Powered By Blogger

31.12.11

ΣΥΣΤΗΜΙΚΟΙ ΚΑΛΙΚΑΤΖΑΡΟΙ...

Συστημικοί καλικάτζαροι: λαομπαίχτες, θεσμομπαίχτες, θεομπαίχτες και τα τέσσερα καλύτερα ανέκδοτα της χρονιάς του 2011

Ακολουθεί σύντομος σχολιασμός, για γέλια και για κλάματα, τον οποίο αφιερώνουμε αποκλειστικά σε όσους εμφορούνται από αχειραγώγητη σκέψη…
Τα τέσσερα καλύτερα ανέκδοτα της χρονιάς που φεύγει.Επιβεβαιωμένα και από τις καταγγελίες των δύο θαρραλέων οικονομικών εισαγγελέων: του Γρ. Πεπόνη και του Σπ. Μουζακίτη:
  • Η ελληνική δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη (ανέκδοτο του γνωστού χωρατατζή Ευ. Βενιζέλου).
  • Κανείς δεν παρεμβαίνει στο έργο της δικαιοσύνης (πολύ καλό ανέκδοτο του Μ. Παπαϊωάννου).
  • Είμαστε όλοι ίσοι ενώπιον του νόμου (βλ. Νόμο περί ευθύνης υπουργών)
  • Τα όσα καταγγέλλουν οι δύο οικονομικοί εισαγγελείς πρέπει να έρθουν στη Βουλή, για να επιληφθεί της υπόθεσης και η Επιτροπή «Θεσμών» και «Διαφάνειας»(αυτό το τελευταίο, που είναι και το καλύτερο, το ακούσαμε από τον κ. Φ. Κουβέλη).
Ανάλυση των κρυφών νοημάτων στις φαρισαϊκές δηλώσεις τωνσυστημικών καλικατζάρων της Ελλάδας, αναφορικά με τηνπροβληματική και αψυχολόγητη απόφαση της προφυλακίσεως του ηγουμένου της μονής Βατοπεδίου, Εφραίμ. Δείτε τις εικόνες που ακολουθούν:





Ευχόμαστε, οι πολίτες να πάψουν να βαυκαλίζονται και να δράσουν ενωμένοι, εκφράζοντας δυναμικά την αγανάκτησή τους, επικεντρωμένοι στο σκοπό: να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι πραγματικοί – αμετανόητοι λυμεώνες που πρόδωσαν, κατέστρεψαν κι εξακολουθούν να καταστρέφουν την Ελλάδα.
Καλή πρωτοχρονιά να έχετε και καλή λευτεριά στην Ελλάδα!
massmedia-gr

MESSAGGIO DI FINE 2011...

Messaggio di fine anno 2011 di Beppe Grillo

 
messaggio-fine-anno-211.jpg

 

"Auguri a tutti per l’anno 2012. Che sia un anno povero, ma bello!
Il prossimo anno deve essere l’anno del ricordo. Dobbiamo ricordare ogni viso, ogni tratto dei politici che hanno distrutto l’Italia. Dobbiamo, con un po’ di disgusto, ricordare tutte queste facce di merda che continuano a dare giudizi e consigli in televisione. Lo so, non è bello, dà il vomito, MA A VOLTE RITORNANO e bisogna ricordarsi di loro per impedire che si ripresentino alle elezioni del 2013.
Il Paese è ormai devastato: finanza, società, lavoro, impresa, ambiente. Per salvarsi i politici cercano di dividerci. Tutti contro tutti. Ogni giorno c’è una nuova classe da demonizzare, i pensionati, i dipendenti statali, gli evasori, i corruttori, i negozianti, i tassisti. La classe politica va azzerata e isolata. Per un Casini o un Fassino, un Cicchitto o un Brunetta va previsto l’isolamento sociale. Gli italiani non devono più avere rapporti con questa gentaglia. A
Varese un negoziante ha avuto un’idea straordinaria. Ha appeso un cartello fuori dal suo negozio con l’avviso “Vietato l’ingresso ai politici”. Questa azione va replicata nei negozi di tutta Italia e non solo, anche nei taxi, nei cinema, in qualunque esercizio pubblico. Chi ha cancellato il futuro di almeno due generazioni di giovani e costretto i vecchi a lavorare fino alla morte non va dimenticato, non va lasciato libero di fare altri danni. Il secondo Paese europeo per emigrazione dopo la Romania è l’Italia. Laureati, diplomati, professionisti, quasi tutti giovani hanno lasciato la nostra terra. In compenso abbiamo i parlamentari più vecchi d’Europa. Nel blog e in una pagina Facebook “Vietato l'ingresso ai politici” ho pubblicato una locandina da appendere ovunque vogliate. La faccia è quella tipica del politico italiano, una faccia da culo. Lo riconoscete anche da lontano.
Siamo tutti preoccupati per quello che può succedere. Di sicuro aumenterà la disoccupazione e entreremo in una dura recessione. Ci saranno pochi soldi in giro e se li terranno ben stretti le banche. Ma può essere anche un anno con i suoi lati positivi. Molti giornali di partito chiuderanno dopo aver raccontato balle per decenni con i soldi pubblici. Consumeremo di meno e quindi inquineremo di meno. Il prezzo degli immobili precipiterà come è avvenuto in Spagna e in Inghilterra. La febbre del mattone scenderà e salveremo qualche prato, qualche angolo d’Italia. Può essere l’Anno del Risveglio, forse un po’ brutale per alcuni, in cui ci renderemo conto che non possiamo delegare le nostre vite con una croce su un simbolo elettorale, ma dobbiamo informarci, partecipare in prima persona alla cosa pubblica, dall’inceneritore sotto casa, alle leggi vergogna come lo Scudo Fiscale. Partecipare o essere schiavi. Capiremo che questa è una scelta, non un destino. E dipende da noi.
Vorrei richiamare alla realtà il professor Monti. Ha la faccia dell’onest’uomo, istruito, onesto. Fa parte di quella cerchia di persone dal tratto nobile che non si è mai esposta contro il Sistema. E ne ha sempre goduto i benefici Lui, come altri, avrebbe potuto mettersi in gioco in questi anni e non lo ha fatto. Per questo lo hanno scelto. Le prime misure che ha preso hanno favorito un solo soggetto: le banche. Il suo vice di fatto è Passera, l’ex amministratore delegato di Banca Intesa. Se due indizi fanno una prova, Monti è lì per salvare il culo alle banche, non all’Italia. Le imprese non hanno liquidità, i clienti non pagano e il primo a non pagare è lo Stato. Passera ha proposto di pagare le imprese con titoli di Stato. Geniale, il numero di imprenditori suicidi salirà. Lo Stato prima di chiedere alle imprese di pagare le tasse deve rimborsare i suoi debiti nei loro confronti, a iniziare dall’Iva. Il Paese va rifondato e per farlo bisogna partire dalle fondamenta, dalla Costituzione. Questa Costituzione garantisce i partiti ed esclude i cittadini. Il cittadino non può fare nulla. Non può indire un referendum propositivo. Se propone un referendum abrogativo è necessario raggiungere un quorum, se lo vince, come per la cancellazione del nucleare e dei finanziamenti pubblici ai partiti, la sua volontà è ignorata. Non ha il diritto di vedere discusse le proposte di leggi popolari. Non può neppure scegliere il candidato alle elezioni politiche. Se tutto questo è costituzionale questa Costituzione va cambiata al più presto con il concorso dell’intera Nazione come sta avvenendo In Islanda con votazioni on line. Fuori i partiti dalla democrazia, dentro invece i Movimenti e la partecipazione diretta dei cittadini." Buon anno da Beppe Grillo

ΠΑΛΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ... ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ...

Χριστουγεννιάτικες γελοιογραφίες και σατιρικά κάλαντα στα παλιά λαϊκά περιοδικά ποικίλης ύλης



Ένα αρκετά πλούσιο σε παραγωγή θεματικό κεφάλαιο της ελληνικής κοινωνικής γελοιογραφίας στα χρόνια της ακμής των λαϊκών περιοδικών ποικίλης ύλης (1945-1970+) ήταν τα Χριστούγεννα.
Στα χριστουγεννιάτικα τεύχη των περιοδικών αυτών, οι γελοιογράφοι έδιναν το εύθυμο στίγμα στην έτσι κι αλλιώς πλούσια γιορταστική ύλη των περιοδικών.

Οι θεματολογικοί άξονες των εμπνεύσεών τους, από τους οποίους απουσίαζε συνειδητά κάθε πολιτική σατιρική νύξη, ήταν σχετικώς περιορισμένοι:
τα κάλαντα, το ξόδεμα του 13ου τρίτου μισθού ή "δώρο (μποναμάς) των Χριστουγέννων", οι τρεις μάγοι, η γαλοπούλα, το στόλισμα του δέντρου, ενώ απουσιάζει σχεδόν τελείως το παραδοσιακό στολισμένο καραβάκι αντί του χιονισμένου ελάτου, επισημαίνοντας έτσι, άθελά τους,
τη ραγδαία αντικατάσταση κάποιων παραδοσιακών εθίμων στη μεταπολεμική διαμόρφωση της αστικής τάξης με κάποια άλλα ξενόφερτα και ειδικά άγγλο-σαξονικών προτύπων.
Όχι σπάνια ένας ακόμα θεματικός άξονας ήταν και η αναφορά κάποιας τρέχουσας επικαιρότητας άσχετης πέρα από την στάνταρ χριστουγεννιάτικη, όπου έντεχνα μέσα στο περιβάλλον της ενέτασσαν κι αυτή.

