ಮಣಿಪಾಲ
ಮಣಿಪಾಲ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ ಬುಕ್ಕ ತಾಲೂಕುದ ಒಂಜಿ ಪೇಂಟೆ. ೯೦ ಕಿಮೀ ಉದ್ದದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಎನ್‍ಹೆಚ್ ೧೬೯ಎ(ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ-ಮಲ್ಪೆ) ಮಣಿಪಾಲ ಪೇಂಟೆದ ಮೂಲಕನೇ ಪೋತುಂಡು[೧]. ಮಣಿಪಾಲಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಕೆದುಡ್‍ದಾವರ ಈ ಪೇಂಟೆಗ್ ಮಣಿಪಾಲ ಪಂದ್ ಪುದರ್ ಬತ್‌ದ್ಂಡ್[೨].
ಇತಿಹಾಸೊ ಬುಕ್ಕ ಪುದರ್
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಮಸ್ತ್ ಪಿರಾಕ್‌ಡ್, ಇತ್ತೆದ ಮಣಿಪಾಲ ಒಂಜಿ ಗುಡ್ಡೆ ಕಾಡ್ ಆದಿತ್ಂಡ್. ಪಿಲಿ, ಕಾಡ ಎರು ಮಾತ ತಿರ್ಗೊಂದಿತ್ತಿನ ಜಾಗೆ ಆದಿತ್ಂಡ್. ಮಲ್ಪೆದ ಕೈತಲ್‌ದ ತೊನ್ಸೆದ ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಮೊಡು ಪುಟ್ಟಿನ ತೊನ್ಸೆ ಮಾಧವ ಅನಂತ ಪೈ(30 ಏಪ್ರಿಲ್ 1898 - 29 ಮೇ 1979) ಮದ್ರಾಸ್‌ದ ಸ್ಟಾನ್ಲೀ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜಿಡ್ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಲ್ಪಾಟಿಗೆನ್ ಮುಗಿತ್‌ದ್ ಬೇಲೆಗಾದ್ ಹಾಂಕಾಂಗ್ ಪೋವೊಡು ಎನ್‌ದಿತ್ತೆರ್. ಆಂಡ ಅರೆನ ಅಪ್ಪೆ ಈ ಊರುಡೆ ಉಂತುದು ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುಲ ಪಂಡ್ದ್ ಒತ್ತಾಯ ಮಲ್ತೆರ್. ಪೈಕುಲು ಮಲ್ಪೆದ ಕೈತಲ್ ಒಂಜಿ ಎಲ್ಯ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್[೩]. ಒಟ್ಟಿಗೆನೇ, ತನ್ನ ಊರುದ ಕೈತಲ್ ಒಂಜಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆನ್ ಸುರು ಮಲ್ಪೊಡು ಪಂಡ್ದ್ ಸಂಕಲ್ಪ ಮಲ್ತೆರ್. ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಜನರಲ್ ಎಜುಕೇಶನ್‌ದ ಅಡಿಟ್[೪] ೧೯೫೩ನೇ ಇಸವಿಡ್ ಕಸ್ತೂರ್‌ಬಾ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್. ಅಂಚಾದ್ ಬರ್ಪಿನ ದಿನೊಟ್ಟು ಕಾಡ್ ಗುಡ್ಡೆ ಆದಿತ್ತಿನ ಮಣಿಪಾಲ ಮಲ್ಲ ಪೇಂಟೆ ಆದ್ ಬದಲಾಂಡ್.
ಪೇಂಟೆಡ್ದ್ ಸುಮಾರ್ ೧.೫ ಕಿಮೀ ದೂರೊಡು, ಸುಮಾರ್ ೪೦೦ ಮೀಟರ್ ಸುತ್ತಳತೆದ ಮಣ್ಣಪಳ್ಳ ಪುದರ್‌ದ ಒಂಜಿ ಕೆದು ಉಂಡು. ಓಡು ಮಲ್ಪರ ಬೋಡಾಯಿನ ಆವೆಮಣ್ಣ್‌ ಈ ಕೆದುಟ್ಟು ಮಸ್ತ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಕೈತಲ್ಡಕುಲು ಉಂದೆನ್ ಪಳ್ಳ ಪಂಡ್ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಮಣ್ಣ್ ಇತ್ತಿನ ಪಳ್ಳ(ಹಳ್ಳ ಪಂಡ ಕನ್ನಡೊಡು ತಗ್ಗ್‌ದ ಜಾಗೆ. ಕೆರೆ ಪಂಡ್‍ದ್ಲಾ ಅರ್ಥ ಉಂಡು) ಮಣ್ಣಪಳ್ಳ, ಜನುಕುಲ್ನ ಬಾಯಿಡ್ ಮಣಿಪಾಲ ಆಂಡ್[೫].
