Kis-Balaton
| Kis-Balaton Mali Balaton | |
|---|---|
 Pogled na jezero | |
| Lokacija | |
| Kontinenti | Evropa |
| Regije | Panonija |
| Države |  Mađarska |
| Pokrajine | Zala |
| Gradovi | Zalakaros |
| Hidrografija | |
| Vrsta | protočno jezero |
| Površina | 18,7[1] km² |
| Hidrologija | |
| Pritoke | Rijeka Zala |
| Odljev | Rijeka Zala |
Kis-Balaton prevedeno Mali Balaton je ime za više jezera (od tog dva veća) odnosno za močvaru koja je dio Jezera Balaton u Mađarskoj.
Kis-Balaton leži u Županiji Zala, udaljen nekih 5-6 km južno od Jezera Balaton. Ima površinu od 1.870 hektara.[1]
Vode mu donosi i odnosi Rijeka Zala u Jezero Balaton.
Gotovo sve do kraja 18. vijeka Kis-Balaton je bio zaljev u Jezeru Balaton, i imao važnu ulogu kao mjesto gdje je Rijeka Zala polagala svoje sedimente.[2] Kis-Balaton počeo je od sredine 20. vijeka gubiti svoju funkciju filtera, zbog brojnih ljudskih intervencija, kao što je bila izgradnja odvodnog kanala Sió 1864., regulacija korita Zale i izgradnja brana i nasipa za zaštitu od poplava početkom 20. vijeka. Fluktuacija razine vode koja je prije iznosila i do 5-6 metara, postala je znatno manja, kao i opasnost od poplava.[2]
Prije tih intervencija teritorij močvare obrasle trskom bio je puno veći, danas je velik dio obale Kis-Balatona suh, preostala su dva veća jezera Vörs i Zalavár, uz teritorij od 1.400 hektara pokriven trskom, ali Kis-Balaton više nema funkciju filtera za vode Zale.[2]
Kao rezultat svih tih intervencija, danas Rijeka Zala direktno nanosi svoje sedimente u Balaton u Zaljev Keszthely. Zbog tog je opao kvalitet vode u jezeru, pojavile su se alge i gotovo da se više nemože kupati.[2]
Kako bi se izbjegla ekološka katastrofa stručnjaci su izradili plan za izgradnju Sistema Kis-Balaton, njegova osnovna misao vodilja da ponovno dobije funkciju koju je imao prije 200 godina, kao filter za vode Zale.[2]
Za rimskih vremena Balaton je bio jedinstveno jezero, pa se njime moglo ploviti i puno južnije nego gdje danas leži Kis-Balaton. Vremenom je Rijeka Zala nanjela toliko aluvijalnog materijala, da je zatrpala svoju deltu i čitav niski jugozapadni dio jezera pretvorila u ogromnu močvaru.[3]
Svoj današnji izgled Kis-Balaton počeo je dobijati nakon 1818. kad su počeli meliracioni radovi na regulaciji korita Rijeke Zala i isušivanje močvara izgradnjom brojnih odvodnih kanala. Zbog tog je razina vode u jezeru opala za 3 do 4 metra, pa se Kis-Balaton odvojio od Balatona. Nakon tog je 1886. nastavljeno sa kanaliziranjem Zale, a 1926. nastavljeni su radovi na samom ušću izgradnjom novih kanala i nasipa.[3]
- History (en)