Istopolni brak u Danskoj
Istopolni brak u Danskoj će postati legalan 15. juna 2012, kada se očekuje da stupi na snagu novi zakon koji je usvojen u parlamentu 7. juna 2012. Prije legalizacije istopolnih brakova, istopolni parovi su mogli ući u registrovano partnerstvo. Danska je prva država u svijetu koja je omogućila ovu vrstu zajednica.
Registrovano partnerstvo u Danskoj (danski: registreret partnerskab) je zakonski omogućeno 7. juna, 1989. godine, čime je Danska postala prava država u svetu koja je omogućila istopolnim parovima da sklapaju zakonske zajednice. Zakon je stupio na snagu 1. oktobra iste godine, kada je registrovan i prvi par Axel i Eigil Axgil, gej aktivisti koji su u velikoj meri bili zaslužni za donošenje ovog zakona. Zakon je 1996. godine počeo da se primenjuje i na Grenlandu, a 1999. su uneti novi amandmani. Zakonom o registrovanim partnerstvu garantuju se sva prava koja su garantovana zakonom o braku, osim u sledećih:
- istopolni parovi nemaju zajedničko starateljstvo nad decom po automatizmu, ali imaju prava da usvoje decu svojih partnera, odnosno partnerki
- zakoni koji eksplicitno pominju pol venčanih parova se ne primenjuju na parove u registrovanom partnerstvu
- odrednice iz međunarodnih dokumenata se ne primenjuju na parove u registrovanom partnerstvu, osim ukoliko se obe potpisane strane ne slože drugačije.
Razvod prolazi kroz istu proceduru kao za razvod braka. Marta 2009. godine, u parlamentu je predstavljen zakon koji će omogućiti zajedničko usvajanje dece od strane istopolnih parova[1].
Registracija parova je građanska ceremonija. Danska nacionalna crkva, koja je generalno konzervativnija od ostatka danskog društva, tek treba da donese konačnu odluku o tome kako će se postaviti prema ovom pitanju. Od 1997. godine crkva je prihvatila blagosiljanje istopolnih parova, ispoljavajući stav da crkva blagoslovi ljude, a ne institucije. Ipak, crkva ostavlja pojedinim sveštenicima da odluče da li će obaviti ceremoniju blagosiljanja parova, koja se razlikuje od ceremonije venčavanja.
Iako je Danska bila prva država koja je u zakon unela registrovana partnerstva, istopolni brakovi se još uvek nisu ozbiljno razmatrali u Danskoj, kao što je to slučaj u ostalim nordijskim zemljama, od kojih dve već priznaju istopolne brakove. Partija socijal-liberala, kao i druge levo orijentisane partije u Danskoj podržavaju, podržava istopolne brakove.
Anders Fogh Rasmussen, koji je od novembra 2001. do aprila 2009. bio na mestu premijera Danske, bio je za uvođenje istopolnih brakova, kao i za crkvene istopolne brakove, ali je insistirao na tome da to govori kao građanin i pripadnik crkve, a ne sa autoritetom premijera. Opozicija iz redova socijal-demokrata ga je kritikovala zbog neaktivnosti u vezi sa istopolnim brakovima i tvrdila da Danska zaostaje za svojim susedima po tom pitanju[2].
Jula, 2009. godine na konferenciji o ljudskim pravima koja je održana povodom World Outgames u Kopenhagenu, Kamal Qureshi iz Socijalističke narodne partije je kritikovao vladu tvrdeći da ukoliko Danska ne prizna istopolne brakove, kao i istopolne crkvene brakove, onda "Danska ima zakone koji zabranjuju ljudska prava"[3].
Prema istražianjima, 2006. godine 69% građana i građanki Danske je podržavalo istopolne brakove[4].
Zakon kojim su legalizovani istopolni brakovi usvojen je u parlamentu 7. juna 2012. Zakon je podržalo 85 poslanika, dok ih je 24 glasalo protiv.[5]
- ↑ „Parliamentary majority for same-sex adoption”. Arhivirano iz originala na datum 2010-08-11. Pristupljeno 2009-08-21.
- ↑ „Fogh i samråd om homoseksuelles rettigheder”. Arhivirano iz originala na datum 2009-02-27. Pristupljeno 2009-08-21.
- ↑ „Politician speaks out on minority rights”. Arhivirano iz originala na datum 2011-06-05. Pristupljeno 2009-08-21.
- ↑ „Eight EU Countries Back Same-Sex Marriage”. Arhivirano iz originala na datum 2008-03-15. Pristupljeno 2009-08-21.
- ↑ „Gay marriage legalised”. Arhivirano iz originala na datum 2012-08-18. Pristupljeno 2012-06-07.
- The Registered Partnership Act Arhivirano 2014-09-30 na Wayback Machine-u
- The Formation and Dissolution of Marriage Act Arhivirano 2009-07-24 na Wayback Machine-u (common marriage act)
- The Evangelical Lutheran Church In Denmark & Homosexuality Arhivirano 2016-03-03 na Wayback Machine-u