Είναι, πράγματι, θαυμαστό πώς με τόσο περιορισμένο θεματολόγιο οι γελοιογράφοι σε όλα αυτά τα χρόνια έδωσαν εκατοντάδες γελοιογραφίες,
όπου ναι μεν -εκ των πραγμάτων- το "γκαγκ" συνέπιπτε να είναι το ίδιο σε αρκετές γελοιογραφίες, αλλά ο τρόπος εκφοράς του είχε το διαφορετικό στυλ του κάθε γελοιογράφου.
"ΝΑ ΤΑ ΠΟΥΜΕ;"
Ένα δεύτερο στοιχείο που χαρακτήριζε τα χριστουγεννιάτικα και "καπάκι" την επόμενη εβδομάδα τα πρωτοχρονιάτικα τεύχη των λαϊκών περιοδικών ποικίλης ύλης σε εκείνη την εικοσαετία, πάντα στον άξονα της χιουμοριστικής τους ύλης, ήταν τα "Κάλαντα" που... έψαλλαν εμμέτρως οι ταλαντούχοι στιχοπλόκοι των περιοδικών.
Με τον 15σύλλαβο των κλασικών καλάντων των ημερών οι στιχοπλόκοι σατίριζαν -αρκετά αιχμηρά ορισμένες φορές- την επικαιρότητα, όπου δεν άφηναν στο απυρόβλητο την τρέχουσα πολιτική κατάσταση, πράγμα που απέφευγε να κάνει το πενάκι των συναδέλφων τους γελοιογράφων.
Το έντυπο τούτο έθιμο με καταβολές από την αρχαία αττική κωμωδία, τους μιμίαμβους κατόπιν, τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια πιο ύστερα και τέλος από τη βυζαντινή εποχή, έσβησε με την απόσυρση των λαϊκών περιοδικών ποικίλης ύλης από τη δημοσιογραφική σκηνή, καθώς τα περιοδικά που κατέλαβαν τον ζωτικό τους χώρο, τα Lifestyle θεωρούν πολύ παρωχημένη αντίληψη να έχουν ενταγμένη στην ύλη τους και κάποια έμμετρη επικαιρότητα.
Δεν είναι, δυστυχώς, το μόνο που η απουσία του ανακαλεί νοσταλγικές αναμνήσεις.
Μαζί, λοιπόν με τις παραδοσιακές των ημερών γελοιογραφίες συμπεριλαμβάνονται στο μικρό τούτο αφιέρωμα και κάποια χριστουγεννιάτικα κάλαντααπό τα περιοδικά “Ρομάντσο” και “Θησαυρό” τα κατ’ εξοχήν εμβληματικά περιοδικά του είδους και της εποχής τους.

Σε πολλούς στίχους θα εντοπιστεί πως η τότε επικαιρότητα δεν διαφέρει από τη σημερινή, τουλάχιστο στα θέματα που άπτονται της αστικής και μεσοαστικής τάξης. Έχουν απλώς σαν πρόσχημα τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Εικόνες - Κείμενο από το εξαιρετικό:
"Δεινοθήσαυρος ο Φιλομαθής"

30.12.11

ΤΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ???

Σχεδιάζουν την χρεοκοπία της Ελλάδος εντός ευρώ, πιθανότατα τον Μάρτιο


Πως θα χρησιμοποιηθεί το PSI+ για το default της Ελλάδος και γιατί δεν θα ξεπεράσει η συμμετοχή των ιδιωτών το 55% με 60% – Υποχρεωτικό το haircut 58%-60%.
Νέες πτυχές του πολυθρύλητου PSI+ φέρνει στο φως το bankingnews.gr. Με βάση αξιόπιστες πηγές φαίνεται ότι έχει αποφασιστεί η χρεοκοπία της Ελλάδος εντός του ευρώ. Το σχέδιο πιθανότατα θα λάβει χώρα τον Μάρτιο του 2012.
Το κουτί της Πανδώρας θα το ανοίξει το  PSI+ δηλαδή το σχέδιο αναδιάταξης του ελληνικού χρέους με συμμετοχή των ιδιωτών οι οποίοι θα υποστούν haircut.
Ποια θα είναι η διαδικασία;
Μέσα στο α΄ 10ήμερο του Ιανουαρίου του 2012 οι εμπλεκόμενες πλευρές δηλαδή ελληνικό δημόσιο, IIF και τράπεζες θα συναποφασίσουν πότε θα υλοποιηθεί η επόμενη τηλεδιάσκεψη.
Πιθανότατα να υλοποιηθεί 16 με 20 Ιανουαρίου. Στην τηλεδιάσκεψη αυτή που θα είναι καθοριστική θα συναποφασιστεί το πλαίσιο δράσης του PSI+ δηλαδή το ύψος τουhaircut το οποίο μάλλον δεν θα είναι 50% αλλά 58% με 60% (αυτό αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης και όχι κάτι οριστικό ακόμη), την συμμετοχή, το δίκαιο που θα διέπει τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν και θα είναι σίγουρα βρετανικό και άλλες παραμέτρους.
Το σχέδιο
Με βάση αξιόπιστες πηγές φαίνεται ότι παρασκηνιακώς συζητείται μια λύση που θα είναι οριστική για την Ελλάδα που θα βγάλει την Ελλάδα από το επίκεντρο των παγκόσμιων εξελίξεων τουλάχιστον με όρους αγοράς. Το σχέδιο που έχουν ορισμένοι εκπονήσει είναι:
Να συμφωνηθεί το πλαίσιο δράσης του PSI+. Η διαδικασία θα είναι εθελοντική. Αν συγκεντρωθεί το 55% με 60% των εμπλεκομένων το ελληνικό κράτος μαζί με την Τρόικα και το IIF θα ζητήσουν:
1) Να ενεργοποιηθούν οι ρήτρες συλλογικής δράσης. Όμως επειδή τα ελληνικά ομόλογα δεν διέπονται από τέτοιες ρήτρες θα ενεργοποιηθούν ετεροχρονισμένα και αναδρομικά.
Η διαδικασία του PSI+ από εθελοντική θα καταστεί υποχρεωτική.
2) Θα ζητηθεί να αλλάξουν όλοι οι όροι που διέπουν το ελληνικό δίκαιο όχι μόνο για τα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν αυτά θα φέρουν την ομπρέλα του βρετανικού δικαίου αλλά και ορισμένοι όροι των παλαιών ομολόγων.
Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας είναι προφανές ότι άπαξ και η συμμετοχή θα έχει καταστεί υποχρεωτική και όχι εθελοντική τότε οι οίκοι αξιολόγησης Moody’s, Standard and Poor’s και Fitch θα κατατάξουν την Ελλάδα σε default δηλαδή σε καθεστώς χρεοκοπίας ίσως επιλεκτικής χρεοκοπίας αλλά πιθανότατα καθαρή χρεοκοπία.
Με βάση τους σχεδιασμούς ορισμένων κύκλων αν όλα αυτά συμβούν τον Μάρτιο και η Ελλάδα χρεοκοπήσει συντεταγμένα εντός του ευρώ θα υπάρξει credit event και θα πληρωθούν τα CDS.
Ωστόσο το μείζον είναι η χρεοκοπία της Ελλάδος να πραγματοποιηθεί συντεταγμένα εντός του ευρώ.
Τότε η Τρόικα και η ΕΕ συνολικά θα συναποφασίσουν πως θα διαχειριστούν την υπόθεση Ελλάδα.
Κλειδί θα είναι η συμμετοχή στο PSI+ καθώς δεν τίθεται θέμα στόχου 90% όπως ήταν στο αρχικό psi. Με βάση όλες τις ενδείξεις η συμμετοχή των ιδιωτών θα φθάσει το 55% με 60%.
Προφανώς το υφιστάμενο μνημόνιο δεν θα ισχύει και η ΕΕ και η Τρόικα θα έρθουν με νέους όρους να διαπραγματευτούν με την Ελλάδα δυσμενέστατους για την κοινωνία αλλά με όρους αγοράς η Ελλάδα θα έχει καθαρίσει.
Η Ελλάδα χρεοκοπώντας βγαίνει από το επίκεντρο ως κατεστραμμένη οικονομία, ωστόσο η διαχείριση της Ευρώπης θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική ώστε να μην μεταδοθεί η κρίση στην Πορτογαλία που φαίνεται ότι θα είναι ο επόμενος στόχος…χρεοκοπίας.
Το PSI+ δεν είναι τίποτε άλλο από ένα περίτεχνο μηχανισμό που θα οδηγήσει την Ελλάδα στην χρεοκοπία.
Αν η χρεοκοπία της Ελλάδος είναι επιλεκτική ή καθαρή χρεοκοπία μικρή σημασία έχει….
Ίσως η χρεοκοπία αποτελέσει λύση διεξόδου ώστε να υπάρξει επανεκκίνηση της οικονομίας.
Αν υλοποιηθεί αυτό το σχέδιο το β΄ 6μηνο του 2012 μπορεί να είναι διαφορετικό σε σχέση με ότι έχει βιώσει η αγορά 20 μήνες τώρα.
Το πλαίσιο των όρων προς διαπραγμάτευση του PSI+
Μεταξύ 58% έως 60% φαίνεται ότι μπορεί να φθάσει το haircut που εξετάζουν ελληνικό δημόσιο και ιδιώτες στο πλαίσιο του PSI+. Σύμφωνα με πληροφορίες τα θέματα που εξετάζονται είναι:
1) Το haircut πιθανότατα δεν θα είναι 50% αλλά μάλλον θα φθάσει στο 58% με 60%. Στο τραπέζι έπεσε και πρόταση για haircut 80% αλλά απορρίφθηκε άμεσα από τις ξένες τράπεζες.
2) Το επιτόκιο στα νέα ομόλογα που θα εκδοθούν θα κινηθεί σε ένα εύρος 4,90% με 5,3%. Πιθανό σενάριο το 5% με 5,10%.
3) Το εναπομείναν 40% του χρέους που δεν θα απομειωθεί θα κατανεμηθεί ως εξής 15% θα καταβληθεί υπό την μορφή μετρητών στις τράπεζες και 25% θα εκδοθούν νέα ομόλογα που θα στηρίζονται στο αγγλικό δίκαιο.
4) Με βάση τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις των εμπλεκομένων, η εθελοντική διαδικασία δεν θα είναι επιτυχής.
Αυτή η πρόβλεψη έχει ειπωθεί πολλές φορές στις τηλεδιασκέψεις. Με βάση όλες τις εκτιμήσεις το πιθανότερο είναι να συμμετάσχουν εθελοντικά έως το 60% των κατόχων ελληνικών ομολόγων. Για το υπόλοιπο 40% θα ενεργοποιηθούν ρήτρες συλλογικής δράσης όπως επίσης έχει αναφερθεί στις τηλεδιασκέψεις. Τι σημαίνει ρήτρες συλλογικής δράσης; Ότι όσοι δεν συμμετάσχουν εθελοντικά θα συμμετάσχουν υποχρεωτικά.

