Tanzimat
Tanzimat
تنظيمات | |
|---|---|
 | |
| Država |  Osmansko Carstvo |
Tanzimat (osmanoturski: تنظيمات = reforma) je naziv za seriju reformi provedenih u Osmanskom Carstvu između 1839. - 1876. za vladavine sultana Abdul Medžida (vladao od 1839. do 1861.) i Abdul Aziza (vladao 1861. - 1876.) [1]
Cilj tih proevropskih reformi, bio je radikalna promjena carstva, koje se iz starog teokratskog, trebalo preobraziti u modernu državu. [1]
Brojne ključne odredbe Tanzimata navedene su u Hatišerifu iz Gülhane (Carski dekret iz crvene sobe) - 1839. Taj dokument je bio poziv na uspostavu novih institucija koje će garantirati imovinu, siguran i dostojanstven život svim stanovnicima carstva, bez obzira na njihovu religijsku pripadnost ili rasu. Njime je također najavljen razvoj standardiziranog sistema oporezivanja, koji je trebao uklonili korupciju i zloupotrebe, ravnopravniji sistem služenja vojnog roka, regrutacije i školovanja. Dekret je najavio i jednakost kaurima (nemuslimani uglavnom kršćani i židovi) koja nikad do kraja nije provodena. [1]
Tanzimat je proveden uglavnom pod vodstvom Mustafe Rešid Paše, koji je bio veliki vezir u ravno šest mandata od 1846. do 1858. Reforme su obuhvatile razvoj novog sekularnog školskog sistema, reorganizaciju vojske po uzoru na Prusiju, osnivanje biranih vilajetskih skupština, kao i reformu trgovačkog i kazneneg prava, najvećim dijelom po uzoru na Francusku. Provođenje tih zakona, bilo je u ingerenciji novoosnovanih državnih sudova, nezavisnih od dotad svemoćih ulema (Islamski vjerski savjet). [1]
Tanzimat je počeo jenjavati sredinom 1870-ih, tokom posljednjih godina Abdul Azizove vladavine. Rezultat reformi na kraju se sveo na vrlo visok stupanj centralizirane uprave, jer je sva zakonodavna moć postala koncentrirana u rukama sultana. Ono što je na kraju ispalo apsurdno, nitko u carstvu nije ništa mogao poduzeti, kad je Abdul Aziz počeo zloupotrebljavati svoj položaj i provoditi potpuno revizionističku politiku. [1]
Usprkos svemu na Tanzimat se može gledati pozitivno, jer su njegove reforme položile temelje za postepenu modernizaciju turske države. [1]