ತೂಪಿನ ಜಾಗೆಲು
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಸ್ಮೃತಿ ಭವನ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಮಣಿಪಾಲ ಪೇಂಟೆ ಇತ್ತೆದ ರೂಪೊಗು ಬರ್ರ ಕಾರಣಕರ್ತೆರಾಯಿನ ಡಾ. ಟಿ ಎಂ ಎ ಪೈಕುಲು ಇತ್ತಿನ ಇಲ್ಲನ್ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಆದ್ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್. ನೆಕ್ಕ್ ಸ್ಮೃತಿ ಭವನ ಪಂದ್ ಪುದರ್ ಉಂಡು. ಪೈಕುಲು ಗಲಸೊಂದಿತ್ತಿನ ಸಾಮಾನುಲು, ಅರೆನ ಬೂಕುಲು, ಮಾತೆನ್ ಒಪ್ಪವಾದ್ ಮೂಲು ದೀತೆರ್. ಮಾತೆರೆಗ್ಲಾ ಮೂಲು ಉಚಿತ ಪ್ರವೇಸೊ ಉಂಡು[೬].
ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರೊದ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಕಸ್ತೂರ್‌ಬಾ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜಿದ ಅಂಗ ರಚನಾ ಶಾಸ್ತ್ರೊದ ಸುರುತ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕೆರಾಯಿನ ಡಾ. ಎಸ್ ಎಸ್ಸ್ ಗಾಡ್‌ಬಾಲ್ ಮೇರ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಾದಿತ್ತಿನ, ನರಮಾನಿ ಬುಕ್ಕ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಪುರ್ಗೊಲೆನ ಮೈತ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಭಾಗೊಲೆನ್ ಮೂಲು ತೂವರ ದೀತೆರ್. ಅಂದಾಜಿ ೩೦೦೦ದಾತ್ ನಿಜ ಮಾದರಿ ಮೂಲು ತೂವರ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ೧೯೫೪ನೇ ಇಸವಿಡ್ ಈ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಸುರು ಆಂಡ್[೭].
ಡಾ. ಟಿ ಎಂ ಪೈ ತಾರಾಲಯ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]ಡಾ. ಟಿ ಎಂ ಪೈ ತಾರಾಲಯ ಮಣ್ಣಪಳ್ಳ ಕೆದುತ್ತ ಬರಿಟ್ ಉಂಡು. ಬಾನೊ, ನಕ್ಷತ್ರ, ಸೂರ್ಯೆ, ಚಂದ್ರೆ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ವಿಸಯೊದ ಬಗೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರೊ ಪ್ರದರ್ಶನೊ ಮುಲ್ಪ ನಡಪುಂಡು. ಈ ತಾರಾಲಯೊನು ಕಟ್ಟಾವರಗಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ ೫ ಎಕರೆ ಜಾಗೆ ಕೊರ್ಂಡ್. ಟಿ ಅಶೋಕ್ ಪೈಕುಲು ಈ ತಾರಾಲಯೊನು ೧೯೯ನೇ ಇಸವಿಡ್ ಕಟ್ಟಾವರ ಸುರು ಮಲ್ತ್, ೧೯೯೮ನೇ ಇಸವಿಡ್ ಮುಗಿತೆರ್[೮].
ಉಲ್ಲೇಕೊ
[ಸಂಪೊಲಿಪುಲೆ]- ↑ "Details of National Highways (NHs) as on 31.03.2019" (PDF). dorth.gov.in. Ministry of Road Transport and Highways, Government of India. Archived from the original (PDF) on 26 September 2022. Retrieved 2 August 2022.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (help) - ↑ "History". manipal.edu. MAHE. Retrieved 2 August 2022.
- ↑ "Manipal: How a barren hillock in Mangalore has transformed into a university town ". economictimes.indiatimes.com. TOI. Retrieved 2 August 2022.
- ↑ "History & progress of KMC Manipal". manipal.edu. MAHE. Retrieved 2 August 2022.
- ↑ "History". manipal.edu. MAHE. Retrieved 2 August 2022.
- ↑ "Museum in Manipal-Smriti Bhavan-Dr TMA Pai's residence". enidhi.net. Shrinidhi Hande. Retrieved 2 August 2022.
- ↑ "Manipal Museum of Anatomy and Pathology (MAP)". manipal.edu. MAHE. Retrieved 2 August 2022.
- ↑ "Dr. T. M. A. Pai Planetarium, Manipal". manipal.edu. MAHE. Retrieved 2 August 2022.