanay ng vegetarianismong relihiyoso,[15] at nagdiriwang ng isang pag-ala alang taunang hapunan,[16] sa panahon ng Paskuwa na tanging may walang lebadurang tinapa at tubig, na salungat sa araw araw na Eukaristang Kristiyano.[17][18][19]

Gayunpaman, ang pagiging maaasahan ng salaysay ni Epiphanius tungkol sa mga Ebionita ay kinukwestiyon ng ilang mga skolar.[5][20] Halimbawa, ayon kay Shlomo Pines, ang pananaw na heterodox na kanyang itinuro sa ilang mga Ebionita ay nagmula sa Gnostisismong Kristiyanismo kesa sa Hudyong Kristiyanismo at ito ay mga katangian ng sektang Elcesaite na maling itinuro ni Epiphanius sa mga Ebionita.[21]

Isa pang ama na simbahan na naglarawan sa mga Ebionita na lumisaw sa Ortodoksiyang Kristiyanismo si Methodius ng Olympus na nagsaad na ang ang mga Ebionita ay naniwalang ang mga propeta ay nagsalita lamang sa pamamagitan ng kanilang sariling kapangyarihan at hindi sa pamamagitan ng kapangyarihan ng Banal na Espiritu.[22]

Bagaman ang karamihan sa mga skolar ay nagpapalagay ng ilang mga impluwensiyang Essene sa nabubuong iglesiang Hudyong Kristiyano sa ilang organisasyonal, administratibo, at kultikong mga respeto, ang ilang mga skolar ay lumagpas pa sa asumpsiyon na ito. Sa mga ito, ang ilan ay humahawak sa mga teoriya na napabulaanan na at ang ilan ay nananatili pa ring kontrobersiyal.[23]

Ang ilang mga skolar ay may iba't ibang mga teoriya tungkol sa kung paanong ang mga Ebionita ay nabuo mula sa Mga Essene. Ikinatwiran ni Hans-Joachim Schoeps na ang pagkaakay ng ilang mga Essene sa Hudyong Kristiyanismo pagkatapos ng pananakop sa Herusalem noong 70 CE ay maaring pinagmulan ng ilang mga Ebionita na tumangap ng mga pananaw at pagsasanay na Essene.[24] Ang ilan ay nagbigay konklusyon na ang mga Essene ay hindi naging mga Hudyong Kristiyano ngunit mayroon paring impluwensiya sa mga Ebionita.[25]

Gayunpama, sa kanyang aklat naPanarion, 30:17:5, sinabi ni Epiphanius of Salamis na "Ngunit aking ipinakita na sa itaas na hindi alam ng mga Ebionita ang mga bagay nito ngunit kalaunan, ang kanyang mga tagasunod na nakipagugnayan sa Elchasai ay may pagtutuli, Sabbath, at mga kagawian ng Ebion ngunit may imahinasyon ng Elchasai".

Sa paggawa nito, binigyan linaw ni Epiphanius na ang mga orihinal na Ebionita ay iba sa mga heterodox na Ebionite na kanyang inilarawan.[26] [kailangan ng sanggunian]

Ang karamihan sa mga ama ng simbahan ay umaayon na ang ang mga Ebionita ay tumakwil sa karamihan ng mga paniniwalang sental sa Kredong Nicene gaya ng pre-eksistensiya ni Hesus, pagkadiyos ni Hesus, birheng kapanganakan ni Hesus, pagbabayag ng kasalanan ni Hesus, kamatayan ni Hesus at pisikal na resureksiyon.[5] Sa kabilang dako, ang kuwentong Ebionita ni Hesus ay naglalarawan kay Hesus na kumakain ng tinapay kasama ng kanyang kapatid na si Jacob (Santiagong Matuwid) pagkatapos ng resureksiyon na nagpapakitang ang mga Ebionita o kahit papapaano ang mga tumatanggap sa bersiyon na ito ng Ebanghelyo ng mga Hebreo ay naniniwala sa pisikal na resureksiyon ni Hesus.[27] Ang mga Ebionita ay inilalarawan na nagbibigay diin sa pagiging isa ng diyos at sa pagkatao ni Hesus bilang biolohikal na anak ng parehong sina Marya at Jose na dahil sa kanyang katuwiran ay pinili ng diyos na maging mesiyas tulad ni Moises. [4][28] Sina Origen (Contra Celsum 5.61)[29] at Eusebius (Historia Ecclesiastica 3.27.3) ay kumilala sa ilang pagkakaiba sa kristolohiya ng mga pangkat Ebionita. Halimbawa, bagaman ang lahat ng mga Ebionita ay tumanggi sa preeksistensiya ni Hesus, may isang maliit na pangkat na hindi tumanggi sa birheng kapangananakan ni Hesus.[30] Si Theodoret bagaman umasa sa mas naunang mga manunulat,[31] ay nagbigay ng konklusyon na ang dalawang grupo ay gumamit ng magkaibang mga ebanghelyo.[32]

