Viseći most
| Viseći most | |
|---|---|
 | |
Viseći most je tip građevinske konstrukcije kod kog kablovi koji vise sa pilona nose njegovu gredu.[1]
Viseći mostovi su jedan od najstarijih tipova mostova, gradili su se još od neolita, korištenjem biljnih vriježa kao nosača gazišta mosta. Puno solidnije konstrukcije počeli su graditi u Indiji oko 4. vijeka, tako da su kao nosače koristili upletene bambuse, a kasnije željezne lance.[1]
Kako viseći mostovi omogućuju ekonomično rješenje za problem velikih raspona preko plovnih rijeka ili na drugim mjestima gdje je teško izraditi pilone zbog duboke vode, o njima se počelo ponovno razmišljati za industrijske revolucije.[1]
Britanski, francuski, američki i drugi Inženjeri krajem 18. i početkom 19. vijeka, susreli su se ozbiljnim problemima stabilnosti i čvrstoće protiv sila vjetra, teških tereta, jakih oluja, velikih snježnih padavina i krda stoke. Najveće zasluge za rješavanje tih problema ima američki Inženjer, njemačkog porijekla John Augustus Roebling, koji je problem riješio tako da je sa svake strane svojih mostova dodao rešetkastu konstrukciju tako je proizveo strukturu dovoljno čvrstu da uspješno premosti Rijeku Niagaru, nakon tog i Rijeku Ohio u Cincinnatiju i konačno East River između Brooklyna i Manhattana u New Yorku u svom remek djelu Brooklynskom mostu.[1]
Tehnika ispredanja kablova koju je izumio francuski inženjer Louis Vicat (suvremenik Roeblinga, znatno je unaprijedila gradnju visećih mostova.[1]
Drugi veliki doprinos u razvoju modernih visećih mostova bio je keson, koji je omogućio da se piloni grade na velikim dubinama. To su u početku koristili francuski, britanski i američki inženjeri, među njima i Washington Roebling, koji je završio očev Brooklynski most.[1]
Jedno vrijeme oko 1930-ih. američki Inženjeri eksperimentirali sa vrlo uskim čvrstim kablovima kao nosačima grede mosta, umjesto rešetkaste konstrukcije, ali nakon što se srušio Most Tacoma Narrows - 1940. zbog aerodinamičkih sila (jako se njihao i na malom vjetru) od tog su odustali i vratili se prokušanim metodama. Kasnije su aerodinamički stabilni nosači zamijenili rešetkaste konstrukcije.[1]
Krajem 1980-ih svega tri viseća mosta - Golden Gate u San Franciscu, Verrazano-Narrows u New Yorku i Humberski most pored engleskog Hulla imala su raspon veći od 1200 metara.[1]
Smatra se da bi moderni legirani čelici mogli nositi i mnogo veće raspone, pa čak i da bi viseći mostovi mogli biti dovoljno čvrsti da nose teretne vlakove, ipak oni su gotovo svi projektirani za automobilski promet.[1]
Mostove od pripremljenih kablova počeli su graditi njemački Inženjeri u Kölnu, Düsseldorfu i drugim gradovima tokom 1950-ih i 60-ih, i to tako da je samo jedan centralni pilon nosio niza kablova koji nose gredu mosta.[1]
- Akashi Kaikyo, Japan - 1991 m[2]
- Sihoumenski most, Kina, 1650 m[2]
- Storebæltsforbindelsen, Danska - 1624 m[2]
- Osmangazi Köprüsü, Turska - 1550 m[2]
- Most Yi Sun-sin, Južna Koreja 1545 m[2]
- Žunjanski most, Kina - 1490 m[2]
- Četvrti Nankiški most, Kina - 1418 m[2]
- Humberski most, Ujedinjeno Kraljevstvo - 1410 m[2]
- Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Turska - 1408 m[2]
- Jiangyinski most, Kina - 1385 m [2]
- Suspension bridge (en)