Samniti
Samniti su bili plemena koja su naseljavali Samnijum, zemlju na jugu Apenina, u Italiji. Samniti su se dugo borili protiv Rimljana za prevlast na jugu Italije tokom Samnitskih ratova:
- Prvi samnitski rat vođen je od 343—341. godine pne.,
- Drugi samnitski rat vođen je 326—304. godine pne. Godine 321. Rimljani su doživjeli težak poraz u Kaudinskom klancu.
- Nakon Trećeg samnitskog rata (298—291. godine pne.) iz koga su Rimljani izašli kao pobjednici, moć Samnita bila je slomljena i ostali su lojalni Rimu sve do ustanka Savezničkom ratu (90—88. godine pne.) koji je završen dodjelom punog građanskog prava Samnitima.
Na svom vrhuncu, Samniti su zauzimali prostor Apenina između današnjih regija Italije Abruzzo, Molise, Kampanija i Apulija. Precizne granice nikada nisu bila jasno određene i često se definiraju tokovima rijeka Sangro, Volturno, Biferno i Trigno.
Tokom većeg dijela svoje historije, Samniti nisu imali izlaz na more jer su ih u tome spriječavali susjedna plemena i narodi. Doduše, u jednom periodu uspjeli su izbiti na obje strane Apeninskog poluostrva. Na obali Tirenskog mora imali su svoje baze oko Pompeja.
Samnite su sačinjavala četiri glavna plemena:
- Pentri, u centralnom dijelu,
- Carricini, na sjeveru,
- Caudini, na jugozapadu i
- Irpini na jugu.
Samniti su se uglavnom bavili uzgojem ovaca i bili su hrabri ratnici. Nerijetko su se borili kao plaćenici u drugim vojskama. Rim je vodio nekoliko ratova protiv Samnita i naposljetku, 82. godine pne. rimski diktator Lucius Cornelius Sulla ih je gotovo uništio.