5) Τι θα συμβεί με τα φυσικά πρόσωπα αν υπάρξει ενεργοποίησης συλλογικής δράσης;
Μια πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι όσα φυσικά πρόσωπα κατέχουν ομόλογα έως 100 χιλ ευρώ να μην υποχρεωθούν να συμμετάσχουν. Μετά από κινήσεις τραπεζιτών εκτιμάται ότι μπορεί να αλλάξει το όριο γίνεται λόγος για 500 χιλ ή 1 εκατ ευρώ αλλά όλα ακόμη αποτελούν απλές προτάσεις προς διαπραγμάτευση.

6) Πρόταση από το υπουργείο οικονομικών, είναι να συμψηφίζονται οι ζημίες από τα ομόλογα με φορολογικές υποχρεώσεις των φυσικών προσώπων. Για τα νομικά πρόσωπα θα ισχύσει η νέα τροποποίηση του αναβαλλόμενου φόρου.
7) Από τις διαπραγματεύσεις έχει προκύψει ότι υπάρχουν 4 πυλώνες.
Στον πρώτο πυλώνα είναι το ελληνικό δημόσιο που διαπραγματεύεται. Ζητάει χαμηλό κουπόνι και υψηλό haircut.
Στον δεύτερο πυλώνα οι ξένες τράπεζες που αποκλείουν μεγάλο haircut αλλά ζητούν υψηλό κουπόνι.
Στον τρίτο πυλώνα οι ελληνικές τράπεζες  οι οποίες κακώς αναφέρεται ότι συμπλέουν με τις ξένες. Οι ελληνικές τράπεζες είναι διατεθειμένες να στηρίξουν το haircut ακόμη και 80% αρκεί να μην χρησιμοποιηθούν κοινές μετοχές από το ΤΧΣ. Οι ελληνικές τράπεζες ζήτησαν EFSF ή προνομιούχες από το ΤΧΣ.
Στον τέταρτο πυλώνα βρίσκονται τα hedge funds τα οποία ακολουθούν μια ξεχωριστή γραμμή ίσως πιο κερδοσκοπική.
Η επιτροπή που διεξάγει τις διαπραγματεύσεις για το σχέδιο αναδιάταξης του ελληνικού χρέους συστάθηκε πριν από ένα μήνα και αποτελείται από τους: Εθνική Τράπεζα, Alpha Eurobank, AXA, BNP Paribas, CNP Assurances, Commerzbank, Deutsche Bank, ING, Intesa San Paolo, LBBW. Επικεφαλής της επιτροπής είναι ο γενικός διευθυντής του IIF Charles Dallara και ο Jean Lemierre, της BNP Paribas.
Τράπεζες: Ζημίες με haircut 50% (έως 80%) στα ομόλογα.
Ποσά σε εκατ ευρώ
ΤράπεζεςHaircut *50% - 58%Haircut 80%ΚεφάλαιαΝέα κεφάλαια με haircut 50%
Εθνική-5.000 / -5.800-8.0007.9513.500 -4.500
Alpha-1.400 / -1.600-2.2004.6491.000 -1.500
Eurobank-2.500 / -2.900-3.8004.3321.700 -2.200
Πειραιώς-2.400 / -2.800-4.0002.7001.900 -2.300
Κύπρου**-1.048 / -1.215-1.6762.901(1.560 ΕBA)
Μarfin-1.200 / -1392-1.9203.774(1.971EBA)
ATE**-2.300 / -2.700-3.8402191.800 -2200
TT-1.600 / -1.850-2.5604991.500 -1.800
Emporiki**-200 / -230-320600750
Geniki**-230 / -265-3682575
Attica-160 / -185-256413140 -250
Proton-310 / -330-49622030 – 30
Σύνολο-18.440 /-21.267-29.43628,100ΜΟ 16.000
*Στο haircut πρέπει να αφαιρεθεί το 21% του προηγούμενου psi;
Π.χ. στην ΕΤΕ 5 δις -1,6 δις =3,4 δις νέες ζημίες περίπου.
**Έχουν ανακοινώσει αυξήσεις κεφαλαίου.
Πηγή: Εκτιμήσεις αγοράς, Πέτρος Λεωτσάκος,  www.bankingnews.gr
Διαβάστε επίσης
Μας έσπρωξαν στην πείνα, τώρα θέλουν να πάρουν και τη χώρα
Σύννεφα στη συμφωνία για το PSI – Οι ιδιώτες πιστωτές θέλουν 5% για τα νέα ελληνικά ομόλογα
Τα ψέματα τελειώνουν…
Ενέχυρο η Ελλάδα και στους ιδιώτες πιστωτές;
ΕΛΛΑΣ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΗ ΚΡΗΤΗ




Γράφει ο δάσκαλος - λαογράφος ΣΤΑΜ. Α. ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ
Χανιώτικα Νέα 02/01/09

Τα πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Δυτ. Κρήτης, είναι πολλά και ωραία.
Τα πιο χαρακτηριστικά είναι:
Τα κάλαντα. Όπως και σ’ όλη την Ελλάδα, το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, ψάλλονται τα κρητικά κάλαντα από τις συντροφιές των καλαντιστάδων, με τη γνωστή προετοιμασία: Πρόβες από μέρες. Ετοιμασία του τενεκέ του λαδιού, εξασφάλιση χωνιού, φακού για το σκοτίδι κ.λπ.
Καλόδεκτα απ’ όλους και πλούσια τα φιλοδωρήματα, για τα παιδιά, καμιά φορά και μεγάλους, που συνεχίζουν αιώνες τώρα να διαλαλούν στ' αρχοντικό μας, πως:«Άγιος Βασίλης έρχεται, από την Καισαρεία...».
Λάδι στα ελαιοπαραγωγικά χωριά μας, οπωρικά, κάστανα φουρνιστά, καρύδια,πορτοκάλια και τα τελευταία χρόνια χρήματα, είναι τούτα τα φιλοδωρήματα.
Κι όσο για τα λόγια των Κρητικών καλάντων, είναι συναρπαστικά. Ποιημένα στο μέτρο του ομοιοκατάληκτου δεκαπεντασύλλαβου, μιλούν για τον ζευγολάτη Αϊ Βασίλη και τη συνάντησή του με τον Κύριο. Δίνουν πλουσιοπάροχες ευχές στο νοικοκυριό και ξεχωριστά σε κάθε μέλος του σπιτιού. Εύχονται την «καλή μοίρα» στη θυγατέρα, πλούσια αποδώματα κι επιτυχίες στον υγιό, πλούτη και νοικοκυράτα στον κύρη, φιλοφρονήσεις εγκάρδιες στην χρυσοχέρα νοικοκυρά.
Ενδιαφέρον είναι επίσης και το τελευταίο τμήμα των καλάντων, όπου μιλάει για τα φιλοδωρήματα που προτρέπει τη νοικοκυρά να δώσει στους καλαντιστάδες.
Τους θυμούμαστε με νοσταλγία αυτούς τους χρόνους στο πατρικό μας σπίτι. Χειμώνας βαρύς, στην καμινάδα να τριζοβολούν πρινοκούτσουρα, οι γονείς δουλειές ατέλειωτες σπιτίσιες, η γιαγιά ιστορίες συναρπαστικές, που τις διακόπτει για την ώρα, χτύπος στην εξώθυρα του σπιτιού μας.
Ρωτά ο πιο καλλίφωνος και βροντόφωνος της συντροφιάς απ' έξω: - Να τα πούμε γη να μπούμε;
- Να τα' πήτε, απαντά η μητέρα ή ο πατέρας μας. Κι εκείνοι, πέντ' έξι«καλαντιστάδες», αρχινούν κεφάτα και δυνατά:

