Trikeku

Trikeku; Vargu kohor: Pleistoceni deri më tani
	Mashkull
	Femra me të voglin e saj
Statusi i ruajtjes
	; I cënuar (IUCN 3.1)
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:	Animalia
Filumi:	Chordata
Klasa:	Mammalia
Infraklasa:	Eutheria
Rendi:	Carnivora
Nënrendi:	Caniformia
Superfamilja:	Pinnipedia
Familja:	Odobenidae
Gjinia:	Odobenus; Brisson, 1762
Lloji:	O. rosmarus
Emri binomial
	Odobenus rosmarus; (Linnaeus, 1758)
Nënllojet
	O. rosmarus rosmarus; O. rosmarus divergens; O. rosmarus laptevi (i kontestuar)
	Përhapja e trikekë
Sinonimet
	Phoca rosmarus Linnaeus, 1758; Trichechus rosmarus Linnaeus, 1766;

Trikeku (Odobenus rosmarus), morsi ose lopa e detit, është një gjitar detar e një ndër fokat më të mëdhaja, që gjendet i shpërndarë rreth Polit të Veriut, në Oqeanit Arktik dhe detrat nënarktikë të hemisferës veriore. Trikeku është lloji i vetëm i gjallë i familjes Odobenidae dhe gjinisë Odobenus. Ky lloj është i ndarë në tdy nënlloje:^[2] trikekun e Atlantikut (O. r. rosmarus) dhe trikekun e Paqësorit (O. r. divergens). Ekziston edhe një nënlloj i kontestuar, O. r. laptevi, i cili jeton në Detin Laptev të Oqeanit Arktik.

Trikekët e rritur dallohen lehtë nga çatajt, mustaqet dhe madhësia e tyre. Meshkujt e rritur në Paqësor mund të peshojnë më shumë se 2,000 kg,^[3] dhe mes pinipedëve (këmbëlopatave) tejkalohen në madhësi vetëm nga dy lloje të elefantëve të detit.^[4] Trikekët jetojnë kryesisht në ujëra të cekëta, duke shpenzuar sasi të konsiderueshme të jetës së tyre mbi akullin e detit në kërkim të molusqeve bivalvore bentike për të ngrënë. Trikekët janë relativisht jetëgjatë, janë kafshë shoqërore dhe ata konsiderohen si një specie e rëndësishme për mjedisin e rajoneve detare të Arktikut.

Trikekët ka luajtur një rol të rëndësishëm në kulturat e shumë popujve indigjenë të Arktikut, të cilët kanë gjuajtur trikekët për mish, yndyrë, lëkurë, çataj dhe kocka. Gjatë shekullit të 19-të dhe në fillim të shekullit të 20-të, trikekët u gjuajtur dhe u vranë gjerësisht për dhjamë, fildish dhe mish. Popullsia e trikekëve ra me shpejtësi në gjithë rajonin e Arktikut. Popullsia e tyre është rimëkëmbur disi që nga ajo kohë, edhe pse popullsia e trikekëve të Atlantikut dhe Laptevit mbetën të fragmentuar dhe në nivele të ulëta në krahasim me kohën para ndërhyrjes njerëzore.

Shiko dhe

Referime

^ Lowry, L. (2016). "Odobenus rosmarus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2016: e.T15106A45228501. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T15106A45228501.en. Marrë më 13 janar 2018. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Database entry includes a brief justification of why this species is considered Vulnerable
^ Wozencraft, W.C. (2005). "Order Carnivora". përmbledhur nga Wilson, D.E.; Reeder, D.M (red.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (bot. 3rd). Johns Hopkins University Press. fq. 532–628. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Walrus: Physical Characteristics Arkivuar 10 korrik 2012 tek Wayback Machine. seaworld.org
^ Fay, F.H. (1985). "Odobenus rosmarus". Mammalian Species. 238 (238): 1–7. doi:10.2307/3503810. JSTOR 3503810. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[iucn-1] Lowry, L. (2016). "Odobenus rosmarus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2016: e.T15106A45228501. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T15106A45228501.en. Marrë më 13 janar 2018. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Database entry includes a brief justification of why this species is considered Vulnerable

[msw3-2] Wozencraft, W.C. (2005). "Order Carnivora". përmbledhur nga Wilson, D.E.; Reeder, D.M (red.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (bot. 3rd). Johns Hopkins University Press. fq. 532–628. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Walrus:_Physical_Characteristics-3] Walrus: Physical Characteristics Arkivuar 10 korrik 2012 tek Wayback Machine. seaworld.org

[Fay85-4] Fay, F.H. (1985). "Odobenus rosmarus". Mammalian Species. 238 (238): 1–7. doi:10.2307/3503810. JSTOR 3503810. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

[4]