Univerzitet u Amsterdamu
| Univerzitet u Amsterdamu | |
|---|---|
| Universiteit van Amsterdam | |
| latinski: Universitas Amstelodamensis[1][2] | |
 | |
.jpg) | |
| Historija | |
| Osnivanje | 1632. godine kao Athenaeum Illustre, 1877 kao univerzitet |
| Bivši naziv | Athenaeum Illustre (1632–1877) Opštinski univerzitet u Amsterdamu (1877–1961) |
| Generalno | |
| Vrsta | javni univerzitet |
| Administracija | |
| Predsednik | Edith Hooge |
| Rektor | Peter-Paul Verbeek |
| Akademsko osoblje | 2,425[3] |
| Admin. osoblje | 2,369[3] |
| Studenti | |
| Broj studenata | 42,171 (2022)[4] |
| Lokacija | |
| Sedište – grad – pokrajina – država | Amsterdam Severna Holandija Holandija |
| Službene stranice | |
| www.uva.nl | |
Univerzitet u Amsterdamu (skraćeno kao UvA, nizozemski: Universiteit van Amsterdam) je javni istraživački univerzitet sa sedištem u glavnom gradu Holandije, Amsterdamu. Osnovan je 1632. godine od strane gradske vlasti i četvrti je najstariji akademski institut u Holandiji koji i danas deluje.[5]
UvA je jedan od dva velika javno finansirana istraživačka univerziteta u gradu, drugi je Slobodni univerzitet u Amsterdamu ili Vrije Universiteit Amsterdam (VU). Također, jedan je od najvećih istraživačkih univerziteta u Evropi sa 31.186 studenata, 4.794 zaposlenih, 1.340 doktoranada i godišnjim budžetom od 600 miliona evra. Po broju studenata, UvA je najveći univerzitet u Holandiji. Glavni kampus se nalazi u centru Amsterdama, dok se nekoliko fakulteta nalazi u susednim gradskim četvrtima. Univerzitet je organiziran u sedam fakulteta: Humanističke nauke, Društvene i biheviorističke nauke, Ekonomija i poslovna administracija, Prirodne nauke, Pravo, Medicina i Stomatologija.
Univerzitet u Amsterdamu ima bliske veze sa drugim institucijama širom sveta putem članstva u Ligi evropskih istraživačkih univerziteta (LERU), Institucionalnoj mreži univerziteta iz evropskih prestonica (UNICA), Evropskoj univerzitetskoj asocijaciji (EUA) i Univerzitas 21. Univerzitet u Amsterdamu je dao šest Nobelovih laureata i pet premijera Holandije.
U januaru 1632. godine, gradske vlasti u Amsterdamu osnovale su Athenaeum Illustre. Ova ustanova bila je prvenstveno posvećena medicinskoj nastavi. Prva dva profesora bili su Gerardus Vossius i Caspar Barlaeus. Athenaeum Illustre je pružao obrazovanje uporedivo sa drugim institucijama visokog obrazovanja, iako nije imao pravo dodeljivanja doktorskih diploma. Nakon školovanja na Athenaeumu, studenti su mogli nastaviti svoje obrazovanje na univerzitetima u drugim gradovima.
U to vreme, Amsterdam je bio dom i drugih institucija visokog obrazovanja, uključujući Collegium Chirurgicum, koji je obučavao hirurge, kao i institucije koje su nudile teološke kurseve za remonstrantske i menonitske zajednice. Velika verska sloboda u Amsterdamu omogućila je osnivanje ovih ustanova. Studenti Collegium Chirurgicum-a i teoloških institucija redovno su pohađali predavanja na Athenaeum Illustre. 1815. godine ova ustanova dobila je zakonsku obavezu „širenja ukusa, civilizacije i znanja“ i „barem delimično zamenjivanja instituta visokog obrazovanja i akademske edukacije za mladiće koji nisu mogli sebi priuštiti da u potpunosti posvete vreme akademskoj karijeri“. Athenaeum je počeo da nudi nastavu za studente koji su se obučavali za farmaciju i hirurgiju 1800. godine.