«Ταχειά - ταχειά ν' αρχιμενιά, ταχειά ν' αρχή του χρόνου
ταχειά ν' απου πορπάτηξε ο Κύριος του κόσμου
κι εβγήκε κι εχαιρέτηξε ούλους τσι ζευγολάτες.
Τον πρώτ' απού χαιρέτηξε ήταν Αϊ Βασίλης
- Άγιε Βασίλη, Δέσποτα, καλό ζευγάριν έχεις;
- Καλό το λες, αφέντη μου, καλό και βλοημένο,
απού το βλόγα η χάρι ντου με το δεξί ντου χέρι,
με το δεξί, με το ζερβό, με το μαλαματένιο
πευκένιο 'ναι τ’ αλέτρι του δαφνένιος ο ζυγός του
τ' απανωζεύλια του ζυγού βασιλικού κλωνάρι.
- Πες μου να ζήσεις Βασιλειέ, τι σπέρνεις την ημέρα;
- Σπέρνω σταράκι δώδεκα, κριθάρι δεκαπέντε
ταή και ρόβι δεκοχτώ κι από νωρίς στο σταύλο
Μ' αλήθεια κάτω στο γιαλό, κάτω στο περιγιάλι
μουζούρι στάριν έσπειρα με το πλατύ πινάκι.
Μα 'κεια τ' ανεριαστήκανε λαγούδια και περδίκια,
και στένω την οξόβεργα να πιάσω τα περδίκια
μουδέ λαγούδια έπιασα μουδέ περδίκια είδα
μα θέρισα κι αλώνεψα κι έκαμα χίλια μόδια
και τ' αποσκυβαλίδια μου χίλια και πεντακόσια.
Μα τάλλα δεν εμέτρησα γιατ’ ο Χριστός επέρνα
κι εκειά που στάθηκ' ο Χριστός ώρηα - πανώρια βρύση
κι εκεί που παραστάθηκε πανώριο κυπαρίσσι
κι είχε στη ρίζα τζίντζεβρο και στη κορφή καννέλα.
Κι απάνω - πάνω στα κλαδιά γράμματα 'ναι γραμμένα,
περνά ο παπάς διαβάζει τα, διάκος κι ανάγνωσέ ντα
κι οι άγγελοι του ουρανού καθίζουν γράφουνέ ντα.
Μ' επά τον έχουν τον υγιό το μοσκοκανακάρη
που λούζουν και χτενίζουντον και στο σκολειό τον μπέμπουν
για να του μάθουν γράμματα, Γραμματικός να γίνει.
Μα ποιος θα μπει συργουλευτά για να τόν-ε ξυπνήση,
και να του γύρει να πλυθεί, να τον καλοκαρδίσει;
Φέρτε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεφτοκάρυα
και φέρτε και καλό κρασί να πιουν τα παλληκάρια.
Κι εγώ θα μπω συργουλευτά και θα τόν-ε ξυπνήσω
και θα τού γύρω να πλυθεί να τον καλοκαρδίσω
και να τον μπέψω στο σχολειό γράμματα για να μάθει.
Μα εξέπεσέν του το κερί κι έκαψε το χαρτί του
κι έκαψε και την πέτσα του την πενταπλουμισμένη
όπου την επλουμίζανε οι τρεις βασιληοπούλες.
Η μια βάνει τον πόθον τζη, η γι' άλλη την κεδιά τζη
κι η τρίτη η καλύτερη βάνει την ομορφιά τζη.
Κι ο δάσκαλος του τόδειρε μ' ένα χρυσό βιτσάλι,
το παίρνει το παράπονο στη γήτσα - γήτσα πάει.
Στη στράτα τ’ απαντήξανε τρεις άρχοντες κι ετρώγαν,
-Κάτσε να φας, κάτσε να πιείς, κάτσε να τραγουδήσεις.
- Μα μένα οι καλοί γονιοί τραγούδια δε μου μάθαν μόνο μου μάθαν γράμματα κι εκείνα σας - ελέω,
- Μα σαν κατέεις γράμματα πε μας την άλφα - βήτα.
Κι εις το ραβδί ντου κούμπησε να την καλαναρχίσει
και το ραβδί 'τονε ξερό χλωρούς βλαστούς επέτα
κι απάνω - πάνω στους βλαστούς πέρδικες κακάριζαν.
- Κακάριζε, κακάριζε, κι αν κελαϊδείς κελάιδε.
Κατέβηκεν η πέρδικα να βρέξη το φτερό τζη
κι έβρεξε τον αφέντη μας τον πολυχρονισμένο.
Είπαμ' εδά του γυιύκα μας ας πούμε και τ’ αφέντη.
Αφέντη, αφέντη ολάφεντε, πέντε φορές αφέντη
πέντε βαστούνε τ’ άτι σου, δέκα το χαληνάρι
και δεκαπέντε σε βαστούν να βγει ο καβαλάρης.
Εσένα πρέπει, αφέντη μου, καράβια ν' αρματώνεις
και στην Κωνσταντινούπολη μονημερίς να σώνεις.
Εσένα πρέπει, αφέντη μου φλουριά να κουλαντρίζεις
με τόνα χέρι να σκορπάς και τάλλο να δανείζεις.
Μα πάλι ξαναπρέπει σου να τρως κουλούργι' αφράτα
τση κιτρολεμονιάς τσ' αθούς να γεύγεσαι σαλάτα.
Και πάλι ξαναπρέπει σου καθέκλα καρυδένια
ν' αντικουμπίζουντα νεφρά τα μαργαριταρένια.
Μα πάλι ξαναπρέπει σου θρόνος για να καθίζεις
και μια κοπέλα όμορφη να την-ε κανακίζεις.
Είπαμ' εδά τ' αφέντη μας ας πουμε τση κεράς μας
Κερά ψηλή, κερά λιγνή, κερά καμαροφρύδα
κερά μαρμαροτράχηλη και φεγγαρομαγούλα
όντε λουστείς και χτενιστείς και βάλεις τα καλά σου
τα μάρμαρα ραΐζουνε από την ομορφιά σου.
Κερά, 'κλησιά θε να γενείς με δεκοχτώ καμάρες
κάθε καμάρα και κερί και κάθε τρεις το διώμα
και κάθε τρεις και τέσσερις ώρηα πανώρια βρύση
να τρέχουν τα κρυγιά νερά να πιούνε οι διαβάτες
κι όσοι διαβάτες κι αν περνούν, διαβάτες και διαβαίνουν
να πίνουντα κυγιά νερά, τον Κύριον να δοξάζουν.
Κερά τη θυγατέρα σου Γραμματικός τη θέλει
μ' αν είναι και Γραμματικός πολλά προυκιά γυρεύει.
Γυρεύγει Κάστρα, πρόβατα, τον ουρανό σεντόνια
τον ήλιο το λαμπρότατο, αμπέλια και περβόλια.
Γυρεύγει μύλους δώδεκα και με τσι μυλωνάδες
Γυρεύγει βόδια είκοσι και με τσι ζευγολάτες
τάξε, κερά μου, τάξε του, τάξε και μην του δώσεις.
Είπαμ' εδά και τση κεράς ας πούμε και τση βάγιας.
Αψε, βαγίτσα, το κερί, άψε και το λυχνάρι
και έμπα και εις την κάμερα να δεις τι θα μας βγάλεις.
γι' απάκι γή λουκάνικο, γή αυγά καθαρισμένα,
κι απού το γέρο βάρελο να πιούμε μια γεμάτη
κι αν είναι περισσότερο βαστούμε και τ' ασκάκι
κι απού το γέρο πίθαρο ένα κουρούπι λάδι
κι απού την ορνιθόκοτα κιανένα πουλαδάκι
κι απού το τυροκούρουπο ένα ζηλοκουμπάκι
κι απού το ασπροσάκκουλο κιανένα μετζητάκι.
Κι ακόμης δεν τον ηύρηκες το μάνταλο ν' ανοίξεις
να μας ε-δώκεις τίβοτσι κι ύστερα να σφαλίξεις.
Κι αν είναι με το θέλημα, άσπρη μου περιστέρα
ανοίξετε την πόρτα σας να πούμε καλή σπέρα».

