To nie tyle opowieść o „dzikim Zachodzie”, co o świecie, który istniał na długo przed Kolumbem - i o tym, co się z nim stało, gdy na horyzoncie pojawiły się europejskie żagle. W tym odcinku ruszamy śladem rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej: od pierwszych łowców sprzed kilkunastu tysięcy lat, przez potężne miejskie centra jak Cahokia i skalne miasta Indian Pueblo, po Konfederację Irokezów, która stworzyła jeden z najciekawszych systemów politycznych swoich czasów. Potem przychodzi kontakt z Europą: Kolumb, wyprawy, choroby, misje chrześcijańskie, pierwsze wojny i zderzenie dwóch zupełnie różnych wizji świata. Opowiadam o wojnach z XVII i XVIII wieku, o tym, jak rodziły się Stany Zjednoczone - i co to oznaczało dla plemion, które nie były zaproszone do stołu, przy którym dzielono ich ziemie. Kulminacją historii Indian jest XIX wiek: ustawa o przesiedleniach, Szlak Łez Czirokezów, ostatnie wojny na preriach, Ustawa Dawesa i system rezerwatów, Taniec Duchów i masakra pod Wounded Knee, która symbolicznie zamyka epokę Wojen Indian. Ale na tym historia się nie kończy. W XX wieku pojawia się cichy opór, raporty o nadużyciach, próby reform, a wreszcie ruch Red Power, okupacja Alcatraz i Wounded Knee 1973 - to momenty, w których rdzenni Amerykanie mówią głośno: „my wciąż tu jesteśmy”. To odcinek o utracie ziemi, języka i wolności, ale też o pamięci i przetrwaniu. O tym, jak łatwo wymazać kogoś z mapy - i jak trudno wymazać go z historii. Dobrego słuchania! Rafał ✨ Timeline: 0:00 Intro 1:40 ROZDZIAŁ I: Ci naprawdę pierwsi Amerykanie (ok 15.000 PNE – 1500 NE) 7:06 Indiańskie złożone kultury i społeczności (1000 PNE – 1500 NE) 12:32 Cahokia – miasto Indian Missisipi 18:17 Duchowość i kosmologia Indian 26:08 Kopiec Mnichów, Duchowość kultury Missisipi 36:52 Upadek Cahokii i transformacja religijna 41:55 Indianie Pueblo; Hohokam 49:19 Konferedracja Irokezów 1:00:01 Rola kobiet u Indian; Matrylinearność 1:06:48 Ameryki przed kontaktem z Europą – Podsumowanie dotychczasowej historii 1:12:43 ROZDZIAŁ II: Pierwszy kontakt z Europą; 1492-1700 1:16:08 Krzysztof Kolumb 1:26:12 Po Kolumbie – kolejni kolonizatorzy po 1492 r. 1:30:01 Anglia, Francja, Holandia – dalsza kolonizacja 1:39:51 Dlaczego Indianie od razu nie walczyli z Europejczykami? 1:42:47 Bakterie i choroby przywiezione z Europy 1:47:37 Choroby jako broń 1:50:34 Alkohol i Dieta 1:54:45 Misjonarze i Chrześcijaństwo 1:58:57 ROZDZIAŁ III: Początek Wojen Indian (1600-1800) 2:00:33 Wojna Króla Filipa 2:06:53 Konfederacja Irokezów – Mistrzowie sprawnej dyplomacji 2:11:23 Rewolucja Amerykańska 2:18:38 ROZDZIAŁ IV: Szlak Łez i przymusowe deportacje Indian (lata 1830 i dalsze) 2:28:39 Szlak Łez 2:34:03 ROZDZIAŁ V: Ostatni Krzyk Plemion – ostatnie lata woje i asymilacja kulturowa (1850-1930) 2:40:36 Wielka Wojna Siuksów i Little Bighorn 2:46:14 Ustawa Dawesa i Asymilacja Kulturowa (1887-1930) 2:49:54 Taniec Duchów; Wounded Knee 2:53:51 Asymilacja Kulturowa 2:58:43 ROZDZIAŁ VI: Cichy Opór – XX wiek i współczesność 3:04:51 Czerwona Siła 3:09:01 Wounded Knee (ponownie – 1973 r.) 3:12:36 Od lat 80-tych do współczesności 3:17:41 Epilog: Trwanie 3:19:06 Outro 3:21:18 Patroni 3:22:50 Ciekawostka ✨ Jeśli Ci się podoba – Zostań Patronem! https://patronite.pl/podcasthistoryczny 💖 Moja ksiażka „Historia dla Odważnych” – kup szybko i bezpiecznie na https://odwaga.alt.pl 🔥🔥 [autopromocja] TT: https://twitter.com/sadowski_rafal IG: https://www.instagram.com/rafal_sadowskii Niektóre źródła: https://pastebin.com/6Ek7RJ93 Patroni: https://pastebin.com/xkWRD4Fz Dziękuję, że towarzyszycie mi na pokładzie tego statku podczas podróży przez fale historii!
