ข้ามไปเนื้อหา

ไฮโดรเจนไซยาไนด์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ไฮโดรเจนไซยาไนด์
Ball and stick model of hydrogen cyanide
Ball and stick model of hydrogen cyanide
Spacefill model of hydrogen cyanide
Spacefill model of hydrogen cyanide
ชื่อ
IUPAC name
  • Formonitrile[1] (substitutive)
  • Hydridonitridocarbon[2] (additive)
ชื่ออื่น
  • Formic anammonide
  • Hydrocyanic acid
  • Prussic acid
  • Methanenitrile
เลขทะเบียน
3D model (JSmol)
3DMet
ChEBI
เคมสไปเดอร์
ECHA InfoCard 100.000.747 แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ
EC Number
  • 200-821-6
KEGG
MeSH Hydrogen+Cyanide
RTECS number
  • MW6825000
UNII
UN number 1051
  • InChI=1S/CHN/c1-2/h1H ☒N
    Key: LELOWRISYMNNSU-UHFFFAOYSA-N ☒N
  • C#N
คุณสมบัติ
HCN
มวลโมเลกุล 27.0253 g/mol
ลักษณะทางกายภาพ ของเหลวใสหรือก๊าซไม่มีสี
กลิ่น คล้ายอัลมอนด์[ต้องการอ้างอิง]
ความหนาแน่น 0.6876 g/cm3[3]
จุดหลอมเหลว −13.29 องศาเซลเซียส (8.08 องศาฟาเรนไฮต์; 259.86 เคลวิน)[3]
จุดเดือด 26 องศาเซลเซียส (79 องศาฟาเรนไฮต์; 299 เคลวิน)[3]: 4.67 
ผสมเข้ากันได้
ความสามารถละลายได้ ใน เอทานอล ผสมเข้ากันได้
ความดันไอ 100 kPa (25 °C)[3]: 6.94 
75 μmol Pa−1 kg−1
pKa 9.21 (ในน้ำ),

12.9 (ใน DMSO)[4]

Basicity (pKb) 4.79 (ไซยาไนดประจุลบ)
กรด Hydrocyanonium
เบส ไซยาไนด์
1.2675[5]
ความหนืด 0.183 mPa·s (25 °C)[3]: 6.231 
โครงสร้าง
C∞v
เส้นตรง
2.98 D
อุณหเคมี
35.9 J K−1 mol−1 (gas)[3]: 5.19 
Std molar
entropy
(S298)
201.8 J K−1 mol−1
135.1 kJ mol−1
ความอันตราย
GHS labelling:
The flame pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) The skull-and-crossbones pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) The health hazard pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) The environment pictogram in the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS)
อันตราย
H225, H300, H310, H319, H330, H336, H370, H410
P210, P261, P305+P351+P338
NFPA 704 (fire diamond)
NFPA 704 four-colored diamondHealth 4: Very short exposure could cause death or major residual injury. E.g. VX gasFlammability 4: Will rapidly or completely vaporize at normal atmospheric pressure and temperature, or is readily dispersed in air and will burn readily. Flash point below 23 °C (73 °F). E.g. propaneInstability 2: Undergoes violent chemical change at elevated temperatures and pressures, reacts violently with water, or may form explosive mixtures with water. E.g. white phosphorusSpecial hazards (white): no code
4
4
2
จุดวาบไฟ −17.8 องศาเซลเซียส (0.0 องศาฟาเรนไฮต์; 255.3 เคลวิน)
538 องศาเซลเซียส (1,000 องศาฟาเรนไฮต์; 811 เคลวิน)
ขีดจำกัดการระเบิด 5.6% – 40.0%[6]
ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
501 ppm (rat, 5 นาที)
323 ppm (mouse, 5 นาที)
275 ppm (rat, 15 นาที)
170 ppm (rat, 30 นาที)
160 ppm (rat, 30 นาที)
323 ppm (rat, 5 นาที)[7]
200 ppm (สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม, 5 นาที)
36 ppm (สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม, 2 ชั่วโมง)
107 ppm (มนุษย์, 10 นาที)
759 ppm (กระต่าย, 1 นาที)
759 ppm (แมว, 1 นาที)
357 ppm (มนุษย์, 2 นาที)
179 ppm (มนุษย์, 1 ชั่วโมง)[7]
NIOSH (US health exposure limits):
PEL (Permissible)
TWA 10 ppm (11 mg/m3) [ผิวหนัง][6]
REL (Recommended)
ST 4.7 ppm (5 mg/m3) [ผิวหนัง][6]
IDLH (Immediate danger)
50 ppm[6]
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
แอลเคนไนทรีลที่เกี่ยวข้อง
หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa

ไฮโดรเจนไซยาไนด์ (อังกฤษ: Hydrogen cyanide, สูตรเคมี HCN) เป็นก๊าซซึ่งก่อให้เกิดอาการไอ มีเสมหะ และหลอดลมอักเสบเรื้อรัง ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ และคลื่นไส้อาเจียน เป็นก๊าซพิษที่ใช้ในสงคราม นอกจากนี้สารไนเทรตในบุหรี่ทำให้เกิดไฮโดรเจนไซยาไนด์ สารนี้เป็นตัวสกัดกั้นเอนไซม์ที่เกี่ยวกับการหายใจหลายตัว ทำให้เกิดความผิดปกติของการเผาผลาญพลังงานที่กล้ามเนื้อหัวใจและที่ผนังหลอดเลือด

คุณสมบัติทางเคมี

[แก้]

ไฮโดรเจนไซยาไนด์จะทำปฏิกิริยากับแอลคีนด้วยการเร่งปฏิกิริยาของสารประกอบนิกเกิล ปฏิกิริยานี้มีชื่อเรียกว่า hydrocyanation[8]

RCH=CH2 + HCN →‎ RCH2-CH2-CN

โมเลกุล HCN สี่อันจะผ่านการ tetramerize เป็นdiaminomaleonitrile ซึ่งสามารถแปลงเป็นพิวรีนได้หลายชนิด[9]

อ้างอิง

[แก้]
  1. "Hydrogen Cyanide – Compound Summary". PubChem Compound. United States: National Center for Biotechnology Information. 16 September 2004. Identification. สืบค้นเมื่อ 2012-06-04.
  2. "hydrogen cyanide (CHEBI:18407)". Chemical Entities of Biological Interest. UK: European Bioinformatics Institute. 18 October 2009. Main. สืบค้นเมื่อ 2012-06-04.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 Haynes, William M., บ.ก. (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (92nd ed.). CRC Press. ISBN 978-1439855119.
  4. Evans DA. "pKa's of Inorganic and Oxo-Acids" (PDF). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-10-09. สืบค้นเมื่อ June 19, 2020.
  5. Patnaik P (2002). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill. ISBN 978-0070494398.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0333". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  7. 7.0 7.1 "Hydrogen cyanide". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  8. Leeuwen, P. W. N. M. van (2004). Homogeneous catalysis : understanding the art. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. ISBN 1402019998. OCLC 54966334.
  9. Bray, D; Robbins, P (1967). "Mechanism of ε15 conversion studied with bacteriophage mutants". Journal of Molecular Biology. Elsevier BV. 30 (2): 457–475. doi:10.1016/s0022-2836(67)80037-8. ISSN 0022-2836.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]