Sa mga aklat ng Bagong Tipan, ang mga Ebionita ay sinasabing tumanggap lamang sa Hebreo o Aramaikong bersiyon ng Ebanghelyo ni Mateo na tinatawag na Ebanghelyo ng mga Hebreo bilang karagdagang kasulatan sa Tanakh. Ang bersiyong ito ni Mateo ayon sa ulat ni Irenaeus ay nag-alis ng unang dalawang mga kabanata (sa natibidad ni Hesus) at nagsimula sa bautismo ni Hesus ni Juan Bautista. [9]

Ang mga Ebionita ay naniniwalang ang lahat ng mga Hudyo at Hentil ay dapat sundin ang 613 mitzvot sa Kautusan ni Moises[10] upang maging Tzadik (matuwid) at maghangad ng komunyon sa diyos,[33] ngunit ang mga kautusang ito ay dapat maunawaan sa pagsasaalang alang ng pagpapaliwanag ni Hesus ng batas ni Moises[28] na inihiyag sa kanyang mga sermon.[34] Ang mga Ebionita ay maaaring nag-angkin ng isang pinasinayang eskatolihiya na nagpapapalagay ng ang pangangaral ni Hesus ay naglunsad ng panahong mesiyaniko upang ang kaharian ng diyos ay maunawaan bilang kasalukuyan sa isang nagpapasimulang anyo habang sa parehong panahon ay naghihintay sa pagkaganap ng hinaharap na panahon.[4][28]

Santiago at mga Ebionita

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang isa sa kilalang pangunahing mga koneksiyon ng mga Ebionita kay Santiago ay binigyang pansin ni William Whiston sa kanyang edisyon ng Josephus (1794) kung saan kanyang binigyang pansin ang tungkol sa pagpatay kay Santiagong Matuwid (James the Just), "dapat nating matandaan ang ating nalaman mula sa mga pragmentong Ebionita ni Hegesippus na ang mga pinakahulugan ng mga Ebionita ang hula sa Aklat ni Isaias bilang hula sa pagpatay na ito".[35] Na ginawa ni Hegesippus ang koneksiyong ito sa Aklat ni Isaias ay hindi tinutulan,[36] gayunpaman ang pagtukoy ni Whiston kay Hegesippus bilang isang Ebionita bagaman karaniwan noong ika-18 hanggang ika-19 scholarship ay pinagdedebatihan.[37]

Ang isa pang kilalang iminungkahing koneksiyon ay ang "Pag-akyat ni Santiago" sa panitikang Pseudo-Clementine ay nauugnay sa mga Ebionita.[38]

Ang Mga Gawa ng Mga Apostol ay nagsisimula sa pagpapakita kay Pedro bilang pinuno ng Iglesia sa Herusalem na tanging iglesiang umiiral sa sandaling pag-akyat ni Hesus sa langit. Bagaman pagkatapos ng ilang mga taon, itinala ni Apostol Pablo si Santiago bago si "Cephas" (Peter) at Juan bilang itinuturing na "saligan" (Griyegong styloi) ng Iglesia sa Herusalem.[39] Itinala ni Eusebius na si Clemente ng Alexandria ay sumulat na sina Pedro, Santiago, at Juan ay pinili si Santiagong Matuwid bilang obispo ng Herusalem ngunit isinailalim rin ni Eusebius si Santiago sa autoridad ng lahat ng mga apostol.[40] Binautismuhan ni Pedro si Cornelius na Centurion na nagpakila ng mga hindi tuling hentil sa iglesia sa Judea.[41][42] Paul, Apostle to the Gentiles, established many churches[43] and developed a Christian theology (see Pauline Christianity). At the Council of Jerusalem (c 49),[42] Ikinatwiran ni Apostol Pablo ang pagkabuwag ng mga kautusan ni Moises[44] para sa mga hindi Hudyong akay sa Kristiyanismo. Nang isalaysay ni Pablo ang mga pangyayari sa Sulat sa mga taga-Galatia (Galatians 2:9–10), kanyang tanging tinukoy ang pag-ala-ala ng mahihirap kesa sa paghahayag ng apat na mga punto ng Konseho ng Herusalem. (Acts 15:19–21). Si James Dunn[45] ay nagbigay pansin sa papel na pagkakasundo ni santiago gaya ng nilalarawan sa Mga Gawa ng mga Apostol sa alitan sa pagitan ni Apostol Pablo at sa mga humihikayat sa pagsunod sa kautusan ni Moises sa mga hentil.

