Certara
| Certara oovdiš kieldâ |
|
|---|---|
 vaakun |
|
  Certara |
|
|
Koordinaateh: |
|
| Staatâ |
 Sveicci |
| Kanton |
 Ticino |
| Pirrâdâhkodde | Lugano |
| Tááláš kieldâ | Lugano |
| Vuáđudum | 1803 |
| Lopâttum | 2013 |
| Vijđodâh | 2,73[1] km² |
| Alodâh | 1 018[1][2] m |
| Ässeeloho | 53[3] (2012) |
| Ässeesaahâdvuotâ | 19,41 ässed/km² |
| Äigi | UTC+1 |
| – kesiäigi | UTC+2 |
| Kieldânummeer | 5173 |
| Postânummeer | 6959 |
| Sundenummeer | 091 |
 Certara kieldâ |
 Ticino kanton |
Certara lii oovdiš kieldâ Lugano pirrâdâhkoddeest, Ticino kantonist, Sveeicist. Onnáá peeivi tot kulá Lugano kaavpug Val Colla -nommâsii kaavpuguásán. Ive 2012 Certarast assii 53 olmožid.[3] Kieldâ vijđodâh lâi 2,73[1] km², já ton ässeesaahâdvuotâ lâi 19,41 ässed/km².
Certara naaburkieldah lijjii Bogno, Cimadera já Valcolla Sveeicist sehe Val Rezzo Italiast.
Certara kieldâ vuáđudui virgálávt ive 1803 talle ko Ticino kanton seervâi Sveeici vuárnumliiton.
Historjá
[mute | mute käldee]Certara mainâšui vuossâmuu tove ive 1264. Aalgâst tot lâi tuođânálásávt tuše toorjâsajattâh kuáttumenâmijn kuávlu ässeid. Certara kuulâi Colla servikoodán, mut tot iäránij tast ive 1899. Jo ive 1591 Certarast lijjii kaastâkappel já hävdieennâm. Ive 1670 rääjist siijdâst lâi meiddei jieijâs kappalâš. 1600-lovvoost huksejui San Rocco kappel.[3]
1800-lovo loopâ rääjist Certara ässeeloho kiäppánij jotelávt, tastko eennâmtuálu ij lamaš innig siämmáá tehálâš ko ovdil já ulmuuh värrejii Luganon, kost lijjii pyerebeh máhđulâšvuođah finniđ pargo. Siämmást stuorrâ uási siijdâ tááluin muttojii luámutáállun, já onnáá peeivi táálui omâsteijeeh viettii Certarast luámuidis.[3]
Kieldâlahtem
[mute | mute käldee]Certara kieldâ lopâttui cuáŋuimáánu 14. peeivi 2013, ko Bogno, Cadro, Carona, Certara, Cimadera, Sonvico já Valcolla kieldah lahtojii Luganon.
Aalmugjienâstem 20.11.2011
[mute | mute käldee]Bogno, Cadro, Certara, Cimadera, Lugano, Sonvico já Valcolla ässeeh tuhhiitii kieldâlahtem aalmugjienâstmist, mii uárnejui skammâmáánu 20. peeivi 2011. Kieldâlahtem tuhhiittii 76,69 % jienâsteijein. Certara kieldâst jienâstii 31 olmožid. Sist 27 ađai 87,10 % tuhhiittii kieldâlahtem.[4]
| Kieldâ | Jienâsteijeeh | % | Toháliih jienah | Kale | % | Ij | % |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bogno | 72 | 67,92 | 70 | 62 | 88,57 | 8 | 11,43 |
| Cadro | 1 170 | 82,45 | 1 163 | 660 | 56,75 | 503 | 43,25 |
| Certara | 31 | 63,27 | 31 | 27 | 87,10 | 4 | 12,90 |
| Cimadera | 93 | 66,91 | 93 | 79 | 84,95 | 14 | 15,05 |
| Lugano | 11 821 | 39,57 | 11 550 | 9 029 | 78,17 | 2 521 | 21,83 |
| Sonvico | 1 057 | 75,72 | 1 050 | 796 | 75,81 | 254 | 24,19 |
| Valcolla | 375 | 70,62 | 372 | 336 | 90,32 | 36 | 9,68 |
| Ohtsis | 14 619 | 43,62 | 14 329 | 10 989 | 76,69 | 3 340 | 23,31 |
Aalmugjienâstem 11.3.2012
[mute | mute käldee]Carona ässeeh pessii jienâstiđ esken ive 2012. Njuhčâmáánu 11. peeivi 2012 uárnejui nubbe aalmugjienâstem, moos uásálistii puoh kieldah. Kieldâlahtem tuhhiittii 80,19 % jienâsteijein. Certara kieldâst jienâstii 17 olmožid. Sist 15 ađai 88,24 % tuhhiittii kieldâlahtem.[5]
| Kieldâ | Jienâsteijeeh | % | Toháliih jienah | Kale | % | Ij | % |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Carona | 484 | 88,32 | 483 | 252 | 52,17 | 231 | 47,83 |
| Bogno | 44 | 40,74 | 44 | 40 | 90,91 | 4 | 9,09 |
| Cadro | 593 | 41,64 | 572 | 444 | 77,62 | 128 | 22,38 |
| Certara | 17 | 34,69 | 17 | 15 | 88,24 | 2 | 11,76 |
| Cimadera | 46 | 33,09 | 45 | 42 | 93,33 | 3 | 6,67 |
| Lugano | 12 468 | 41,71 | 11 968 | 9 668 | 80,78 | 2 300 | 19,22 |
| Sonvico | 545 | 39,01 | 521 | 454 | 87,14 | 67 | 12,86 |
| Valcolla | 236 | 44,28 | 231 | 216 | 93,51 | 15 | 6,49 |
| Ohtsis | 14 433 | 42,34 | 13 881 | 11 131 | 80,19 | 2 750 | 19,81 |
Eennâmtiätu
[mute | mute käldee]Certara lii Cassarate-nommâsii juuvâ leevi pajeuásist. Kieldâ kuávdáš lii suullân 1 018m merâtääsi paajaabeln.[1][2]
Viehâdâh
[mute | mute käldee]Ässeeloho
[mute | mute käldee]Käldee: Sveeici historjálâš sänikirje
Kirjálâšvuotâ
[mute | mute käldee]- Giovanni Rovelli: La Castellanza di Sonvico. 1927, s. 25 já 51.
- Jieškote-uvlágáneh čälleeh: Quadernetti della Val Colla. Edizioni Tipografia Poncioni SA, Losone 2003, s. 88.
- Fernando Zappa (toim.): Valli di Lugano. Armando Dadò Editore, Locarno 1990.
- Simona Martinoli et al.: Guida d'arte della Svizzera italiana. Edizioni Casagrande, Bellinzona 2007, s. 383.
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]
Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Certara.
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ a â b c Certara www3.ti.ch. Certara. Čujottum 10.12.2024. (italiakielân)
- ↑ a â Certara Mapcarta. Čujottum 10.12.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ a â b c Gili, Antonio: Certara Dizionario storico della Svizzera. Čujottum 10.12.2024. (italiakielân)
- ↑ Risultati votazione consultiva del 20 novembre 2011 m3.ti.ch. 20.11.2011. Čujottum 10.12.2024. (italiakielân)
- ↑ Risultati votazione consultiva dell'11 marzo 2012 m4.ti.ch. 11.3.2012. Čujottum 10.12.2024. (italiakielân)