Vangelis
Vangelis | |
|---|---|
 Vangelis 2007. godine | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Evangelos Odiseas Papatanasiju |
| Datum rođenja | 29. 3. 1943. |
| Mjesto rođenja | Agrija, Grčka |
| Datum smrti | 17. 5. 2022. (dob: 79) |
| Mjesto smrti | Pariz, Francuska |
| Zanimanje |
|
| Muzički rad | |
| Period aktivnosti | 1963—2022. |
| Žanr | |
| Instrumenti | |
| Diskografske kuće | Juniversal |
Evangelos Odiseas Papatanasiju (grč. Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου; Volos, 29. mart 1943 — Pariz, 17. maj 2022), poznat kao Vangelis, bio je grčki kompozitor i izvođač. Jedan je od najpoznatijih i najznačajnijih grčkih kompozitora svih vremena.
Poznat je po komponovanju muzike za znamenite filmove Vatrene kočije (dobio Oskara), Istrebljivač i Aleksandar. Profesionalnu muzičku karijeru započeo je šezdesetih godina 20. veka sarađujući sa nekoliko poznatih rok bendova kao što su The Forminx i Aphrodite's Child, a zbog albuma „666“ je okarakterisan kao klasični psihodelični muzičar.[1] Tokom sedamdesetih godina 20. veka sarađuje sa vodećim pevačem progresivnog rok benda Yes, Jonom Andersenom, i pod zajedničkim umetničkim imenom „Jon i Vangelis“ objavljuju nekoliko albuma.
Tokom karijere napisao je i komponovao oko 60 albuma, a muzički kritičari smatraju ga jednim od najvećih kompozitora elektronske muzike svih vremena.[2][3][4] Godine 1992. Francuska je uručila Vangelisu orden za doprinos u oblasti umetnosti (Ordre des Arts et des Lettres).[5]
Od 2008. godine počasni je doktor nauka.
Evangelos Odiseas Papatanasiju je rođen 29. marta 1943. u Agriji, priobalskom gradu u Magneziji, Tesalija, Grčka, a odrastao je u Atini.[6] Njegov otac Julisiz se bavio nekretninama i bio je amaterski sprinter; njegov sin ga je opisao kao „velikog ljubitelja muzike”.[7][8] On je imao jednog brata, Niku. Vangelis je razvio interes za muziku već u svojoj četvrtoj godini, komponujući na porodičnom klaviru i eksperimentišući sa zvukovima stavljajući eksere i kuhinjske kiganje unutar njega i sa radio smetnjama.[6][9][10] Kad je imao šest godina roditelji su ga upisali na muzičku nastavu, ali je Vangelis kasnije rekao da su pokušaji njegovih roditelja da studira „propali”, jer je više voleo da samostalno razvija tehniku.[6] On smatra srećnom okolnošću, što nije pohađao muzičku školu, jer bi to omelo njegovu kreativnost,[2][9] i što je naučio je svira po pamćenju. „Kada bi me nastavnici zamolili da nešto sviram, pretvarao bih se da čitam, a svirao bih iz memorije. Nisam ih prevario, ali nije me se ticalo”.[11]
Evangelos je smatrao da je tradicionalna grčka muzika bila posebno važna u njegovom detinjstvu, ali je u dvanaestoj godini razvio interesovanje za džez i rok.[6][12] Sa petnaest godina počeo je da formira školske bendove, ne da bi pratio druge muzičare, već zabave radi.[13] Vangelis je kupio svoj prvi Hamond organ u osamnaestoj godini.[6] Godine 1963. Vangelis i tri školska prijatelja pokrenuli su petočlani rok bend The Forminx,[14] svirajući pjesme i originalni materijal koji je uglavnom napisao Vangelis sa engleskim lirikom radio DJ-a i producenta Nika Mastorakisa. Posle devet singlova i jednog božićnog EP-a, koji je bio uspešan širom Evrope, grupa se raspala 1966. godine.[14]