Ayon kay Eusebius paktapos ng kamatayan ni Santiago, ang iglesia sa Herusalem ay lumisan sa Pella, Jordan[46] upang taksasan ang pananakop ng magiging emperador na Emperador Tito at pagkatapos ng paghihimagsik ni Bar Kokhba, ang iglesia sa Herusalem ay pinayagan na manatili sa muling pinangalanang Aelia Capitolina ngunit mapapansin mula sa punto ito, ang lahat ng mga obispo ng Herusalem ay nagdadala ng Griyego kesa Hudyong mga pangalan.[47][48]

Gayunpaman, ang ilang mga skolar ay nangangatwiran para sa isang anyo ng pagpapatuloy ng Huydyong iglesia sa Herusalem hanggang sa ika-2 hanggang ika-3 siglo CE at ang mga Ebionita ay tumuturing kay Santiagong Matuwid bilang kanilang pinuno. Ang mga skolar na ito ay kinabibilangan nina Pierre-Antoine Bernheim, Robert Eisenman, Will Durant, Michael Goulder, Gerd Ludemann, John Painter, at James Tabor,[49][50][51][52][53][54][55]

Laban sa mga skolar na ito kabilang si Richard Bauckham ay nagtatangi ng mataas na kristolohiyang sinanay ng iglesia sa Herusalem sa ilalim ni Santiago sa mababang Kristolohiyang kalaunang tinanggap ng mga Ebionita.[56] Ikinatwiran ni Tabor[57][58] na ang gmga Ebionita ay nag-angkin ng isang dinastiyang apostolikong paghalili para sa mga desposyni (kamag-anak ni Hesus). Isinalaysay ni Epiphanius na ang ang mga Ebionita ay tumutol kay Apostol Pablo na kanilang nakita na responsable na ang mga hentil na Kristiyano ay hindi na kailangan magpatuli o sumunod sa 613 Mitzvot ni Moises at kanila ring tinawag siyang natalikod (apostate).[9] Karagdagan pang isinalaysay ni Epiphanius na ang ilang mga Ebionita ay nagakusa kay Pablo na isang Griyego na nagkonberte sa Hudaismo upang mapakasalan ang anak na babae ng isang Kohen Gadol (Punong Saserdote) sa Israel ngunit natiwalag nang ang babaeng ito ay itinakwil si Pablo.[59][60]

Bilang alternatibo sa tradisyonal na pananaw ni Eusebius na ang iglesia sa Herusalem ay simpleng napasama sa iglesiang hentil, ang ibang mga skolar gaya ni Richard Bauckham ay nagmungkahi ng agarang mga kahalili sa iglesia sa Herusalem sa ilalim ni Santiago at ang mga kamag-anak ni Hesus ay mga Nazoraeans na tumanggap kay Pablo samantalang ang mga Ebionita ay isang kalaunang supling ng simulang ika-2 siglo CE.[61][62]

Mga kasulatan ng mga Ebionita

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Kakaunting mga kasulatan lamang ng mga Ebionita ang natira at ang mga ito ay nasa hindi tiyak na anyo. Ang Mga Rekognisyon ni Clemente at ang Clementine Homilies na dalawang ika-3 siglo CE mga akdang Kristiyano ay itinuturing ng mga skolar na malaki o kabuuang Hudyong Kristiyano sa pinagmulan at nagpapakita ng mga paniniwalang Hudyong Kristiyano. Ang eksaktong relasyon sa pagitan ng mga Ebionita at mga kasulatang ito ay pinagtatalunan ngunit ang paglalarawan ni Epiphanius ng ilang mga Ebionita sa Panarion 30 ay nagdadala ng pagkakatulad sa mga ideaa sa Mga Rekognisyon' at Homilies. Ang skolar na si Glenn Alan Koch ay nagpalagay na si Epiphanius ay malamang umasa sa isang bersiyon ng Homilies bilang pinagkunang dokumento.[63] Ang ilang mga skolar ay nagpalagay rin na ang kaibuturan ng Ebanghelyo ni Barnabas sa ilalim ng isang polemikal na mediebal na patong na Islam ay maaring batay sa isang Ebionita o gnostikong dokumento.[64] Ang eksistensiya at pinagmulan ng pinagkunang ito ay patuloy na pinagdedebatehan ng mga skolar.[65]

Si John Arendzen (Catholic Encyclopedia article "Ebionites" 1909) ay umuri ng mga kasulatang Ebionita sa apat na mga pangkat.[66]

