మొగిలి

మొగిలి
	Fruit of Pandanus utilis
Scientific classification
Kingdom:	ప్లాంటే
(unranked):	పుష్పించే మొక్కలు
(unranked):	Monocots
Order:	Pandanales
Family:	Pandanaceae
Genus:	Pandanus; Parkinson
Species
	See text

మొగలి పువ్వు మంచి సుగంధంతో గల చిన్న ఏకలింగాశ్రయ వృక్షం. కొనభాగం సన్నగా పొడిగించబడి కంటకయుతమైన ఉపాంతంతో కత్తి ఆకారం (Ensiformis) లోని సరళపత్రాలు. అగ్రస్థ స్పాడిక్స్ పుష్ప విన్యాసంలో అమరి ఉన్న సువాసన గల మీగడ రంగు పుష్పాలు. మొగలి ఒక విభిన్నమైన సువాసననిచ్చే పూల మొక్క. హిందీలో దీనిని కేవడా లేదా కేతకీ అంటారు

పూలు

మగ పూలనుండి మొగలి తైలం తయారు చేస్తారు.

Gallery

File:Mogili cetlu. at ettipotala.JPG|thumb|right|మొగిలి చెట్టు]]

Closeup of Pandanus leaf showing thorns.
Pandanus prop root structures.
Pandanus tectorius at Hat Head National Park NSW, Australia
Pandanus tectorius at Hat Head National Park NSW, Australia

భాషా విశేషాలు

తెలుగు భాష లో మొగలి పదానికి వివిధ ప్రయోగాలున్నాయి.^[1] మొగలి లేదా మొగిలి n. The Screw Pine, or Mangrove, Mandanus odoratissimus. సంస్కృతంలో కేతకి. మొగలి చాప a mat made of its leaves. మొగలాకు గొడుగు an umbrella made of its leaves. మొగలిచండ్లు the drooping tips of the branches. మొగలి పువ్వు the fragrant flower of this tree. మొగలి నాగు a snake said to be found in its flower. మొగలిరేకు a petal of its flower, or an ornament worn by women on the head. మొగలికోడి n. A watercock. ఒక పక్షి. మొగలి పనస n. The pineapple, అనాస చెట్టు మొగలేరు (మొగలి + ఏరు.) n. The celestial river. ఆకాశగంగ. The name of a stream, also called సువర్ణముఖి. ఉదా: "మొగలేటి మడువున"- కాళిదాసు. మొగలి వాకిలి n. An entrance to a town, తలవాకిలి. A town hall where criminal cases are tried. కచ్చేరి.

ఉపయోగాలు ఉపకరణాలు

మొగలిచాప : మొగలి ఆకులను ఉపయోగించి నేయబడిన చాప.
మొగలి గొడుగు : మొగలి ఆకులు ఉపయోగించి చేసిన గొడుగు.
మొగలి చెండు : మొగలి ఆకులతో చేసిన చెండు. దీనిని స్త్రీలు తలలో అలంకరణార్ధం ధరిస్తారు. ఇవి మీగడరంగులో ఉండే లేత ఆకులతో చేస్తారు.