- (1970) Sex Power
- (1972) Fais Que Ton Rêve Soit Plus Long Que la Nuit
- (1973) Earth
- (1973) L'Apocalypse des Animaux
- (1975) Heaven and Hell
- (1976) Albedo 0.39
- (1976) La Fête Sauvage
- (1977) Ignacio
- (1977) Spiral
- (1978) Beaubourg
- (1978) Hypothesis (Visions of the Future)
- (1979) The Dragon
- (1979) China
- (1979) Opera Sauvage
- (1980) See You Later
- (1981) Chariots of Fire
- (1982) Blade Runner
- (1983) Antarctica
- (1984) Soil Festivities
- (1985) Mask
- (1985) Invisible Connections
- (1988) Direct
- (1990) The City
- (1992) 1492: Conquest of Paradise
- (1995) Voices
- (1996) Oceanic
- (1998) El Greco
- (2001) Mythodea — Music for the NASA Mission: 2001 Mars Odyssey
- (2004) Alexander
- (2007) El Greco: Original Motion Picture Soundtrack
- (2007) Blade Runner Trilogy: 25th Anniversary (3 CD)
- (2012) Chariots of Fire - The Play
- (2016) Rosetta
- (2019) Nocturne: The Piano Album
- (2021) Juno to Jupiter
- ↑ „Prog Reviews review of 666”. Ground & Sky. 5. 1. 2008. Arhivirano iz originala na datum 24. 1. 2009. Pristupljeno 1. 2. 2013.
- ↑ 2,0 2,1 Culshaw, Peter (6. 1. 2005). „My Greek odyssey with Alexander”. London: The Telegraph. Pristupljeno 1. 2. 2013.[mrtav link]
- ↑ Ankeny, Jason. „Vangelis Biography”. All Music. Pristupljeno 1. 2. 2013.
- ↑ Tranglos review Arhivirano 2012-07-18 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 1. 2. 2013.
- ↑ Alexander the Great website Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 1. 2. 2013.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Doerschuk, Bob (avgust 1982). „Oscar-winning Synthesist”. Pristupljeno 25. 12. 2017.
- ↑ Harrison, Tom (22. 11. 1981). „Vangelis, speaking from his laboratory”. The Province. Pristupljeno 27. 1. 2019.
- ↑ Christon, Lawrence (7. 11. 1986). „Vangelis and His Friend, the Synthesizer”. Los Angeles Times. Pristupljeno 27. 1. 2019.
- ↑ 9,0 9,1 Thomas S. Hischak (2015). The Encyclopedia of Film Composers. Rowman & Littlefield. str. 386–388. ISBN 9781442245501.
- ↑ Goldstein, Dan (novembar 1984), „Soil Festivities Vangelis Speaks”, Electronics & Music Maker, pristupljeno 22. 8. 2016
- ↑ „Vangelis - The Composer Who Set Chariots Afire”. Life 5 (7). jul 1982. Pristupljeno 19. 12. 2017.
- ↑ Bigot, Yves (januar 1984). „Vangelis analyses his syntheses”. Pristupljeno 22. 8. 2016.
- ↑ Lake, Steve (10. 8. 1974). „Greek Group: Vangelis Papathanassiou is one of those rare rock characters - an eccentric. Will this ex-keyboard player of Aphrodite's Child join Yes? Steve Lake meets the man himself”. Melody Maker. Pristupljeno 22. 8. 2016.
- ↑ 14,0 14,1 „The Forminx”. Vangelis Movements. Pristupljeno 12. 11. 2008.
- Elsewhere — nezvanična prezentacija
- Vangelis na sajtu IMDb
- Vangelis' Movements
- Vangelis Collector
- Vangelis' Nemo Studios
- Vangelis HistoryArhivirano 2011-02-01 na Wayback Machine-u
- Interview with Vangelis from Den of Geek
- Interview with Vangelis on composing Chariots of Fire from BBC Four's Sound of Cinema
- Preminuo grčki kompozitor Vangelis („Politika”, 19. maj 2022)