Ebanghelyo ng mga Ebionita

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Isinaad ni Irenaeus na ang mga Ebionita ay ekslusibong gumamit ng Ebanghelyo ni Mateo.[67] Kalaunan ay isinulat ni Eusebius ng Caesarea na ang kanilang tanging ginamit ay ang Ebanghelyo ng mga Hebreo.[68] Mula sa pananaw na ito, ang minoridad na pananaw nina James R. Edwards (2009) at Bodley's Librarian Edward Nicholson (1879) ay nag-aangkin na tanging may isang ebanghelyong Hebreong nasa sirkulasyon na Ebanghelyo ng mga Hebreo ni Mateo. Kanilang binigyang pansin rin na ang pamagat na Ebanghelyo ng mga Ebionita ay hindi kailanman ginamit sa sinaunang iglesiang Kristiyano.[69][70][71] Isinaad ni Epiphanius na ang ebanghelyong ginamit ng mga Ebionita ay isinulat ni Mateo at tinawag na Ebanghelyo ng mga Hebreo.[72] Dahil sinabi ni Epiphanius na "ito ay hindi buong kumpleto, ngunit niliko at sinira..."[73] ang mga manunulat gaya nina Walter Richard Cassels (1877), ay Pierson Parker (1940) ay itinuturing ito na ibang "edisyon" ng ebanghelyong Hebreo ni Mateo.[74][75] Gayunpaman, ang ebidensiyang panloob mula sa mga sipi sa Panarion 30.13.4 and 30.13.7 ay nagmumungkahing ang teksto ay isang pagkakaisang Ebanghelyo na orihinal na isinulat sa Griyego.[76]

Ang nananaig na mga tekstong pangskolar gaya ng pamantayang edisyon ng Apokripa ng Bagong Tipan na pinagtnugutan ni Wilhelm Schneemelcher ay pangkalahatang tumutukoy sa tekstong binanggit ni Jerome na ginamit ng mga Ebionita bilang ang "Ebanghelyo ng mga Ebionita" bagaman ang terminong ito ay hindi kasalukuyan sa Sinaunang Iglesia.[77][78]

Panitikang Clementine

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang kalipunan ng Apokripang Bagong Tipan na kilala bilang panitikang Clementine ay kinabibilangan ng tatlong mga akdang kilala sa sinaunang panahon bilang "Mga Sirkito ni Pedro", ang "Mga Gawa ng Mga Apostol" at isang akda na karaniwang pinamagatang "Ang Pag-akyat ni Santiago". Ang mga ito ay spesipikong tinukoy ni Ephiphanius sa kanyang polemiko laban sa mga Ebionita. Ang unang pinangalanang mga aklat ay malaking nakapaloob sa Homilies ni Clemente sa ilalim ng pamagat na Clement's Compendium of Peter's itinerary sermons gayundin sa Recognitions na itinuro kay Clemente. Ang mga ito ay bumubuo sa sinaunang didaktikong piksiyon upang ihayag ang mga pananaw na Hudyong Kristiyano, i.e. ang primasiya (pangunguna) ni Santiagong Matuwid (James the Just), ang kanilang kaugnayan sa episkopal na see ng Roma at ang kanilang antagonismo kay Simon Mago gayunin sa mga doktrinang gnostiko. Ipinagpalagay ng skolar na si Robert E. Van Voorst tungkol sa "Pag-akyat ni Santiago" (R 1.33–71), "Mayroon, sa katotohan, walang seksiyon ng pantikang Clementine na ang pinagmulan sa Hudyong Kristiyano ang isa ay magiging higit na tiyak".[20] Sa kabila ng asersiyon ito, siya ay naghayag ng reserbasyon na ang materyal ay tunay na Ebionita sa pinagmulan nito.

Si Symmachus ay lumikha ng isang salin ng Tanakh (Bibliyang Hebreo) sa Griyegong Koine na ginamit ni Jerome at umiiral pa rin sa mga pragmento at ang kanyang nawalang Hypomnemata na isinulat upang kontrahin ang kanonikal na Ebanghelyo ni Mateo. Bagaman nawala, ang Hypomnemata[79][80] is probably identical to De distinctione præceptorum mentioned by Ebed Jesu (Assemani, Bibl. Or., III, 1). The identity of Symmachus as an Ebionite has been questioned in recent scholarship.[81]

Si Hippolytus ng Roma (c.230 CE) ay nag-ulat na ang Hudyong Kristiyanong si Alcibiades ng Apamea ay lumitaw sa Roma na nagtuturo mula sa isang aklat na kanyang inangking pahayag na ang isang matuwid na taong si Elkesai ay natanggap mula sa isang anghel. Gayunpaman, pinagsuspetsahan ni Hippolytus na si Alcibiades mismo ang may akda nito..[82] Shortly afterwards Origen records a group, the Elkesaites, with the same beliefs.[83] Epiphanius claimed the Ebionites also used this book as a source for some of their beliefs and practices (Panarion 30.17).[63][84][85] Ipinaliwanag ni Epiphanius ang pinagmulan ng pangalang explains Elkesai na Aramaiko na El Ksai na nangangahulugang "Tagong Kapangyarihan"" (Panarion 19.2.1). Ang skolar na si Petri Luomanen ay naniniwalang ang aklat ay orihinal na isinulat sa Aramaiko bilang apokalipsis na Hudyo at malamang ay sa Babilonia noong 116 hanggang 117 CE.[86]

