Lompat ke isi

Cendrawasih

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Manuk Cendrawasih
Klasifikasi ilmiah
Karajaan:
Animalia
Filum:
Chordata
Kelas:
Aves
Ordo:
Passeriformes
Kulawarga:
Paradisaeidae
Wikimedia Commons logo
Wikimedia Commons logo
Wikimedia Commons mibanda média séjénna ngeunaan


Manuk Cenderawasih atawa anu disebut ku jalma deungeun mah kalayan ngaran Bird of Paradise, mangrupa manuk has Papua. Buluna éndah, utamana aya dina cendrawasih jalu. Umumna bulu pohara cerah kalayan kombinasi hideung, coklat kabeureum-beureuman, orén, konéng, bodas, biru, héjo, sarta bungur.[1]

Ukuran manuk Cenderawasih rupa-rupa. Aya anu ukuranana 15 cm kalayan beurat 50 gram kawas dina jenis Cendrawasih Raja (Cicinnurus regius), nepi ka anu ukuranana sagedé 110 cm Cendrawasih Pamatuk Sabit Hideung (Epimachus albertisi) atawa anu beuratna ngahontal 430 gram kawas dina Cendrawasih Manukod Jambul-bergulung (Manucodia comrii).[1] Ku masarakat Papua, manuk cendrawasih dipercaya minangka titisan bidadari ti surga. Bulu cendrawasih ieu dipaké ku masarakat di Papua dina pakéan sarta adat maranéhanana, sarta sawatara abad anu tuluy bulu éta penting pikeun dijieun topi wanoja di Éropa.[1]

Sajarah Disebut Manuk Surga

[édit | édit sumber]

Baheulana manuk ieu dianggap minangka manuk geulis tapi henteu miboga suku. Maranéhanana henteu turun ka handap tapi ngan aya di luhur waé lantaran bulu-buluna anu éndah. Alatan éta saterusna manuk Cenderawasih kaceluk minangka Bird of Paradise atawa Manuk Surga (Kayangan).[1]

Spésiés cendrawasih anu kaceluk antara nyaéta Paradisaea apoda, Paradisaea minor, Cicinnurus regius, sarta Seleucidis melanoleuca. Manuk cendrawasih anu pangkacelukna nyaéta anggota genus Paradisaea, kaasup spésiés tipena, cendrawasih konéng badag, Paradisaea apoda.[1] Manuk-manuk cendrawasih mangrupa anggota kulawarga Paradisaeidae ti ordo Passeriformes. Maranéhanana kapanggih di Indonésia wétan, pulo-pulo gupitan Torres, Papua Nugini, sarta Australia wétan.[1] Ti 43 spésiés manuk geulis ieu, 35 di antarana bisa kapanggih di Papua. Sésana, geus hésé kapanggih. Wewengkon sebaran cendrawasih aya di leuweung-leuweung pagunungan Papua Nugini bagian wétan sarta tenggara, luhurna 1.400 méter nepi ka 1.800 méter di luhur permukaan laut.[1] Aya tilu puluh jenis cendrawasih aya di Indonésia, 28 di antarana kapanggih di Papua anu mangrupa tempat ancik cendrawasih paradigalla carunculata, cendrawasih buntut panjang astrapia nigra, cendrawasih paratia parotia sefilata, cendrawasih Wilson cicinnurus respublica, sarta cendrawasih beureum paradiasea rubra.[1]

Déskripsi sarta Ciri Cendrawasih

[édit | édit sumber]

Manuk-manuk Cendrawasih miboga ciri has buluna anu éndah anu dipiboga ku manuk jalu. Umumna buluna boga warna cerah kalayan kombinasi sawatara kelir kawas hideung, coklat, beureum, oranyeu, konéng, bodas, biru, héjo sarta wungu.[2]

Ukuran manuk Cenderawasih rupa-rupa. Mimitian ti anu ukuranana 15 cm kalayan beurat 50 gram kawas dina jenis Cendrawasih Raja (Cicinnurus regius), nepi ka anu ukuranana sagedé 110 cm Cendrawasih Pamatuk Sabit Hideung (Epimachus albertisi) atawa anu abotna ngahontal 430 gram kawas dina Cendrawasih Manukod Jambul-bergulung (Manucodia comrii).[2]

Kaéndahan bulu Cendrawasih jalu dipaké pikeun metot perhatian lawan jenis. Pikeun ‘ngarayu’ cendrawasih bikang sangkan daék diajak kawin, manuk jalu baris mamérkeun buluna kalayan ngalakonan tarian-tarian éndah. Bari ngahaleuang di luhur dahan, pejantan nari kalayan sagala rupa gerakan ka sagala rupa arah. Komo sakapeung nepi ka ngagantung tibalik dina dahan. Tapi, unggal spésiés Cendrawasih tinangtu boga tipe tarian pangsoranganna.[2]