Athenaeum Illustre je tesno sarađivao sa amsterdamskim teološkim institucijama, kao što su Evangelisch-Luthers Seminarium (evangeličko-luteranska škola) i Klinische School (medicinska škola). Sve do 19. veka, Athenaeum je ostao mala institucija sa najviše 250 studenata i osam profesora.
1877. godine Athenaeum Illustre postao je Opštinski univerzitet u Amsterdamu i stekao pravo dodeljivanja doktorskih diploma. Time je univerzitet dobio iste privilegije kao i državni univerziteti, ali je i dalje bio finansiran od strane grada Amsterdama. Profesore i predavače imenovalo je gradsko veće, što je dovelo do toga da je akademsko osoblje bilo raznovrsnije od onih na državnim univerzitetima.
Tokom ovog perioda univerzitet je doživeo procvat, posebno u oblasti nauke, gde su među njegovim profesorima bili brojni dobitnici Nobelove nagrade: Tobias Asser, Christiaan Eijkman, Jacobus Henricus van 't Hoff, Johannes Diderik van der Waals, Pieter Zeeman i Frits Zernike. Zahvaljujući opštinskom statusu, Univerzitet u Amsterdamu relativno rano je osnovao fakultete ekonomije i društvenih nauka. Nakon Drugog svetskog rata, nagli rast troškova univerzitetskog obrazovanja stvorio je ograničenja na dalji razvoj univerziteta.
1961. godine nacionalna vlada proglasila je univerzitet državnim, dodelivši mu današnje ime – Univerzitet u Amsterdamu. Finansiranje je prešlo sa gradske uprave na nacionalnu vladu, a imenovanje profesora povereno je upravnom odboru. Grad Amsterdam je zadržao ograničen uticaj do 1971. godine, kada je pravo imenovanja profesora prešlo na izvršni odbor. U maju 1969. godine univerzitet je dospeo u centar pažnje kada su studenti okupirali administrativni centar Maagdenhuis, zahtevajući veću demokratsku kontrolu nad obrazovnim i administrativnim procesima. Protest je trajao nekoliko dana pre nego što ga je policija prekinula.[6] Tokom 1970-ih i 1980-ih, univerzitet je često bio meta studentskih protesta na nacionalnom nivou. Od kada je postao državni univerzitet, broj studenata je značajno porastao – sa 7.500 studenata 1960. na preko 32.000 u 2010. godini. 2007. godine Univerzitet u Amsterdamu započeo je izgradnju Naučnog parka Amsterdam, kampusa od 70 hektara, namenjenog Fakultetu nauka i novom univerzitetskom sportskom centru.
- ↑ (en-IE) Records of The Tercentenary Festival of Dublin University. Dublin, Ireland: Hodges, Figgis & Co.. 1894. ISBN 9781355361602.
- ↑ Anderson, Peter John (1907) (en-GB). Record of the Celebration of the Quatercentenary of the University of Aberdeen: From 25th to 28th September, 1906. Aberdeen, United Kingdom: Aberdeen University Press (University of Aberdeen). ASIN B001PK7B5G. ISBN 9781363625079.
- ↑ 3,0 3,1 Amsterdam, Universiteit van (2018-03-06). „Kerncijfers – Universiteit van Amsterdam”. www.uva.nl. Arhivirano iz originala na datum 24 January 2019. Pristupljeno 9 September 2015.
- ↑ „Student Enrollment”. Tableau Software. 31 October 2021. Arhivirano iz originala na datum 26 October 2021. Pristupljeno 17 August 2019.
- ↑ Belzen, Jacob (2010). Towards Cultural Psychology of Religion: Principles, Approaches, Applications. str. 215.
- ↑ „Maagdenhuis” (nl). Bureau Monumenten & Archeologie. Arhivirano iz originala na datum 2011-09-28. Pristupljeno 2011-07-10.
