Ivan Jastrebov
Ivan Stepanovič Jastrebov (rus. Ivan Stepanovič Яstrebov; selo Gromuška, Tambovska gubernija, Ruska Imperija, 1839 — Solun, Osmansko carstvo 8/20. januar 1894) je bio ruski diplomat, istoričar, etnograf i arheolog; bio je konzul u Skadru, Prizrenu, Janjini i Solunu. U Prizrenu je službovao u periodu 1870—76. i 1879—86. godine.
Školovao se u Astrahanu, koji je bio privredni i kulturni centar. Preko njega se odvija veza prema srednjoj Aziji gde se meša evropski i azijski uticaj. Kasnije Ivan uči Duhovnu akademiju u Kazanju gde stiče solidno znanje klasičnih jezika. Njegov upis na Odeljenje za izučavanje istočnih jezika pri Ministarstvu spoljnih poslova u Petrovgradu, definitivno se odlučio da se posveti diplomatskom pozivu Carske Rusije. 1. januara 1866. godine postavljen je za diplomatskog činovnika u Ruskom poslanstvu u Carigradu, u rangu vežbaonika. Posle godinu dana u Carigradu Jastrebov je postavljen 1. januara 1867. godine za sekretara i prevodioca u Ruskom konzulatu u Skadru. U Prizrenu Jastrebov postaje vicekonzul i radi od 1. aprila 1870. godine do 18. avgusta 1874. godine. U tom međuvremenu povremeno je zamenjivao ruskog konzula u Skadru 5. avgusta 1874. godine premešten je u Skadar za konzula. Posle jedne godine boravka u Skadru Jastrebov je postao član Andrijaševe konzulske komisije 17. avgusta 1875. za Hercegovinu, pa sve do povratka u Prizren za ruskog konzula 1. jula 1879. gde je bio svedok ratnih sukoba koji su naišli kao posledica interesnih sfera između Rusije i Austro-Ugarske. Jastrebov je 1879. godine došao u Prizren, a iz Prizrena je došao za Janjinu 6. septembra 1880. godine a vratio se u Prizren 20. februara 1881. godine, i ostao je u Prizrenu sve do marta 1886. godine. Marta 1886. godine Jastrebov je premešten iz Prizrena za generalnog Ruskog konzula u Solunu.
U njegovim radovima ima podataka iz srpske i makedonske prošlosti; dokazivao je da su Makedonski Sloveni u stvari Srbi. U svim tim radovima nalazi se bogata etnografska građa. Radovi: Podaci za istoriju srpske crkve, Običaji i pesme turskih Srba, Stara Srbija i Albanija i dr.
Kao ruski Konzul putovao je po ugroženim mestima na Kosovu i Metohiji i bio je svedok stradanja srpskog naroda. Pored toga spasavao je otete devojke, branio Prizrensku bogosloviju sa revolverom u ruci, spašavao je ljude pred ruljom itd...
Od Srbije je odlikovan Ordenom Takovskog krsta III reda, Ordenom sv. Save II i I reda, Znakom Crvenog krsta i Medaljom Društva sv. Save. Crna Gora odlikovala je Jastrebova Ordenom za nezavisnost Crne Gore II i I reda.
Ivanu Stepanoviču Jastrebovu posvećen je roman "Ruski konzul" srpskog pisca Vuka Draškovića. U romanu su iznesene činjenice i podaci koji se odnose na život i delo ovog diplomate, koji je u velikoj meri zadužio Srpski narod.
- Biografija na sajtu SANU
- Milutin Folić: Izveštaji ruskog konzula Ivana Stepanoviča Jastrebova iz Skadra o slovenskom življu i njihovim crkvama u Albaniji u drugoj polovini XIX veka
- Borislava Lilić: Privreda, stanovništvo i naselja na Šar planini u proučavanjima ruskog konzula u Prizrenu I. S. Jastreboviča
- Mala enciklopedija Prosveta (1978). Prosveta, Beograd.
- [1] Arhivirano 2010-07-05 na Wayback Machine-u