  1. Cross, FL; last = Livingston, EA, mga pat. (1989). "The Oxford Dictionary of the Christian Church". Oxford University Press {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong); |contribution= ignored (tulong); Missing pipe in: |editor2= (tulong); Unknown parameter |unused_data= ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: postscript (link).
  2. "Encyclopædia Britannica" {{cite web}}: |contribution= ignored (tulong)CS1 maint: postscript (link).
  3. Kohler, Kaufmann (1901–06). "Ebionites". Sa Singer, Isidore; Alder, Cyrus (mga pat.). Jewish Encyclopedia {{cite book}}: Check date values in: |year= (tulong)CS1 maint: postscript (link).
  4. 4.0 4.1 4.2 Hyam Maccoby (1987). The Mythmaker: Paul and the Invention of Christianity. HarperCollins. pp. 172–183. ISBN 0-06-250585-8.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link), an abridgement
  5. 5.0 5.1 5.2 Klijn, AFJ; Reinink, GJ (1973). Patristic Evidence for Jewish-Christian Sects. Brill. ISBN 90‐04‐03763‐2. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  6. Church Fathers on the Ebionites (Wikisource).
  7. Hegg, Tim (2007). "The Virgin Birth — An Inquiry into the Biblical Doctrine" (PDF). TorahResource. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2007-08-21. Nakuha noong 13 Agosto 2007. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  8. Jeffrey Butz, The Secret Legacy of Jesus, ISBN 978-1-59477-307-5, "In fact, the Ebionites and the Nazarenes are one and the same." pg 124; "Following the devastation of the Jewish War, the Nazarenes took refuge in Pella, a community in exile, where they lay in anxious wait with their fellow Jews. From this point on it is preferable to call them the Ebionites. There was no clear demarcation or formal transition from Nazarene to Ebionite; there was no sudden change of theology or Christology.", pg 137; "While the writings of later church fathers speak of Nazarenes and Ebionites as if they were different Jewish Christian groups, they are mistaken in that assessment. The Nazarenes and the Ebionites were one and the same group, but for clarity we will refer to the pre-70 group in Jerusalem as Nazarenes, and the post-70 group in Pella and elsewhere as Ebionites.", pg 137;
  9. 9.0 9.1 9.2 Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Irenaeus); $2
  10. 10.0 10.1 Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Justin); $2
  11. Epiphanius, Panarion, 19:28–30.
  12. Epiphanius, Panarion, 30, 14, 5.
  13. 13.0 13.1 Epiphanius, Panarion, 30, 16, 4-5.
  14. Epiphanius, Panarion, 30, 18, 7–9.
  15. Epiphanius, Panarion, 30.22.4
  16. W.M. Ramsey (1912). "The Tekmoreian Guest-Friends". Journal of Hellenic Studies. 32: 151–170. doi:10.2307/624138. JSTOR 624138.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  17. Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Epiphanius30); $2
  18. Exarch Anthony J. Aneed (1919). "Syrian Christians, A Brief History of the Catholic Church of St. George in Milwaukee, Wis. And a Sketch of the Eastern Church". Inarkibo mula sa orihinal noong 2007-04-17. Nakuha noong 28 Abril 2007. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  19. Irenaeus of Lyon, Against Heresies V, 1.
  20. 20.0 20.1 Robert E. van Voorst (1989). The Ascents of James: History and Theology of a Jewish-Christian Community. Society of Biblical Literature. ISBN 1-55540-294-1.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  21. Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Pines 1966); $2
  22. Thomas C. Oden (2006). Ancient Christian commentary on Scripture: New Testament. InterVarsity Press. pp. 178–. ISBN 978-0-8308-1497-8. Nakuha noong 14 Oktubre 2010.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) excerpt from St. Methodius of Olympus, Symposium on Virginity, 8.10., "and with regard to the Spirit, such as the Ebionites, who contend that the prophets spoke only by their own power"
  23. Géza Vermes (1992). "Brother James' Heirs? the community at Qumran and its relations to the first Christians (Times Literary Supplement)". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  24. Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Schoeps 1969); $2
  25. Kriste Stendahl (1991). The Scrolls and the New Testament. Herder & Herder. ISBN 0-8245-1136-0.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  26. Epiphanius of Salamis, Panarion, 30:17:5
  27. Gospel of the Hebrews as quoted by Hieronymus (Jerome) in On Illustrious Men, 2.
  28. 28.0 28.1 28.2 Tabor, James D. (1998). "Ancient Judaism: Nazarenes and Ebionites". Inarkibo mula sa orihinal noong 2010-06-10. Nakuha noong 31 Setyembre 2006. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong); Check date values in: |accessdate= (tulong)
  29. Schaff A select library of Nicene and post-Nicene fathers of the Christian church 1904 footnote 828 "That there were two different views among the Ebionites as to the birth of Christ is stated frequently by Origen (cf. e.g. Contra Celsum V. 61), but there was unanimity in the denial of his pre-existence and essential divinity, and this constituted the essence of the heresy in the eyes of the Fathers from Irenæus on."
  30. International Standard Bible Encyclopedia: E-J p9 Geoffrey W. Bromiley - 1982 article "Ebionites" citing E.H.3.27.3 "There were others, however, besides them, that were of the same name, that avoided the strange and absurd beliefs of the former, and did not deny that the Lord was born of a virgin and of the Holy Spirit. But nevertheless, inasmuch as they also refused to acknowledge that he pre-existed, being God, Word, and Wisdom, they turned aside into the impiety of the former, especially when they, like them, endeavored to observe strictly the bodily worship of the law." also source text online at CCEL.org
  31. Albertus Frederik Johannes Klijn, G. J. Reinink Patristic evidence for Jewish-Christian sects 1973 p42 "Irenaeus wrote that these Ebionites used the Gospel of Matthew, which explains Theodoret's remark. Unlike Eusebius, he did not link Irenaeus' reference to Matthew with Origen's remarks about the "Gospel of the Hebrews","
  32. Edwin K. Broadhead Jewish Ways of Following Jesus: Redrawing the Religious Map of Antiquity 2010 p209 "Theodoret describes two groups of Ebionites on the basis of their view of the virgin birth. Those who deny the virgin birth use the Gospel of the Hebrews; those who accept it use the Gospel of Matthew."
  33. Hippolytus
  34. Francois P. Viljoen (2006). "Jesus' Teaching on the Torah in the Sermon on the Mount". Neotestamenica 40.1, pp. 135–155. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)"Jesus' Teaching on the Torah in the Sermon on the Mount" (PDF). Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2007-06-16. Nakuha noong 13 Marso 2007. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  35. Whiston, W. Antiquities 2008 edition p594
  36. James the Just and Christian origins p217 Bruce Chilton, Craig A. Evans - 1999 "Isaiah 3:10 in its context expresses the link between the martyrdom of James and the fall of Jerusalem which the common source used by Hegesippus and the Second Apocalypse of James stressed "
  37. Henry Clay Sheldon -History of Christian Doctrine 1895 "But it is by no means clear that Hegesippus was an Ebionite. His description of James the Just scarcely goes further toward proving him an Ebionite than it does toward proving the same of Eusebius, who not only quotes his description..."
  38. Van Voorst
  39. Frank J. Matera Galatians 2007 p77 "Here, Paul probably understands that James, Cephas, and John were considered to be pillars (styloi) of the Church."
  40. John Painter, Just James (2005), p274: "Eusebius reported that Clement of Alexandria wrote that, after the ascension, Peter, James, and John chose James the Just as bishop of Jerusalem, although another quotation in Eusebius implies James's leadership from the time of the resurrection. Eusebius subjects James to the authority of all the apostles in a way that provides evidence of a struggle between the Great Church, represented here by the apostles and the independent authority of James"
  41. Jesus in context: Temple, purity, and restoration Bruce Chilton, Craig A. Evans - 1997 p12 "Peter defends his baptisms in the house of Cornelius on the basis of his vision in the course of a dispute with..."
  42. 42.0 42.1 Cross, F. L., ed. The Oxford Dictionary of the Christian Church. New York: Oxford University Press. 2005, article Jerusalem
  43. Cross, F. L., ed. The Oxford Dictionary of the Christian Church. New York: Oxford University Press. 2005, article Paul, St
  44. Cross, F. L., ed. The Oxford Dictionary of the Christian Church. New York: Oxford University Press. 2005, article Acts of the Apostles
  45. James D. G. Dunn Beginning from Jerusalem 2009 p1083 "This James is a much more conciliatory figure than he is usually thought to be."
  46. Leon Morris The Gospel according to Matthew 1992 p604 "but it is objected that Pella is not in fact in the mountains but at the foothills. There are serious doubts whether the Christians in fact did flee to Pella at that time (see Hendriksen, p. 858), for the difficulties in the way ..." citing Hendriksen, F. Exposition of the Gospel according to Matthew 1973
  47. "Jerusalem in Early Christian Thought" p75 Explorations in a Christian theology of pilgrimage ed Craig G. Bartholomew, Fred Hughes;
