Bitka jarbola (arapski: معركة ذات الصواري, romaniziranoDhat Al-Sawari) ili Bitka kod Feniksa je bila pomorska bitka koja se za vrijeme bizantsko-arapskih ratova odigrala godine 655. ispred obale Likije između arapsko-muslimanske rašidunske flote na jednoj, i bizantske flote pod carem Konstansom II sa druge strane. Predstavljala je prvi veći okršaj između bizantske i novosnovane arapske mornarice. Bizantinci, koji su u prethodne dvije decenije na kopnu trpili samo poraze u sukobima u Arapima, uzdali su se u svoju dotadašnju nadmoć na moru. I ona je, međutim, dovedena u pitanje kada su Arapi na novoosnovanom Levantu počeli graditi vlastite ratne brodove, te tako stvorenu flotu iskoristili da bi 649. osvojili Cipar i 654. Rodos. Arapski vojskovođa Abdullah ibn Saad je ta područja nastojao iskoristiti kao baze sa kojih bi poduzeo napad na Konstantinopol; Konstans II je okupio veliku flotu da to spriječi. Kada su se obje flote srele, došlo je do sukoba u kome su obje strane pretrpile velike gubitke. Historijski izvori sugeriraju da su Bizantinci potcijenili svoje protivnike, odnosno koristili neadekvatnu taktiku, pregusto grupirajući vlastite brodove i omogućivši Arapima bolju pokretljivost. Na kraju su Arapi odnijeli prevagu i nanijeli Bizantincima veliki poraz, a sam Konstans II je bijegom jedva izvukao živu glavu. Bitka jarbola je ustanovila arapsku pomorsku hegemoniju na Istočnom Mediteranu, ali do planiranog napada na bizantsku prijestolnicu nije došlo zbog izbijanja građanskog rata među samim muslimanima sljedeće godine. To je Konstansu II dalo dragocjeno vrijeme da se pripremi za nastavak muslimanske ofenzive deceniju kasnije.
Rašidunski Kalifat