Rimovani rječnik

Ovo je članak o vrsti rječnika karakterističnom za drevnu Kinu. Za zapadne tekstove koji služe za pomoć pjesnicima v. rimarij.

Stranica Shiyun Hebi (詩韻合璧), rimovanog rječnika iz doba dinastije Qing

Rimovani rječnik, rječnik u rimama ili rimovana knjiga (pojednostavljeni kineski: 韵书; tradicionalni kineski: 韻書; pinyin: yùnshū) je drevni oblik kineskog rječnika koji navodi slova prema tonovima i rimama umjesto radikalima.

Najvažnija tradicija rimovanih rječnika je započela sa knjigom Qieyun (601), kojom se nastojalo pomiriti književne tradicije i pjesničku praksu sjeverne i južne Kine. To je djelo postalo izuzetno popularno u doba dinastije Tang, te prošlo kroz niz revizija i ekspanzija, od kojih je najpoznatiji Guangyun (1007–1008).

Ovi rječnici također bilježe izgovor slova metodom fǎnqiè, odnosno korištenjem para slova kako bi ukazali na početak i kraj sloga. Nasuprot tome su kasnije tablice rima mnogo preciznije i sistematičnije u bilježenju zvukova tako što ih tabuliraju u odnosu na početke slogova, grupe rima, tonove i druge karakteristike. Fonološki sistem koji se razvio temeljem ovih knjiga, odnosno tumačen preko tablica rima, je poznat kao srednjokineski i predstavljao je najranije nastojanje da se obnove zvukovi ranijih oblika kineskog. On sadrži većinu karakteristika modernih varijanti kineskog, kao i neke koji se više ne koriste. Također je zajedno s drugim dokazima korišten kako bi se rekonstruirao starokineski (1. milenijum pne.).

Vanjske veze

Wikiizvor

Kineski Wikiizvor ima originalni tekst vezan uz ovaj članak:

Pingshuiyun

• Knjige skanirane kao dio Chinese Text Projecta:
  • Songben Guangyun, with dictionary lookup
  • Jiyun
  • Qièyùn kǎo, by Chén Lǐ 陳澧 (1842)
• Qieyun fragments found at Dunhuang by Paul Pelliot, now in the Bibliothèque nationale de France:
  • Pelliot chinois 2019 (IDP link): prefaces of the Qieyun and Tangyun
  • Pelliot chinois 2017 (IDP link): part of the preface, rhyme index and start of the first rhyme group (東 dōng)
  • Pelliot chinois 3799 (IDP link): fragment of volume 5 showing the 怗 tiē, 緝 qì and 藥 yào rhyme groups
• Qieyun fragments brought from Dunhuang by Aurel Stein, now in the British Library (only S.5980 has been scanned):
  • Or.8210/S.2071: substantial portion of the level, rising and entering tones.
  • Or.8210/S.2055: preface (dated 677) and first 9 rhymes of the level tone, with somewhat fuller entries than S.2071.
  • smaller fragments: Or.8210/S.2683, Or.8210/S.6176, Or.8210/S.5980, Or.8210/S.6156, Or.8210/S.6012, Or.8210/S.6013, Or.8210/S.6187.
• Qieyun fragments from Turfan, Tuyoq and Kucha, now in the Berlin-Brandenburg Academy of Sciences and Humanities (on the IDP search page Arhivirano 2012-07-16 na Wayback Machine-u, select "Short Title" and choose "Qie yun or Rhyme dictionary"; see Takata (2004) for discussion):
  • Ch 79, Ch 323, Ch 343, Ch 1246, Ch 1577, Ch 1991, Ch 2094, Ch 2917, Ch 3605: manuscript fragments
  • Ch 1072, Ch 1106, Ch 1150, Ch 2437, Ch 3533, Ch 3715, Ch 5555: fragments of a block print edition
  • Ch 1538: fragment from an enlarged edition used by Uighurs