  48. "The Christian Community of Aelia Capitolina" in The Book of Acts in Its Palestinian Setting by Richard Bauckham. p310.
  49. Eisenman (1997), e.g. "As presented by Paul, James is the Leader of the early Church par excellence. Terms like 'Bishop of the Jerusalem Church' or 'Leader of the Jerusalem Community' are of little actual moment at this point, because from the 40s to the 60s CE, when James held sway in Jerusalem, there really were no other centres of any importance." p.154 & "there can be little doubt that 'the Poor' was the name for James' Community in Jerusalem or that Community descended from it in the East in the next two-three centuries, the Ebionites." p.156
  50. Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Eisenman 2006); $2
  51. Tabor (2006), e.g. "Peter did rise to prominence in the group of Twelve, as we shall see, but it was James the brother of Jesus who became the successor to Jesus and the undisputed leader of the Christian movement." p.222 (UK edition) & "James, not Peter, became the legitimate successor of Jesus and leader of the movement." p.223 (UK edition) , 231.
  52. John Painter (1999). Just James - The Brother of Jesus in History and Tradition. Fortress Press. pp. 83–102, 229. ISBN 0-8006-3169-2.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) p.229 "A connection between early Jerusalem Christianity (the Hebrews) and the later Ebionites is probable."
  53. Gerd Ludemann (1996). Heretics: The Other Side of Early Christianity. John Knox Press. pp. 52–56. ISBN 0-664-22085-1. Nakuha noong 27 Marso 2011.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) p.52-53 "Since there is a good century between the end of the Jerusalem community and the writing down of the report quoted above (by Irenaeus), of course reasons must be given why the group of Ebionites should be seen as an offshoot of the Jerusalem community. The following considerations tell in favor of the historical plausibility of this: 1. The name 'Ebionites' might be the term this group used to denote themselves. 2. Hostility ot Paul in the Christian sphere before 70 is attested above all in groups which come from Jerusalem. 3. The same is true of observance of the law cumulating in circumcision. 4. The direction of prayer towards Jerusalem makes the derivation of the Ebionites from there probable." p.56 - "therefore, it seems that we should conclude that Justin's Jewish Christians are a historical connecting link between the Jewish Christianity of Jerusalem before the year 70 and the Jewish Christian communities summed up in Irenaeus' account of the heretics."
  54. Michael Goulder (1995). St. Paul versus St. Peter: A Tale of Two Missions. John Knox Press. pp. 107–113, 134. ISBN 0-664-25561-2.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) p.134 "So the 'Ebionite' Christology, which we found first described in Irenaeus about 180 is not the invention of the late second century. It was the creed of the Jerusalem Church from early times."
  55. Pierre-Antoine Bernheim, James, Brother of Jesus, ISBN 978-0-334-02695-2 "The fact that he became the head of the Jerusalem church is something which is generally accepted." from an ABC interview with author.
  56. Bauckham ‘We may now assert quite confidently that the self-consciously low Christology of the later Jewish sect known as the Ebionites does not, as has sometimes been asserted, go back to James and his circle in the early Jerusalem church.’ Richard Bauckham, 'James and Jesus,' in Bruce Chilton, Jacob Neusner, The brother of Jesus: James the Just and his mission, Westminster John Knox Press, 2001,pp.100-137, p.135.
  57. Tabor (2006), p. 4–5, 79–80, 247, 249-251.
  58. The Blessings of Africa: The Bible and African Christianity, Keith Augustus Burton, Intervarsity Press 2007, pp. 116,117. ISBN 978-0-8308-2762-5
  59. "[The Ebionites] declare that he was a Greek [...] He went up to Jerusalem, they say, and when he had spent some time there, he was seized with a passion to marry the daughter of the priest. For this reason he became a proselyte and was circumcised. Then, when he failed to get the girl, he flew into a rage and wrote against circumcision and against the sabbath and the Law " - Epiphanius of Salamis, Panarion 30.16.6-9
  60. Petri Luomanen (2007). Matt Jackson-McCabe (pat.). Jewish Christianity Reconsidered. Fortress Press. p. 88. ISBN 978-0-8006-3865-8.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  61. Richard Bauckham (2003). The Image of the Judeo-Christians in Ancient Jewish and Christian Literature. Brill, Peter J. Tomson and Doris Lambers-Petry eds. pp. 162–181. ISBN 3-16-148094-5. Nakuha noong 11 Pebrero 2011.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) see particularly pp.174-175