Μετά τα φιλοδωρήματα, "την πλερωμή τους", δηλαδή, σήκωσαν το ασκί με το λάδι στη ράχη και βγαίνοντας εξ' απ' την πόρτα ανοιχτόκαρδά τραγούδησαν τούτα τα επιλογικά στιχάκια:
"Επά που καλαντίσαμε καλά μας επλερώσαν
καλά νάναι τα έχη των και τ' αποδόματά των
κι αν έχουν σερνικό παιδί στη σέλα καβαλάρης
να σιέται, να λυγίζεται να πέφτει το λογάρι
να το μαζώνου οι γι' άρχοντες να κάνουν δαχτυλίδια
κι αν έχουν θηλυκό παιδί χρουσή μοίρα να λάβει
του Ρε ντ' Εσπάνιο το υγυιόν άντρα να τον επάρει..."
(Αποστολάκης Α. Σταμ. σ. 443-446)*.
Ξαναγυρίζοντας τώρα στο χώρο των εθίμων, παραμονή Πρωτοχρονιάς, στη Δυτική Κρήτη, σημειώνουμε:
Από νωρίς, στέλνουμε δώρα στους φιλιότσους μας (τους βαπτισιμιούς μας) κι ετοιμάζουμε τα δώρα για τους ανθρώπους του σπιτιού.
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, τ' απόγευμα, πηγαίνομε στις εκκλησίες το εικόνισμα του σπιτιού μας, σκεπασμένο μ' άσπρη υφαντή πετσέτα, για να μείνει εκεί και να λειτουργηθεί, για το ποδαρικό, αύριο πρωί - πρωί.
Ας σημειώσουμε τη μεταφορά του εθίμου και στην πόλη. Στην εκκλησία του Αγ.Κων/νου Νέας Χώρας των Χανίων, γεμίζουν και τα δύο κλίτη με εικονίσματα από τα σπίτια. Ο νεωκόρος τα κατατάσσει με αλφαβητική σειρά, για να μην έχει αύριο πρωί μπερδέματα.
 Ασφαλώς, το ίδιο γίνεται, σ' όλες τις ενορίες!
Επίσης, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, οι νοικοκυρές "αναπίζουνε"τους λουκουμάδες με προζύμη. Τους αφήνει "ν' ανεβούνε" όπως λένε, κι όταν τους ζυμώνει, με τη ζύμη που συγκρατείται στα δάχτυλά της, σημειώνει σταυρό πίσ' από την πόρτα της κουζίνας της, για να μη μπουν μέσα στο σπίτι οι κατσικαντίληδες, όπως λένε στα χωριά του Δυτ. Σελίνου, τους καλικάντζαρους.
Από τα ιδιαίτερα γλυκά των ημερών, είναι κι οι σαμουσάδες, γλύκισμα παρόμοιο με τον μπακλαβά, και γίνονται για το καλό του χρόνου. Δεν παραλείπουν, βέβαια να κάνουν και τα πατροπαράδοτα ξεροτήγανα, αλλά και τους λουκουμάδες, που είπαμε και πιο πάνω.
Τα μεσάνυχτα, που τα περιμένει όλος ο κόσμος με ευχάριστη διάθεση, σβήνονται τα φώτα κι ανάβονται ξανά. Το γεγονός συνοδεύεται από ντουφεκιές, ευχές εγκάρδιες,και φιλιά με πλούσιο κέφι.
Με το άνοιγμα των δώρων και το κόψιμο της Βασιλόπιτας, έθιμο που απλώθηκε και στα χωριά μας τους τελευταίους εικοσιπέντε χρόνους, καθώς και στους διάφορους συλλόγους.
Γνωστή η ιεροτελεστία του νοικοκύρη κατά το κόψιμό της. Την σταυρώνει, εύχεται,κι αρχίζει με το κομμάτι του Χριστού, τ’ άϊ Βασίλη, του σπιτιού, του νοικοκύρη,της νοικοκυράς, και με τη σειρά όλων των μελών της οικογένειας, ξενητεμένων,φιλοξενουμένων κ.λπ. Η αγωνία όλων κορυφώνεται ως ότου δουν τίνος έχει πέσει το φλουρί. Ποιος θα είναι ο τυχερός της χρονιάς.
Την ίδια ώρα η νοικοκυρά τρατέρνει τα γλυκίσματά της, που τα ετοίμαζε τις δύο τελευταίες μέρες, μελομακάρουνα, φοινίκια, κουραμπιέδες, κ.λπ.
Απ' αυτήν την ώρα, παρατηρούμε: τα πρωτακούσματα, το πρώτο τηλέφωνο, τα πρωταντικρύσματα, και λοιπά παρατηρήματα, με τα οποία ερμηνεύομε την καλή ή κακή έκβαση της χρονιάς. Δεισιδαιμονίες και προλήψεις, που δυστυχώς υπάρχουν ακόμη τόσο έντονες, ώστε π.χ. σε χωριά του Πελεκάνου - Σελίνου δεν ανταλλάσσουν επισκέψεις στα σπίτια την ημέρα της Πρωτοχρονιάς.
Είπαμε πρωτύτερα πως το εικόνισμα του σπιτιού μας είναι στην Εκκλησία. Μετά την πρωτοχρονιάτικη θεία λειτουργία το επιστρέφουμε στο σπίτι και «κάνει το ποδαρικό»...
Ο ποδαρικατζής είναι το παιδί που διαλέξαμε από μέρες, και το έχουμε ειδοποιήσει, για να μπει πρώτο στο σπίτι μας, με το νέο χρόνο. Είναι πρόσχαρο,ζουν οι γονείς του, είναι αρσενικό, καλότροπο, γεμάτο χάρες.
Στα χωριά ξέρουν ποιοι είναι οι πιο τυχεροί για το ποδαρικό και συνεννοούνται από βραδίς για τα παραπέρα.
Κι εκείνοι, κρατώντας μια σιδερόπετρα, περίπου ενός κιλού, φτάνουν πρωί - πρωί
Πρωτοχρονιάς στο σπίτι μας πρόσχαροι και γελαστοί, καθαροί και καθίζουν στην πέτρα που κρατούν, στη μέση του δωματίου και εύχονται: «Του βάρους της, το μάλαμα,
να μπει στο σπιτικό σας».
- Καλή χρονιά με υγεία.
- Καλές σοδειές
- Αρνιά και ρίφια θηλυκά, και τα κοπέλια σερνικά» κ.α.π.
Εμείς τους φιλοδωρούμε πλούσια και φεύγουν μετά τα κεράσματα και τα καλοχερίδια.
Κάποια παιδιά κρατούν ασκελετούρες και τις πηγαίνουν στα σπίτια, για γούρι.Τούτα τ' αγριοκρέμμυδα, ως γνωστόν, βλασταίνουν όπου και να τ' αφήσεις, και προοιωνίζουν πως το σπίτι θα πάει καλά, τούτη τη χρονιά.
Σε κάποια χωριά ορεινά, το ποδαρικό το κάνει αρνί από τα πρώιμα οικόσιτα του σπιτιού.
Την ημέρα της Πρωχοχρονιάς είναι καλό ν' αρχίσουμε κάποια εργασία, από την οποία επιζητούμε όφελος, προκοπή, όπως είναι: η μελέτη για μαθητές, σπουδαστές,κάποια χειρωνακτική εργασία για τις προκομμένες και άλλες.
Καλό είναι να μη στενοχωρήσουμε και να μη στενοχωρηθούμε, χρονιάρα μέρα, γιατί της δίδονται προεκτάσεις που βαστούν, σ' όλην την διάρκεια του χρόνου.
Τα ανύπαντρα κορίτσια παρακολουθούν ποιο θα είναι το πρώτο όνομα που θ'ακούσουν, ο πρώτος που θα δουν, κ.τ. όμοια, και κάνουν διασυνδέσεις για τον μέλλοντα σύζυγό τους.
 Εξ άλλου από τα μεσάνυχτα το είχαν σιγοψιθυρίσει:«Καλώς τον που μας έφτασε και ο καινούργιος χρόνος,
που θα μας φέρει τον γαμπρόν να μας περάσει ο πόνος!».
Οι γεροντότεροι, ρίχνουν στην αθρακιά του τζακιού, σαλιωμένο λιόφυλλο, με την ευχή:
«Ανέν πηδήξει θα ζιώ του χρόνου, κι ανέν καεί, όχι!»
ή «Ανέν πηδήξει θα γίνει τούτο, κι ανέν καεί, όχι!»
κι άλλοι αγωνίζονται να θυμηθούν στο ακέραιο, το χθεσινοβράδυνο όνειρό τους,πρώτο της χρονιάς, και να το εξηγήσουν.
Από τα πιο άσχημα θεωρούνται: Να μας ζητήσουν παραμονή Πρωτοχρονιάς, δανεική φωτιά, στάχτη, χρήματα, εργαλεία.

ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ : ΑΛΕΥΡΙ, ΖΑΧΑΡΗ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΑΣ

Ήρθε και η ώρα της βασιλόπιτας! Αν δεν έχετε καταλήξει ακόμη σε κάτι άλλο, θα σας προτείνω τούτη εδώ την εύκολη και μυρωδάτη βασιλόπιτα με πολύ παλιά κρητική συνταγή. Πλούσια υλικά, υπέροχο άρωμα πορτοκαλιού , αμύγδαλα και βούτυρο γάλακτος εκλεκτό.
Υλικά: 640 γραμμάρια αλεύρι ( 4- 4,5 κούπες)
480 γραμμάρια ζάχαρη (2 κούπες)
5 αυγά
Χυμό και ξύσμα 5 πορτοκαλιών (τα δικά μου έδωσαν 450 ml δηλαδή λίγο λιγότερο από δύο κούπες)
160 γραμμάρια βούτυρο καλής ποιότητας ( ήταν μία κούπα σε στερεά μορφή, αλλά όχι πιεσμένο-δείτε φωτογραφία)
Μισό κρασοπότηρο δηλαδή 75 ml κονιάκ ή λικέρ (1/3 κούπας)
1 κούπα αμύγδαλα καβουρντισμένα και χοντροαλεσμένα στο multi
1 κουταλάκι του γλυκού σόδα (γεμάτο, όχι κοφτό)
2 σωληνάκια βανίλια σε σκόνη ή μισό κουταλάκι υγρή βανίλια

Επί το έργον και αναλυτικά η συνταγή : Read more: Κρήτη:γαστρονομικός περίπλους http://cretangastronomy.blogspot.com/#ixzz1hzud0Pio

29.12.11

IΛOYMINATI...

ΝΕΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΜΕ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΩΝ ΙΛΟΥΜΙΝΑΤΙ. ΕΧΟΥΝ ΣΤΑ ΑΡΧΕΙΑΤΟΥΣ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ!!!



Πριν λιγο καιρο ειχαμε κανει μια αναρτηση, για μια σελίδα των ιλουμινατι, η όποια ειχε ενα ρολόι με μια αντίστροφη μέτρησή καπου εως της 7 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 3 ήμερες μετα το δημοψήφισμα δειτε το πάλι και σας παραθετουμε και μια ακομα σελιδα .Τα συμπερασματα δικα σας !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
http://www.illuminatiorder.info/





http://www.illuminati.org/
Εκεί θα βρείτε μια κατάμαυρη σελίδα.....Πατήστε ctrl+A....
Εναλλακτικά,πηγαίνετε στην ιστοσελίδα:
http://www.7december.org/
Πατήστε πάλι ctrl+A....
τι να σημαίνει αυτη η αντίστροφη μέτρηση????
ΠΗΓΑΙΝΕΤΕ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΗ ΠΑΝΩ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ΣΥΡΕΤΕ ΔΙΑΓΩΝΙΑ ΚΑΤΩ ΔΕΞΙΑ
http://antistasiakanea.blogspot.com/ ΑΝΑΡΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΨΥΧΗ ΒΑΘΕΙΑ..
 

ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ...

«ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ» ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ 30 ΧΡΟΝΩΝ

Η Αριστερά της Διδώς

   
Οταν δεν έσχιζαν ή δεν έκαιγαν τα χειρόγραφα, τα έκρυβαν σε πατάρια, σε τοίχους, σε κήπους, σε τραπεζικές θυρίδες.
Η Διδώ Σωτηρίου έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του χρονικού στα Βασιλικά Ευβοίας, όπου είχε χτίσει δύο «μοναχικά» δωμάτια
Η Διδώ Σωτηρίου έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του χρονικού στα Βασιλικά Ευβοίας, όπου είχε χτίσει δύο «μοναχικά» δωμάτια Γιατί σε κάθε γειτονιά και σε κάθε γωνιά της, υπήρχε ένας καταδότης. Οσοι δεν περνούσαν από την ιδεολογική διαπαιδαγώγηση της Μακρονήσου, μπαινόβγαιναν στις φυλακές, αλλά ακόμη κι όταν ερχόταν η ώρα της αποφυλάκισης, ούτε τότε ένιωθαν ασφαλείς. Ο πανεπόπτης ρουφιάνος έδινε ραπόρτο για τα φρόνημα του κάθε πολίτη. Στη δεκαετία του '50, αριστερός εθεωρείτο και ο φιλελεύθερος κεντρώος.
Από αυτή την ατμόσφαιρα ζόφου και τρόμου, όπου η απειλή είναι διαρκής και βασανιστική, βγαίνει το ανέκδοτο μέχρι χθες μυθιστόρημα της Διδώς Σωτηρίου (1909 - 2004), «Τα παιδιά του Σπάρτακου» (εκδόσεις «Κέδρος»). Ο πρόλογος, η επιμέλεια και η σύνθεση του διάσπαρτου χειρόγραφου υλικού, το οποίο βρέθηκε σε πολλές γραφές, έγιναν από την καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Ερη Σταυροπούλου.
Το μυθιστόρημα «ταλαιπώρησε» τη Διδώ Σωτηρίου πάνω από τριάντα χρόνια, από το 1958, όταν άρχισε να το γράφει, ώς το 1991, οπότε έδωσε ένα απόσπασμα και τον τίτλο «Τα παιδιά του Σπάρτακου», που κράτησε η επιμελήτρια, στο λογοτεχνικό περιοδικό «Το Δέντρο». Το κύριο corpus τού φύλλα - φτερά μυθιστορήματος είχε κατατεθεί, ήδη, από το 1990 στο αρχείο του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου και πλέον ανήκει στο Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τραπέζης.
Τα καλοκαίρια της Διδώς Σωτηρίου «έκλεβαν» χρόνο για αυτό το χρονικό της Αριστεράς μέσα στον εικοστό αιώνα. Κυρίως γράφτηκε στα Βασιλικά Ευβοίας, όπου η Διδώ Σωτηρίου είχε χτίσει δύο «μοναχικά» δωμάτια, ώστε να μπορεί να γράφει χωρίς τον αεί παρόντα οφθαλμό της λογοκρισίας. Τα χειρόγραφα που ολοκλήρωνε, αφού διήνυε με υπεραστικό λεωφορείο την απόσταση Βασιλικά - Αθήνα, τα τοποθετούσε σε θυρίδα της Εθνικής Τραπέζης επί της πλατείας Συντάγματος.
Το μυθιστόρημα είναι μοιρασμένο σε δύο τόπους: στο Σουφλί των εξεγερμένων σηροτρόφων και στην Αθήνα του εμφύλιου σπαραγμού. Η καταγωγή του Σπάρτακου από τη Θράκη εμπνέει τον κεντρικό ήρωα Νεόφυτο να ιδρύσει, πριν από τη δικτατορία του Μεταξά, στην ακριτική πόλη την οργάνωση με τον τίτλο «Οι μαχητές του Σπάρτακου». Στο πρόσωπό του αναγνωρίζουμε τον δολοφονημένο από το παρακράτος της δεκαετίας του '50 Νίκο Μπελογιάννη.
Η σύντροφός του Αλίκη δεν είναι άλλη από την Ελλη Παππά, αδελφή της Διδώς Σωτηρίου και μητέρα του χημικού μηχανικού και κληρονόμου Νίκου Μπελογιάννη. Ο Νίκος ο νεότερος είναι ο άνθρωπος ο οποίος μεταθανατίως στηρίζει με σοβαρότητα και ήθος όλες τις προσπάθειες έκδοσης έργων της Ελλης Παππά και της Διδώς Σωτηρίου. Στις σελίδες του πρόσφατα εκδομένου μυθιστορήματος, ο αναγνώστης θα αναγνωρίσει ακόμη τον Νίκο Πλουμπίδη και τον Πλάτωνα Σωτηρίου, τον αγαπημένο και μυθοποιημένο θείο Πλάτωνα της Αλκης Ζέη, στο «Καπλάνι της βιτρίνας».
Ομως, αυτό το εν διασπορά χειρογράφων μυθιστόρημα δεν θυμίζει σε τίποτα το ανολοκλήρωτο «10» του Μ. Καραγάτση. «Σε κάθε κεφάλαιο» εξηγεί η Ερη Σταυροπούλου τον τρόπο εργασίας της Διδώς Σωτηρίου. «Εκανε την αρχική τοποθέτηση των κυριότερων προσώπων και των ιστοριών τους στο χώρο και στο χρόνο, διέγραφε τους χαρακτήρες και τις μεταξύ τους σχέσεις και όριζε το κυριότερο επεισόδιο, το οποίο στα περισσότερα κεφάλαια οδηγούσε ώς την κορύφωση. Ωστόσο, φαίνεται να σταματά την αφήγηση λίγες γραμμές ή λίγες σελίδες πριν από το τέλος». «Δεν έχουμε βάλει ούτε μία λέξη», είναι η διαβεβαίωση της επιμελήτριας.
Ιδεολογικά, στο μυθιστόρημα προβάλλεται το πρότυπο του αγνού κομμουνιστή αγωνιστή, με φόντο τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα. Εν τούτοις, όταν καταλαγιάζουν τα πάθη, παρατηρούμε να υποχωρεί η εμπλοκή στον αγώνα, υπέρ της επιθυμίας για μια ήρεμη, καθημερινή ζωή.
Στα δύο παραρτήματα, δημοσιεύεται το σχέδιο «Τα παιδιά του Σπάρτακου», στο οποίο περιγράφεται το μοτίβο των ηρώων και της μυθοπλασίας. Το ζωντανό υλικό που προκάλεσε τη συγγραφή του βιβλίου υπάρχει κι αυτό αποτυπωμένο: οι μαρτυρίες από συγκρατούμενες της Διδώς Σωτηρίου, οι οποίες είχαν εργαστεί ως σηροτρόφοι, ένα μικρό ιστορικό της σηροτροφίας στο Σουφλί, δημοτικά τραγούδια της Θράκης, καθώς και λεξικό λέξεων και φράσεΈντυπη Έκδοση


 

ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ... 100 ΧΡΟΝΙΑ...

Νίκος Γκάτσος. Ένας Αθάνατος Δημιουργός (100 χρόνια από τη γέννησή του) - Της Γιόλας Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου*

