Qulih
cyux mqyanux beh lyung qulih hya.
cyux maki zil gong hmyapas .
qulih (魚)
[smr’zyut miru’ | Smr’zyut miru’ Yuensma’]qulih balay(苦花魚)
qulih balay qani ga ungat qu lalu nya sraral,ini kya na mkux ru mokan,ana ga ya qani qu treun maniq na tayal ru blaq balay niqun ru yasa qu son nha qulih balay,kahul kya qu lalu qani,kruma ga qulih tayal son nha uzi.
qryuxan na qulih balay ga kya yal na rapa qba kinhopa nya, ktu nya ga plqwi, te turu hiya ga mhebung ru mtasiq cikay. tngugan abaw ru ’bagan lga baq m’uyuk(mbazing) ru maki sa yatux llyung na mituru. smoya maki sa mtasaw na qsya’ ru sbas na llyung, yamux ru kwi maki sa qsya’ qani qu nniqun nha, yasa qu sqyanux nha..
早期苦花魚沒有名字，不像石斑和臺灣鮠都有名字，但是苦花魚是族人最主要食用且最好吃的，是族人視為最珍貴與最好吃的魚！所以就稱牠為真正的魚，有些地方也稱作泰雅族的魚。苦花魚的體型如同一個手掌大，腹部是淡白色，背部是黃綠色，繁殖期在春、夏季。苦花魚是大嵙崁溪最常見的魚，分布於河流的中游和上游，喜歡生活在乾淨和水流湍急之溪流。它以藻類為主食，亦會捕捉水生昆蟲來維生。
sopaq; Ktapaq (臺灣間爬岩鰍;石貼仔)
sopaq qani ga cipok ru tapaq ktu nya, nanu yasa ktepok qu imi nya. sopaq qani uzi ga baq trngil tunux qasa wiwal abaw tapaq trngil sa babaw tunux yasa qu son nha sopaq smlalu la. kya qutux qu lawa ngaqa son nha uzi, ini piyang kpiyux uzi galun ga mngaqa la, baha mswa maki squ ska qsya ru galun mwah mhtuw m’ma ru ml’ax lga ungat suna nya la, yasa qu lawa ngaqa son nha.
sopaq qani hiya ga minnanak na qutux qulih, hi nya ga yan na cyugal hka, ktu nya ga mtapaq ru qtaqun nha maniq uzi, baha mswa ungat qu gyus nya ru m’uyuk(mbazing) sa tgan abaw ini ga ’bagan. smoya tpaq sa btunux ru maki sa sbas na qsya’, yamux ru kwi nniqun nha.
石貼仔的腹部平坦，sopaq是“小”的意思。因為腹部是平的像葉片黏在石頭上，故也以「平坦」來命名。另外牠還有一個別名叫作lawa ngaqa，數量不多，把牠從水中撈上來之後就會斷氣，嘴巴就會張開，故以此來命名。
臺灣間爬岩鰍是臺灣特有魚種，身體呈三角形，腹部平坦，沒有內臟可以生吃，繁殖期在春、夏二季。喜歡將肚子貼在石頭上，棲息在中游或上游的溪流和水勢比較湍急河段，吃藻類及水生昆蟲。
mkux (石斑)
mkux qani hiya ga ini niqi bazing nya, nanu i niqun su bazing nya lga baq snquy,nanu sa sinquy tayal lga mnkux la,wiwal snkux inlungan na squliq mha.kruma ga sin’lwan nha lga aw ini natuk na mqu hazi swa snquy niqun.nxal mga maniq bazing mkux qu qutux squliq ru ini nya snyugi kya maku wal tqehun maniq baha balay sinkux qu bazing mkux qani la,maniq lozi ga yasa balay yasa baqun nya muci, talagay iyat ubuy niqun qu bazing mkux qani koxun balay wah!kahul kya qu ke mnkux qani. mkux qani ga cipok nqwaq nya, bazing nya ga ana su thkun ga ini hoqil yasa si kinmteloq.
石斑卵不能吃會中毒，族人誤食後腹瀉、頭暈及嘔吐，大家就很害怕。捕撈到石斑時他們會說﹕也許牠和蛇交配過，所以吃了會中毒。早期有個族人不相信吃石斑魚卵會中毒，認為可能是自己吃太快，又繼續吃，最後驚恐的說﹕石斑的魚卵是絕對不能吃，太可怕了！石斑的嘴巴小小的，牠的魚卵怎麼煮都是生的。
mkux ga mtumaw cikay hi nya,m’abox ru ki’an pitu na patas qu hi nya.m’uyuk(mbazing) sa tngugan abaw ini ga ’bagan,smoya maki sa sbas na qsya’ ini ga zzik ru mtasaw na qsya’,cingay qu llamu na qulih niqun nha.
石斑魚的體型類似圓柱狀，身體的顏色以褐色居多，身體上有 7 條黑色斑紋。繁殖期在春、夏季。大部分多棲息在河川的中游，而且在水流湍急、清澈的溪流及深潭中，它是屬雜食性的魚類。
qbabang (粗首鱲/溪哥)
qbabang hiya ga ini piyang piyux,cyux qbangun hi nya ru labang hopa yasa qu son nha qbabang.qryuyux ru tapaq cikay qu hi nya,hopa qu tunux nya ru baq balay mstopaw sa balaw qsya’,maki sa ska ini ga kyahu cikay ru shway cikay na gong ru llyung.uyuk na qulih ga maniq squ yamux,hopa hazi lga baq maniq squ kwi,uyuk na qulih ru kbolung la.
溪哥的數量不多，身上有條紋故以此來命名。溪哥較長，兩側呈扁形，頭部較大、善於跳躍。棲息在中、下游河段，水流緩慢的淺溪或深潭中。幼魚吃附著在岩石上的藻類，長大後以昆蟲、小魚及蝦為主要食物。
mokan(三角鉤/魚三角姑/臺灣鮠)
qulih mokan qani ga zihung balay galun,babaw na sbehuy hmor ga musa skari ini ga csabu,yasa qu cingay qulih nya.kura te tunux nya ga mtumaw cikay ru te ngungu hiya ga mtapaq,babaw tunux ga ki’ an qzi ru maki ngurux qu tunux nya ungat qu kulu nya,yasa hyuci balay qu hi nya ru tnepan ga szyu nya qu kwara tunux nya,ana nya ngungu uzi ga lokah balay tboyaq ru kyapun ta na qba ga baq hmop qba,siki kinbaqan balay.siki kinbaqan balay.ru m’uyuk sa tngugan abaw ini ga ’bagan. baq tlqing sa ska qsya’ ini ga qlaq btunux qlyan ha,mhngan lga baq mhkangi nniqun nha,uyuk qulih ru kwi spyangun nha maniq.