  62. Richard Bauckham (Enero 1996). "The Relatives of Jesus". Themelios. 21 (2): 18–21. Nakuha noong 11 Pebrero 2011.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) Reproduced in part by permission of the author.
  63. 63.0 63.1 Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang Koch 1976); $2
  64. John Toland, Nazarenus, or Jewish, Gentile and Mahometan Christianity, 1718.
  65. Blackhirst, R. (2000). "Barnabas and the Gospels: Was There an Early Gospel of Barnabas?, Journal of Higher Criticism, 7/1, p. 1–22". Nakuha noong 11 Marso 2007. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
  66. Herbermann, Charles, pat. (1913). "Ebionites" . Catholic Encyclopedia (sa wikang Ingles). New York: Robert Appleton Company.{{cite ensiklopedya}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  67. "Those who are called Ebionites accept that God made the world. However, their opinions with respect to the Lord are quite similar to those of Cerinthus and Carpocrates. They use Matthew's gospel only, and repudiate the Apostle Paul, maintaining that he was an apostate from the Law." - Irenaeus, Haer 1.26.2
  68. Eusebius of Caesarea, Church History, IV, 21, 8.
  69. James R. Edwards, The Hebrew Gospel & the Development of the Synoptic Tradition, 2009 Wm. B. Eerdmans Publishing Co, 2009. pp 121
  70. Nicholson The Gospel according to the Hebrews, 1879 reprinted print on demand BiblioBazaar, LLC, 2009. pp 1-81
  71. William Whiston & H. Stebbing, The Life and Works of Flavius Josephus, reprinted Vol II, Kessinger Publishing, 2006. p 576
  72. They too accept the Matthew's gospel, and like the followers of Cerinthus and Merinthus, they use it alone. They call it the Gospel of the Hebrews, for in truth Matthew alone in the New Testament expounded and declared the Gospel in Hebrew using Hebrew script. - Epiphanius, Panarion 30.3.7
  73. Epiphanius, Panarion 30.13.1
  74. Walter Richard Cassels, Supernatural Religion - An Inquiry Into the Reality of Divine Revelation, 1877 reprinted print on demand Read Books, 2010. Vol. 1, p 419- 422
  75. Pierson Parker, A Proto-Lukan Basis for the Gospel According to the Hebrews, Journal of Biblical Literature, Vol. 59, No. 4, 1940. pp 471
  76. The Complete Gospels. Polebridge Press, Robert J. Miller ed. 1994. p. 436. ISBN 0-06-065587-9.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  77. Robert Walter Funk, The Gospel of Jesus: according to the Jesus Seminar, Publisher Polebridge Press, 1999.
  78. F.L. Cross and E.A. Livingston, The Oxford Dictionary of the Christian Church, © 1989, Oxford University Press, p. 438 - 439.
  79. Symmachus' Hypomnemata ay binanggit ni Eusebius sa kanyang Historia Ecclesiae, VI, xvii: "Sa mga tagasaling ito, dapat isaad na si Symmachus ay isang Ebionita. Ngunit ang heresiya ng mga Ebionita gaya ng tawag dito ay naghahayag na si Kristo ay anak ni Jose at Marya, itinuturing siyang isa lang tao at nagpipilit ng malakas sa pagsunod ng batas sa paraang Hudyo gaya ng nakita natin sa kasaysayang ito. Ang mga komentaryo ni Symmachus ay umiiral par in kung saan lumalabas na sinusuportahan niya ang heresiyang ito sa pamamagitan ng pag-atake sa Ebanghelyo ni Mateo. Isinaad ni Origen na kanyang nakamit ang mga ito at ibang mga komentaryo ni Symmachus tungkol sa mga kasulatan mula sa isang Julian na kanyang sinabing tumanggap ng mga aklat sa pamamagitan ng pagmamana kay mismong Symmachus."; Jerome, De Viris Illustribus, chapter 54, Church History, VI, 17.
  80. Jerome, De viris illustribus, 54.
  81. Oscar Skarsaune (2007). Jewish Believers in Jesus. Hendrickson Publishers. pp. 448–450. ISBN 978-1-56563-763-4.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link) Skarsaune argues that Eusebius may have only inferred that Symmachus was an Ebionite based on his commentaries on certain passages in the Hebrew Scriptures. E.g., Eusebius mentions Isa 7:14 where Symmachus reads "young woman" based on the Hebrew text rather than "virgin" as in the LXX, and he interprets this commentary as attacking the Gospel of Matthew. (Dem. ev. 7.1) and (Hist. eccl. 5.17)
  82. Gerard P. Luttikhuizen The revelation of Elchasai 1985 p216
  83. Antti Marjanen, Petri Luomanen A companion to second-century Christian "heretics" p336
  84. , Philosophumena, IX, 14-17. Luttikhuizen 1985 "Epiphanius deviates so strikingly from Hippolytus' account of the heresy of Alcibiades that we cannot possibly assume that he is dependent on the Refutation."
  85. Epiphanius, Panarion, 19, 1; 53, 1.
  86. Petri Luomanen (2007) Jewish Christianity Reconsidered pp.96, 299, 331:note 7