Manuk Cendrawasih miboga habitat leuweung leubeut anu umumna di wewengkon dataran pendék. Manuk ti surga ieu bisa ditepungan di sawatara pulo di Indonésia bagian wétan kawas Maluku sarta Papua. Sajaba ti éta ogé bisa kapanggih di Papua Nugini sarta Australian Wétan.[2]

Jenis-jenis Manuk Cendrawasih

[édit | édit sumber]

Cendrawasih diwangun luhur 13 genus anu miboga kira-kira 43 spésiés (jenis). Indonésia mangrupa nagara kalayan jumlah spésiés Cendrawasih panglobana. Kira-kira 30-an jenis Cendrawasih bisa kapanggih di Indonésia. Sarta 28 jenis di antarana cicing di pulo Papua.[2]

Sawatara jenis Cendrawasih anu aya di Indonésia di antarana nyaéta:

10 Manuk Cendrawasih Pangéndahna di Dunya

[édit | édit sumber]
  • Lesser bird of paradise (Paradisaéa minor)

Manuk ieu ukuranana sedeng anu miboga panjang kira-kira 32 cm, boga warna beureum-coklat jeung makuta konéng sarta tonggong luhurna konéng kacoklatan. Manuk jalu mibanda genggerong anu warnana zamrud-héjo kolot, sapasang buntut panjang sarta dipapaésan kalayan bulu hiasan jangjang anu boga warna konéng di daérah pangkal sarta warna bodas di daérah luarna. Manuk bikang ukuranana leuwih leutik ti manuk jalu, mibanda sirah anu warnana coklat kolot, harigu boga warna bodas sarta henteu dipapaésan bulu-bulu hiasan. Wewengkon panyabarana ngawengku sakumna leuweung bagian kalér Papua Nugini, sarta pulo-pulo di deukeut Misool sarta Yapen. [3]

  • Raggiana bird of paradise (Paradisaéa Raggiana)

The Raggiana bird of paradise dipikawanoh ogé kalayan ngaran Count Raggi’s bird of paradise. Manuk ieu ogé anu pang dipikawanoh minangka manuk Cendrawasih. Habitat manuk ieu ngadistribusi sacara lega di Pulo Irian kidul sarta laut wétan . mibanda panjang 34 cm panjang, boga warna beureum-coklat kaabu-abuan, iris panon warnana konéng sarta suku boga warna coklat kaabu-abuan. Manuk jalu mibanda makuta konéng, genggerong zamrud-hijau kolot sarta kerah konéng di antara genggerong. Kelir bulu jangjang variatif ti beureum ka oranyeu gumantung subspésiés. Manuk bikang ukuranana leuwih leutik ti manuk jalu, jeung beungeutna boga warna coklat sarta henteu boga bulu-bulu hiasan.[3]

  • Astrapia Ribbon-tailed (Astrapia mayeri)

Ieu téh salah sahiji manuk cendrawasih anu pang spéktakuler. Ngaranna Astrapia Ribbon-tailed sarta mibanda bulu buntut terpanjang dina pakait jeung ukuran awak, panjangna ngahontal leuwih ti tilu kali panjang awakna. Panjang manuk dewasa ngahontal 32 cm jeung buntut manuk jalu anu bisa saméter. Manuk jalu mibanda kelir hideung sarta héjo zaitun sedengkeun manuk bikang miboga wana coklat. Manuk jalu miboga buntut panjang ngawangun pita anu warnana bodas. Wewengkon sumebarnana aya di bagian tengah Pulo Irian.[3]

  • Blue bird of paradise (Paradisaéa rudolphi)

Ngaranna ngingetkeun ngaran salah sahiji angkutan Taksi di Indonésia. Manuk ieu ukuranana kira-kira 30 cm, boga warna hideung, iris kelir coklat gelap, suku dawuk. Manuk jalu dipapaésan kalayan bulu jangjang anu dominasi kelir wungu biru. Ku kituna disebut ogé Cendrawasih Biru.[2] Blue Bird of Paradise nyaéta manuk éndemik Papua Nugini. Wewengkon sumebarnana ngawengku pagunungan tenggara Papua Nugini.[3]

  • Riflebird Paradise (Ptiloris paradiseus)

Lamun anjeun kungsi nempo film Planét Earth, mangka anjeun baris nempo manuk ieu. Manuk ieu mibanda panjang kira-kira 30 cm sarta manuk jalu boga warna hideung kalayan warna-warni makuta biru kahéjo-héjoan, suku nu hideung, iris panon warnana coklat gelap sarta sungut konéng. Manuk bikang jenis ieu boga warna coklat zaitun.[3] Mangrupa éndemik ti Australia wétan, Riflebird ogé sumebar di leuweung hujan di New South Wales sarta puseur Queensland. Manuk jalu bisa ngamekarkeun jangjangna sarta mamérkeunana saraya usik ka katuhu sarta ka kénca di hareupeun manuk bikang pikeun mikat maranéhanana.[3]