image

Χρόνια και χρόνια πάλαιψα με το μελάνι και το σφυρί
βασανισμένη καρδιά μου
Με το χρυσάφι και τη φωτιά για να σου κάμω ένα κέντημα
Ένα ζουμπούλι πορτοκαλλιάς
Μιαν ανθισμένη κυδωνιά να σε παρηγορήσω
Εγώ που κάποτε σ’ άγγιξα με τα μάτια της πούλιας
Και με τη χαίτη του φεγγαριού σ’ αγκάλιασα και χορέ-
ψαμε μες στους καλοκαιριάτικους κάμπους
Πάνου στη θερισμένη καλαμιά και φάγαμε μαζί το
κομμένο τριφύλλι
Μαύρη μεγάλη μοναξιά με τόσα βότσαλα τριγύρω στο
λαιμό τόσα χρωματιστά πετράδια στα μαλλιά σου.
(Απόσπασμα από την ποιητική σύνθεση του Νίκου Γκάτσου «Αμοργός»).
Ο αγαπημένος μας ποιητής, μεταφραστής, αρθρογράφος και στιχουργός Νίκος Γκάτσος, γιος του Γεωργίου Γκάτσου και της Βασιλικής Βασιλοπούλου, γεννήθηκε στα Χάνια Φραγκόβρυσης(Κάτω Ασέα), ένα γραφικό χωριό της Αρκαδίας, στις 8 Δεκεμβρίου ή κατ’ άλλους στις 30 Απριλίου του 1911.
«Ο πατέρας του Νίκου Γκάτσου ήταν μετανάστης στην Αμερική, αλλά έκανε πολλά ταξίδια στην Ελλάδα. Σ’ ένα από αυτά έπαθε πνευμονία πάνω στο καράβι και πέθανε, δυο μέρες πριν φτάσουν στη Νέα Υόρκη. Τον πέταξαν στην θάλασσα. Το μαντάτο έφτασε στο χωριό του Γκάτσου… ένα μήνα μετά. Η μητέρα του ήταν, κατά τις διηγήσεις του Νίκου, πολύ αξιοπρεπής άνθρωπος. Γύρισε από το πάνω μέρος του χωριού με το μαντίλι κατεβασμένο κι όταν μπήκε στο σπίτι ξέσπασε σε κλάμα. Ο Νίκος ήταν τότε πέντε χρόνων. Τρόμαξε τόσο, που από τότε τρέμανε τα χέρια του σε όλη του τη ζωή…» διηγήθηκε η σύντροφός του Αγαθή Δημητρούκα.
Ο Νίκος Γκάτσος τελείωσε το Δημοτικό στην Ασέα, το Γυμνάσιο στην Τρίπολη και σε ηλικία 19 ετών, το 1930, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα μαζί με τη μητέρα του και την αδελφή του, έχοντας ήδη διαβάσει πολλά λογοτεχνικά βιβλία κι έχοντας εκδηλώσει την αγάπη του για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Ενεγράφη στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όμως μετά το δεύτερο έτος διέκοψε τη φοίτησή του. Γνώριζε ήδη Αγγλικά και Γαλλικά, όπως επίσης το έργο του Κωστή Παλαμά και του Διονυσίου Σολωμού, καθώς και το Δημοτικό Τραγούδι, παρακολουθούσε δε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις νεωτεριστικές τάσεις της Ευρωπαϊκής Ποίησης. Δεν άργησε να δημοσιεύσει, για πρώτη φορά, τα μικρά σε έκταση ποιήματά του στα Περιοδικά «Νέα Εστία» (1931 – 1932) και «Ρυθμός» (1933). Το ίδιο διάστημα, δημοσιεύτηκαν κριτικές σημειώσεις του για τον λογοτέχνη και δημοσιογράφο Κωστή Μπαστιά, την Μυρτιώτισσα και τον λογοτέχνη Θράσο Καστανάκη στα Περιοδικά «Μακεδονικές Ημέρες», «Ρυθμός» και «Νέα Γράμματα», αργότερα δε συνεργάστηκε με τα «Καλλιτεχνικά Νέα» και τα «Φιλολογικά Χρονικά».
Ένα βράδυ του 1936, γνωρίστηκε με τον Οδυσσέα Ελύτη, καθώς χάζευαν έξω από τα ζαχαροπλαστεία των Χαυτείων, στο κέντρο της Αθήνας. Φανατικοί και οι δύο της μοντέρνας ποίησης και του υπερρεαλισμού, έγιναν αμέσως φίλοι. Ο Ελύτης, ανακαλώντας στη μνήμη του τη βραδιά εκείνη, έχει αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ψηλός, λιγνός, μελαχρινός, με μάτια μεγάλα που έμελλαν, στις δεκαετίες που ακολούθησαν, να κάψουν πολλές καρδιές, όμως πάντα λίγο ερεθισμένα σαν από μια μόνιμη αϋπνία, έστεκε κει, καταμεσής στο πλήθος, ελαφρά σκυφτός από φυσικού του, κάτω από μια μακριά ριχτή μπεζ καμπαρτίνα με ανασηκωμένο τον γιακά, σφίγγοντας κάτω από την μασχάλη του ένα μάτσο ξένα κινηματογραφικά περιοδικά, γαλλικά και αμερικάνικα τα περισσότερα. Κάπνιζε αδιάκοπα ενώ άκουγε αυτά που του έλεγα μ’ ένα ύφος αποσπασμένο, που δεν μπορούσα να καταλάβω αν ήταν από υπεροψία ή αδιαφορία και μόνο».
Η γνωριμία με τον Ελύτη υπήρξε ένα γεγονός καίριας σημασίας για τον Γκάτσο, όπως επίσης ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η σύνδεσή του με το ρεύμα του ελληνικού υπερρεαλισμού.
Ο Γκάτσος μαζί με τον Ελύτη, τον Σεφέρη, τον Κατσίμπαλη, τον Καραντώνη, τον Σαραντάρη, τον Εμπειρίκο, τον Εγγονόπουλο και αρκετούς άλλους νέους ποιητές σχημάτισαν μια συντροφιά, έναν κύκλο, τον πυρήνα της νεώτερης ποίησης, και προώθησαν τις απόψεις τους μέσα από το περιοδικό «Νέα Γράμματα». Μαζί με τον Ελύτη μάλιστα ίδρυσαν το πρώτο «φιλολογικό καφενείο» της γενιάς τους, το «Ηραίον», στη διασταύρωση των οδών Αγίου Μελετίου και Πατησίων. Αξιοσημείωτη είναι η σχετική πληροφορία του Ελύτη ότι «…στις δύο το βράδυ, όταν έκλεινε το καφενείο, ένα πλήθος νέων ξεχύνονταν στους γύρω δρόμους κι άρχιζαν ατελείωτες συζητήσεις κάτω απ’ τους ευκαλύπτους, συχνά ως τις τρεις και τέσσερις το πρωί, υπό το άγρυπνο και φιλύποπτο βλέμμα των χωροφυλάκων…».
Το 1937, η παρέα σκόρπισε, αφού ο Κατσίμπαλης πήγε στο Παρίσι, ο Σεφέρης στην Κορυτσά και ο Ελύτης στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών της Κέρκυρας. Ο Γκάτσος και ο Καραντώνης έμειναν στην Αθήνα και συνέχισαν την έκδοση του περιοδικού «Νέα Γράμματα». Ακολούθησαν ο πόλεμος και η Κατοχή…
Το 1942, ιδρύθηκε ο «Κύκλος Παλαμά», στον οποίο σύχναζαν λόγιοι και λογοτέχνες της νέας γενιάς, αλλά και παλιότεροι, για να διαβάζουν τα έργα τους, να ανταλλάσσουν απόψεις και να σχεδιάζουν λογοτεχνικές εκδηλώσεις. Την ίδια περίοδο, οι νεαροί αυτοί λογοτέχνες συγκεντρώνονταν σε σπίτια φίλων, όπου συζητούσαν, ατελείωτες ώρες, σχετικά με τις νέες αντιλήψεις τους για την τέχνη· την Δευτέρα πήγαιναν στου Κατσίμπαλη, την Πέμπτη στου Εμπειρίκου, την Παρασκευή στου Καραγάτση. Παράλληλα, ο Γκάτσος και ο Ελύτης καθιέρωσαν ως στέκι τους το θρυλικό «πατάρι» του Λουμίδη. Γύρω τους μαζεύονταν ένα πλήθος ποιητών και καλλιτεχνών, μεταξύ των οποίων ο Μίλτος Σαχτούρης, ο Νάνος Βαλαωρίτης, ο Τάκης Σινόπουλος, ο Κάρολος Κουν, ο Αλέξης Σολομός και πολλοί άλλοι…
Κάποια μέρα του 1943, ήρθε στο πατάρι του Λουμίδη ένας ακόμη νεαρός, δεκαοκτώ μόλις ετών, έχοντας στην τσέπη του χαρτιά γεμάτα από στίχους, τους οποίους άρχισε να διαβάζει στους νέους ποιητές. Όμως, κανένας από την συντροφιά δεν έδειξε ενδιαφέρον. Τότε ο νεαρός ισχυρίστηκε πως ήταν μουσικός, και μάλιστα συνθέτης, και ότι είχε γράψει μουσική και για την «Αμοργό» του Γκάτσου και για τις «Παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα» του Ελύτη. Ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις, αυτός που για τα επόμενα πενήντα σχεδόν χρόνια υπήρξε ο πιο στενός φίλος, ο αγαπημένος μαθητής και «καρδιακός» συνομιλητής του Νίκου Γκάτσου. Βλέπονταν καθημερινά, συζητούσαν αδιάκοπα και συνεργάστηκαν με μια κυριολεκτικά μοναδική αρμονία…
Το 1943 υπήρξε ένα ιδιαίτερα σημαντικό έτος για τα Νεοελληνικά Γράμματα. Ήταν τότε που ο Νίκος Γκάτσος εξέδωσε την «Αμοργό», μία περίφημη ποιητική σύνθεση που γράφτηκε κατά την περίοδο της Κατοχής και εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Αετός». Την ίδια χρονιά εκδόθηκε και ο «Ήλιος ο Πρώτος» του Οδυσσέα Ελύτη. Όμως, το πνευματικό κατεστημένο της Ελλάδας δεν ήταν δυνατόν να κατανοήσει τη σημασία τέτοιων έργων, ιδίως δε στην περίπτωση της «Αμοργού» οι κριτικές ήταν αρνητικές και μάλιστα σε τόνους ιδιαίτερα καυστικούς και προκλητικούς. Εξοργισμένος ο Οδυσσέας Ελύτης γι’ αυτή την αντιμετώπιση της «Αμοργού», έγραψε ένα κείμενο, την «Ποιητική Νοημοσύνη», που στρεφόταν εναντίον του καλλιτέχνη και δημοσιογράφου Μιχαήλ Ροδά, ενός από τους οξύτερους επικριτές της «Αμοργού». «Δεν θα επιχειρήσω εδωπέρα καμιά κριτική για την Αμοργό, παρόλο που θα ’θελα να μιλήσω μια μέρα για τον τρόπο που ξαναφέρνει στην αισθητική του 20ου αιώνα το επικολυρικό ύφος, την εντέλεια του ρυθμού, που έρχεται να θυμίσει πόσο δύσκολο πράγμα είναι ο σωστός ελεύθερος στίχος, για το παράδοξο σύμπλεγμα της γερμανικής αντίληψης του ρομαντισμού, με τον sui generis δωρικό ρομαντισμό της Μάνης, τέλος για τον πειστικό τόνο της φωνής του, και τις ωραίες, τις υπέροχες κάποτε, εικόνες του…» γράφει μεταξύ άλλων ο Ελύτης.
Κατά τον Μάνο Χατζιδάκι «Η “Αμοργός” αποτελεί μνημειώδες έργο του νεοελληνικού ποιητικού λόγου, επειδή περιέχει βαθύτατα την ελληνική παράδοση, δεν την εκμεταλλεύεται, ενώ συγχρόνως περιέχει όλη την ευρωπαϊκή θητεία του Μεσοπολέμου».
Με την «Αμοργό» του Νίκου Γκάτσου, που θεωρείται ως μία από τις κορυφαίες δημιουργίες του ελληνικού υπερρεαλισμού και που άσκησε τεράστια επίδραση στους μεταγενέστερους ποιητές, ολοκληρώνεται και κλείνει ο πρώτος κύκλος του ελληνικού υπερρεαλισμού, ο οποίος είχε ανοίξει με τον Νικήτα Ράντο, τον πρώιμο Ελύτη, τον Ανδρέα Εμπειρίκο και τον Νίκο Εγγονόπουλο.
Τί να μου κάμει η σταλαγματιά που λάμπει στο
μέτωπό σου;
Το ξαίρω πάνου στα χείλια σου έγραψε ο κεραυνός
τ’ όνομά του
Το ξαίρω μέσα στα μάτια σου έχτισε ένας αητός τη
φωλιά του
Μα εδώ στην όχτη την υγρή μόνο ένας δρόμος υπάρχει
Μόνο ένας δρόμος απατηλός και πρέπει να τον περάσεις…
(Απόσπασμα από το ποίημα «Αμοργός»)
Μετά την «Αμοργό» ο Νίκος Γκάτσος δημοσίευσε τρία ακόμη ποιήματά του: α) το «Ελεγείο», το 1946, στα «Φιλολογικά Χρονικά», β) το «Ο ιππότης κι ο θάνατος», το 1947, στο «Μικρό Τετράδιο» και γ) το «Τραγούδι του Παλιού Καιρού», αφιερωμένο στον Γιώργο Σεφέρη, το 1963, στο Περιοδικό «Ο Ταχυδρόμος».
Τραγούδι του Παλιού Καιρού
(αφιερωμένο στον Γιώργο Σεφέρη)
Αλλάζουν οι καιροί περνάν τα χρόνια
του κόσμου το ποτάμι είναι θολό
μα εγώ θα βγω στου ονείρου τα μπαλκόνια
για να σε ιδώ σκυμμένο στον πηλό
καράβια να κεντάς και χελιδόνια.

