23. 5.

23. maj/svibanj (23. 5.) je 143. dan godine po gregorijanskom kalendaru (144. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 222 dana.

Događaji

1430. — Jovanka Orleanka zarobljena i predata Englezima, koji su je potom izveli na crkveni sud i 1431. osudili na smrt i spalili na lomači.
1498. — Na lomači spaljen italijanski dominikanski kaluđer Đirolamo Savonarola, politički i verski reformator u Firenci.
1514. — U Mađarskoj počela seljačka buna pod vođstvom plemića Đerđa Dosa. Četiri meseca kasnije ustanak ugušen, Doso ubijen.
1526. — Papa Klement VII pristupio Svetoj ligi Francuske, Venecije i Milana protiv rimsko-nemačkog cara Karla V.
1533. — Kenterberijski nadbiskup Tomas Krenmer objavio da je poništen brak kralja Henrija VIII s Katarinom Aragonskom i da je njegovo venčanje sa Anom Bolen legalno. To je dovelo do raskida Engleske crkve i Vatikana.
1618. — Pobunom Čeha u Pragu protiv habzburškog cara Ferdinanda II počeo Tridesetogodišnji rat.
1915. — Italija objavila rat Austro-Ugarskoj, napuštajući neutralnost u Prvom svetskom ratu.
1920. — Osnovana Komunistička partija Indonezije, prva takva politička organizacija u Aziji.
1934. — U Lujzijani u okršaju s policijom ubijeni Boni Parker i Klajd Barou, ozloglašen razbojnički par.
1939. — Parlament Velike Britanije usvojio plan o stvaranju nezavisne palestinske države do 1949, a u kojoj bi zajedno živeli Arapi i Jevreji.
1945. — Nemački nacistički lider i šef Gestapoa Hajnrih Himler izvršio samoubistvo dan pošto su ga Britanci zarobili. Uhapšen Hitlerov naslednik, admiral Karl Denic.
1949. — Osnovana Savezna Republika Nemačka, s Bonom kao glavnim gradom.
1960. — Agenti izraelske tajne službe Mosad uhvatili u Argentini uhvatili nacističkog ratnog zločinca Adolfa Ajhmana. Na suđenju u Jerusalemu Ajhman osuđen na smrt vešanjem.
1971. — U zemljotresu koji je razorio grad Bingol u istočnoj Turskoj poginulo najmanje 1.000 ljudi.
1971. — U zrakoplovnoj nesreći na Krku poginulo je 78 osoba, među njima i hrvatski književnik Josip Pupačić.
1992. — Nakon 12 dana opsade pripadnici TOBiH oslobodili Kalesiju. Ovaj grad je prvi oslobođeni grad u Bosni i Hercegovini u agresiji započetoj 1992. godine.
1994. — Kandidat demohrišćana Roman Hercog postao predsednik Nemačke.
1997. — Predsedničke izbore u Iranu dobio predvodnik umerene političke struje Mohamad Hatami.
1999. —.
- Kandidat Socijaldemokratske partije Johanes Rau izabran za predsednika Nemačke.
- Avioni NATO „grafitnim“ bombama izazvali nestanak struje u gotovo celoj Srbiji.
2002. — U talasu vrućina u Indiji umrlo 1.030 ljudi, najviše u južnoj državi Andra Pradeš. Temperatura dostigla rekordnih 51 stepen Celzijusa.

.

Rođenja

1052. — Filip I Francuski, francuski kralj († 1108.).
1707. — Carl von Linne, švedski botaničar († 1778.).
1741. — Andrea Luchesi, talijanski skladatelj († 1801.).
1823. — Ante Starčević, hrvatski političar († 1896.).
1848. — Oto Lilijental, nemački inženjer i pronalazač. († 1896.).
1849. — Károly Khuen-Héderváry, mađarski političar, hrvatski ban i ugarski premijer († 1918.).
1891. — Pär Lagerkvist, švedski književnik.
1892. — Pichichi, španjolski nogometaš († 1922.).
1908. — Džon Bardin, američki fizičar, nobelovac. († 1991.).
1921. — James Blish, američki pisac († 1975.).
1924. — Seymour Jonathan Singer, američki biolog († 2017.).
1928. — Rosemary Clooney, američka pop i jazz pjevačica i glumica.
1933. — Joan Collins, britanska glumica.
1934. — Vinko Kandija, bio je hrvatski rukometni trener († 2002.).
1944. — John Newcombe, bivši australijski teniser.
1960. — Linden Ashby, američki filmski i televizijski glumac.
1965. — Manolo Sanchís, španjolski nogometaš i reprezentativac.
1968. — Guinevere Turner, američka glumica i rediteljka.
1969. — Denis Dumančić, hrvatski pjevač, skladatelj i tekstopisac.
1972. — Rubens Barrichello, brazilski vozač f1.
1974. — Goran Jagodnik, slovenski košarkaš.
1981. — Marko Šćekić, srpski košarkaš.
1983. — Ante Tomić, hrvatski nogometaš.
1984. — Hugo Almeida, portugalski nogometaš.
1985. — Teymuraz Gabashvili, ruski teniser.
1991. — Lena Meyer-Landrut, njemačka pjevačica.
1991. — Marko Šćepović, srpski nogometaš.

.

Smrti

1498. — Girolamo Savonarola, italijanski verski i politički reformator. (* 1452.).
1857. — Augustin Louis Cauchy, francuski matematičar (* 1789.).
1871. – Jarosław Dąbrowski, poljski revolucionar (r. 1836.).
1886. — Leopold fon Ranke, nemački istoričar. (* 1795.).
1906. — Henrik Ibzen, norveški dramski pisac.
1937. — John Davison Rockefeller Sr., američki multimilioner (* 1839.).
1943. — Dr.Milutin Ivković, bio je jugoslovenski nogometaš i ljekar (*1909.).
1945. — Hajnrih Himler, nemački vojskovođa. (* 1900.).
1962. — Zora Petrović, srpska slikarka.
1971. — Josip Pupačić, hrvatski književnik (* 1928.).
1975. — Boris Kalin, jugoslovenski i slovenački vajar.
2010. — Leonida Georgiyevna Romanova, velika ruska kneginja (* 1914.).
2015. — John Forbes Nash, Jr., američki matematičar (* 1928.).

.

Blagdani/Praznici

Srpska pravoslavna crkva slavi:.

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar