Jump to content

Tenesi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
(Përcjellë nga Tennessee)
Tenesi
Tennessee
ᏔᎾᏏ/Tanasi (Çerokisht)
Shteti i Tenesit
Nofka(t): 
The Volunteer State[1]
Parimet: 
Agriculture and Commerce
Himni: Nine songs
Harta e Shteteve të Bashkuara me Tenesi të theksuar
Harta e Shteteve të Bashkuara me Tenesi të theksuar
VendiShtetet e Bashkuara
Para shtetësisëTerritori Jugperëndimor
U pranua në Bashkim1 qershor 1796 (16-të)
Kryeqyteti
(dhe qyteti mě i madh)
Nashville[2]
Metroja më e madhe dhe zonat urbaneGreater Nashville (kombinuar dhe metro)
Memphis (urban)
Qeveria
 • GuvernatoriBill Lee (R)
 • Guvernatori togerRandy McNally (R)
LegjislaturaAsambleja e Përgjithshme
 • Dhoma e sipërmeSenati
 • Dhoma e ulëtDhoma e Përfaqësuesve
GjyqësoriGjykata e Lartë e Tenesit
Senatorët amerikanMarsha Blackburn (R)
Bill Hagerty (R)
Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA7 Republikanë
2 Demokratë (lista)
Sipërfaqja
 • Gjithsej42.143 sq mi (109.247 km2)
 • Sipërfaqe tokësore41.217 sq mi (106.846 km2)
 • Sipërfaqe ujore926 sq mi (2.401 km2)  2.2%
Sipërfaqja vendi36th
Dimensionet
 • Gjatësia440 mi (710 km)
 • Gjerësia120 mi (195 km)
Lartësia mbidetare
900 ft (270 m)
Lartësia më e lartë6.643 ft (2.025 m)
Lartësia më e ulët178 ft (54 m)
Popullsia
 (2020)
 • Gjithsej6.916.897[4]
 • Vendi16th
 • Dendësia167,8/sq mi (64,8/km2)
 • Dendësia vendi20th
 • Të ardhurat mesatare shtëpiake
$54.833[5]
 • Të ardhurat vendi
42-të
Emri i banorëveTenesian
Big Bender (arkaik)
Volunteer (rëndësi historike)
Gjuha
 • Gjuha zyrtareAnglisht
 • Gjuhët e foluraGjuhë të folura në shtëpi[6]
Zona kohore
East TennesseeUTC−05:00 (Eastern)
 • Verës (DST)UTC−04:00 (EDT)
Middle and WestUTC−06:00 (Central)
 • Verës (DST)UTC−05:00 (CDT)
Shkurtesa USPS
TN
Kodi ISO 3166US-TN
Shkurtesa tradicionaleTenn.
Gjerësia gjeografike34°59′ N to 36°41′ N
Gjatësia gjeografike81°39′ W to 90°19′ W
Faqja zyrtarewww.tn.gov

Tennessee ( /ˌtɛnˈs/ TEN-ih-SEE, local /ˈtɛnsi/ TEN-iss-ee), zyrtarisht Shteti i Tenesit, është një shtet në rajonin JuglindorShteteve të Bashkuara. Tenesi është i 36-ti më i madhi sipas sipërfaqes dhe i 16-ti më i populluari nga 50 shtetet. Kufizohet nga Kentaki në veri, Virxhinia në verilindje, Karolina e Veriut në lindje, Xhorxhia, Alabama dhe Misisipi në jug, Arkansas në jugperëndim dhe Mizuri në veriperëndim. Tenesi është i ndarë gjeografikisht, kulturalisht dhe ligjërisht në tre Ndarje të Mëdha, lindor, mesëm dhe perëndimor. Nashville është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i shtetit, dhe ankoron zonën e tij më të madhe metropolitane. Qytetet e tjera të mëdha përfshijnë Memphis, Knoxville, Chattanooga, dhe Clarksville. Sipas regjistrimit të vitit 2020, popullsia e Tenesit është afërsisht 6.9 milion.[7]

Emri i tij rrjedh nga "Tanasi", një qytet çeroki në pjesën lindore të shtetit që ekzistonte përpara vendbanimit të parë evropiano-amerikan.[8] Tenesi ishte fillimisht pjesë e Karolinës së Veriut dhe më vonë Territorit Jugperëndimor, përpara pranimit të tij në Bashkim si shteti i 16-të më 1 qershor 1796. Ai fitoi pseudonimin "Shteti Vullnetar" në fillim të historisë së tij për shkak të një tradite të fortë të shërbimit ushtarak.[9] Deri në Luftën Civile Amerikane, Tenesi ishte i ndarë politikisht, me pjesët e tij perëndimore dhe të mesme që mbështesnin Konfederatën dhe rajonin lindor që ushqente ndjenja pro-Bashkimit. Si rezultat, Tenesi ishte shteti i fundit që u shkëput dhe i pari i ripranuar në Bashkim pas luftës.[10]

  1. ^ "Tennessee adopts 'The Volunteer State' as official nickname". WTVF-TV (në anglisht). Nashville. Associated Press. 10 shkurt 2020. Marrë më 5 tetor 2020.
  2. ^ McKenzie, Kevin (25 maj 2017). "Nashville overtakes Memphis as Tennessee's largest city". The Commercial Appeal (në anglisht). Memphis. Marrë më 21 maj 2021.
  3. ^ a b "Elevations and Distances in the United States" (në anglisht). Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara. 2001. Arkivuar nga origjinali më 15 tetor 2011. Marrë më 24 tetor 2011.
  4. ^ "QuickFacts Tennessee; United States". quickfacts.census.gov (në anglisht). United States Census Bureau, Population Division. 6 shkurt 2019. Arkivuar nga origjinali më 2 shkurt 2019. Marrë më 6 shkurt 2019.
  5. ^ "Median Annual Household Income" (në anglisht). The Henry J. Kaiser Family Foundation. 2017. Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2016. Marrë më 16 prill 2019.
  6. ^ "Languages in Tennessee (State)". Statistical Atlas (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 28 prill 2019. Marrë më 6 gusht 2019.
  7. ^ "City and Town Population Totals: 2010–2019". 2019 Population Estimates (në anglisht). United States Census Bureau, Population Division. Marrë më 16 qershor 2020.
  8. ^ Bales, Stephen Lyn (2007). Natural Histories: Stories from the Tennessee Valley (në anglisht). Knoxville: University of Tennessee Press. fq. 85–86. ISBN 978-1572335615 – nëpërmjet Google Books.
  9. ^ McCullough, Clay (26 prill 2018). "Why Tennessee is Called the Volunteer State" (në anglisht). Culture Trip. Marrë më 28 janar 2021.
  10. ^ "Tennessee's Civil War Heritage Trail" (PDF) (në anglisht). The University of Southern Mississippi. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 26 mars 2010. Marrë më 25 nëntor 2009.