  • Red bird of paradise (Paradisaéa rubra)

di béeé ngaran Cendrawasih Beureum, panjang kira-kira 33 cm boga warna konéng sarta coklat, sarta berparuh konéng. Manuk jalu dewasa bisa ngahontal 72 cm kaasup bulu-bulu hiasanna anu miboga warna beureum getih jeung tungtung boga warna bodas dina bagian sisi beuteungna. Bulu beungeut boga warna héjo zamrud gelap sarta buntutna aya dua buah tali anu panjang ngawangun pilin dobel boga warna hideung. Manuk bikang ukuranana leuwih leutik ti manuk jalu, jeung beungeut boga warna coklat kolot sarta henteu boga bulu-bulu hiasan. Mangrupa éndemik ti Indonésia, Cendrawasih Beureum ngan kapanggih di leuweung dataran pendék dina pulo Waigeo sarta Batanta di kabupatén Raja Ampat, propinsi Irian Jaya Kulon.[3]

  • Lawes’s Parotia (Parotia Lawesii)

Parotia lawesii ukuranana keur nepi ka kalayan 27 cm). Daérah sumebarnana ngawengku leuweung pagunungan di tenggara sarta Papua Nugini wétan.[3] Manuk jalu mibanda kelir hideung jeung tarang bodas, warna-warni tengkuk biru wungu sarta emas bulu harigu héjo. Dipapaésan jeung tilu kawat hias sirah ti tukang saban panon sarta manjang mengapit bulu anu boga warna hideung. Manuk bikang boga warna coklat jeung sirahna nu poék, iris konéng sarta gelap.[3]

  • King of Saxony bird of paradise (Pteridophora alberti)

King of Saxonyi nyaéta sajenis manuk pengicau ukuranana leutik, miboga panjang kira-kira 22 cm. Manuk jalu dewasa miboga bulu sarta warna hideung jeung konéng kolot, disirahna aya dua helai bulu kawat nu sisikan biru-langit mengilap kawas panji anu panjangna ngahontal 40 cm sarta bisa ditegakkeun dina wayah mikat bikangna. Ku lantaran éta manuk ieu didahar Cendrawasih Panji. Bulu mantel sarta tonggong tumuwuh manjang ngawangun tudung boga warna hideung. Iris panon boga warna coklat kolot, suku boga warna dawuk kecoklatan sarta pamatuk boga warna hideung jeung bagian dina sungut boga warna héjo sagara. Manuk bikang boga warna dawuk kacoklatan kalayan gurat-gurat sarta bintik gelap. Bikang ukuranana leuwih leutik ti manuk jalu sarta henteu dipapaésan mantel atawa bulu kawat hiasan. Daérah sumebarnana aya di leuweung.[3]

  • Wilson’s Bird of Paradise (Cicinnurus respublica)

Wilson’s Bird of Paradise ukuranana lumayan leutik nepi ka 21 cm. cendrawasih jalu nyaéta boga warna beureum sarta hideung kalayan jubah konéng di beuheung, sungut héjo ngora, suku biru sarta dua bulu buntutna miboga warna wungu anu bingkeng. Semetara éta bikangna miboga warna kacoklatan jeung makuta biru. Mangrupa éndemik Indonésia, jeung daérah sumebarna di pasir sarta leuweung hujan dataran pendék Kapuloan Waigeo sarta Batanta ti Papua Kulon.[3]

  • Princess Stephanie’s Astrapia (Astrapia stephaniae)

Stephanie Astrapia ukuranana kira-kira 37 cm, manuk ieu boga warna hideung kalayan warna-warni sirah biru-hijau sarta wungu, digigireun / sabeulah éta mibanda bulu buntut panjang hideung kaungunan.[3] Manuk bikangna miboga warna coklat poék jeung sirah hideung kabiruan. Habitat aslina aya di pagunungan di puseur sarta wétan Papua Nugini. [3]

Galéri

[édit | édit sumber]
  • Raggiana bird of paradise
    Raggiana bird of paradise
  • Cendrawasih Rubra
    Cendrawasih Rubra
  • Cendrawasih Goldi
    Cendrawasih Goldi
  • Cendrawasih Biru
    Cendrawasih Biru

Rujukan

[édit | édit sumber]
  1. ↑ a b c d e f g h (id)[1] Archived 2011-09-06 di Wayback Machine(Diakses tanggal 5 november 2011)
  2. ↑ a b c d e f (id)[2](Diakses tanggal 5 november 2011)
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m (id)[3] Archived 2011-08-07 di Wayback Machine(Diakses tanggal 11 november 2011)
Dicomot ti "https://su.wikipedia.org/w/index.php?title=Cendrawasih&oldid=659914"