Το πέλαγο πικρό κι η γη μας λίγη
και το νερό στα σύννεφα ακριβό
το κυπαρίσσι η γύμνια το τυλίγει
το χόρτο καίει τη στάχτη του βουβό
κι ατέλειωτο του ήλιου το κυνήγι.

Κι ήρθες εσύ και σκάλισες μια κρήνη
για τον παλιό του Πόντου ναυαγό
που χάθηκε, μα η μνήμη του έχει μείνει
κοχύλι λαμπερό στην Αμοργό
και βότσαλο αρμυρό στη Σαντορίνη.

Κι απ' τη δροσιά που σάλεψε στη φτέρη
πήρα κι εγώ το δάκρυ μιας ροδιάς
για να μπορώ σε τούτο το δεφτέρι
καημούς να συλλαβίζω της καρδιάς
με του παραμυθιού το πρώτο αστέρι.

Μα τώρα που η Μεγάλη φτάνει Τρίτη
κι Ανάσταση θ' αργήσει να φανεί
θέλω να πας στη Μάνη και στην Κρήτη
με συντροφιά σου εκεί παντοτινή
το λύκο τον αητό και τον αστρίτη.

Κι άμα θα δεις κρυφά στο μέτωπό σου
να λάμπει μια απαλή μαρμαρυγή
τ' αλλοτινό πεφτάστερο, σηκώσου
να ζωντανέψεις πάλι μια πηγή
που καρπερεί στο βράχο το δικό σου.

Αλλάζουν οι καιροί περνάν τα χρόνια
του κόσμου το ποτάμι είναι θολό
μα εγώ θα βγω στου ονείρου τα μπαλκόνια
για να σε ιδώ σκυμμένο στον πηλό
καράβια να κεντάς και χελιδόνια.
Όπως είναι γνωστό, ο Νίκος Γκάτσος ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη μετάφραση θεατρικών έργων, που ανέβηκαν στο Εθνικό Θέατρο, στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και στο Λαϊκό Θέατρο. Το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον κορυφαίο Ισπανό ποιητή Federico García Lorca. Ο Γκάτσος μετέφρασε τον «Ματωμένο Γάμο», το 1943, ο οποίος εκδόθηκε δυο χρόνια αργότερα από τις Εκδόσεις «Ίκαρος» και παραστάθηκε, το 1948, στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν.
Επίσης, μετέφρασε δύο ακόμη θεατρικά έργα του Lorca, «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», το 1954, και «Ο Περλιμπλίν και η Μπελίσα», το 1959.
Ο Νίκος Γκάτσος έχει μεταφράσει και επτά μονόπρακτα έργα του Tennessee Williams (1955 – 1959), το θεατρικό έργο «Φουέντε Οβεχούνα» του Ισπανού λυρικού ποιητή και θεατρικού συγγραφέα Lope de Vega (1959), τον «Ιώβ» του Αμερικανού ποιητή και συγγραφέα Archibald MacLeish (1959), το κορυφαίο έργο «Ο Πατέρας» του Σουηδού πρωτοπόρου του Θεάτρου August Strindberg (1962), το «Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» του Αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Eugene O’ Neill (1965) κ.ά. Παράλληλα, συνεργάστηκε με την «Αγγλοελληνική Επιθεώρηση», για λόγους βιοποριστικούς, και με την «Ελληνική Ραδιοφωνία» ως μεταφραστής και ραδιοσκηνοθέτης.
Βέβαια, η μεγίστη συνεισφορά του Νίκου Γκάτσου είναι στο τραγούδι. Ο στιχουργός Γκάτσος έφερε την ποίηση μέσα στον στίχο και κατάφερε να δώσει, κυρίως μέσω της συνεργασίας του με τον Μάνο Χατζιδάκι, την σφραγίδα και τον κανόνα του «ποιητικού τραγουδιού». Διοχετεύοντας την ευαισθησία του και την λυρική του «φλέβα» μέσα σε αμέτρητους στίχους τραγουδιών, κατόρθωνε πολύ συχνά να καταργεί τα όρια ανάμεσα στην ποίηση και τη στιχουργία. Το έργο του είναι αναμφισβήτητα σημαντικό και εντυπωσιακό και σε ποσότητα και – κυρίως – σε ποιότητα.
Όπως είναι γνωστό, ο Νίκος Γκάτσος συνεργάστηκε επί δεκαετίες με τον Μάνο Χατζιδάκι,περισσότερο απ’ όσο με άλλους μουσικοσυνθέτες. Πιο συγκεκριμένα:
Το 1965, στη «Μυθολογία», όπου τραγούδησε ο Γιώργος Ρωμανός. Τον ίδιο χρόνο, στον «Ματωμένο γάμο», από το ομώνυμο θεατρικό έργο του F.G.Lorca, με τον Λάκη Παππά.
Το 1970, στην «Επιστροφή», με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και τη Δήμητρα Γαλάνη.
Το 1971, στο περίφημο «Της Γης το Χρυσάφι», έναν από τους ωραιότερους δίσκους του Μάνου Χατζιδάκι, με τον Μανώλη Μητσιά και τη Δήμητρα Γαλάνη.
Το 1976, στην «Αθανασία», επίσης με τον Μανώλη Μητσιά και τη Δήμητρα Γαλάνη.
Την ίδια χρονιά (1976), στον δίσκο «Τα Παράλογα», έναν θαυμάσιο κύκλο τραγουδιών με θέμα την αθάνατη Ελλάδα σε όλη την ένδοξη διαδρομή της, με την Μαρία Φαραντούρη, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Διονύση Σαββόπουλο, την Μελίνα Μερκούρη και τον Ηλία Λιούγκο.
Το 1986, στον «Χειμωνιάτικο Ήλιο», με τον Μανώλη Μητσιά, και στη «Σκοτεινή Μητέρα», με τη Μαρία Φαραντούρη.
Το 1988, στους «Μύθους μιας Γυναίκας» με τη Νάνα Μούσχουρη.
Το 1993, στους «Αντικατοπτρισμούς», με την Αλίκη Καγιαλόγλου. Σημειωτέον ότι ο Γκάτσος έγραψε αυτούς τους στίχους πάνω στις μελωδίες του έργου «Reflections», που ηχογραφήθηκε το 1969, κατά τη διάρκεια της παραμονής του Χατζιδάκι στην Αμερική.
Ο Νίκος Γκάτσος έχει, επίσης, γράψει τους στίχους για κάποια τραγούδια (με μουσική του Μάνου Χατζιδάκι), στα έργα: «Ελλάς, η χώρα των ονείρων» (1961), με τη Νάνα Μούσχουρη, «AmericaAmerica» (1963), «Σπίτι μου σπιτάκι μου» (1972), με τη Νάνα Μούσχουρη, «Ο Μεγάλος Ερωτικός» (1973), με τη Φλέρυ Νταντωνάκη, «Οι γειτονιές του φεγγαριού» (1977), επίσης με τη Φλέρυ Νταντωνάκη, «Μεθυσμένο Κορίτσι» (1982), με τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά, «Πορνογραφία» (1982), με τον Βασίλη Λέκκα, τον Ηλία Λιούγκο, την Έλλη Πασπαλά κ.ά., «Ατέλειωτος Δρόμος» (1983), με τη Δήμητρα Γαλάνη, «Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι» (1984), με τη Φλέρυ Νταντωνάκη, «Ρωμαϊκή Αγορά» (1986), με τον Βασίλη Λέκκα, κ.ά.
Ο μεγάλος μας στιχουργός συνεργάστηκε επίσης με τον Μίκη Θεοδωράκη στα έργα: «Αρχιπέλαγος» (1961), με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και τη Μαίρη Λίντα, «Πολιτεία Β΄» (1964), με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και «Θαλασσινά φεγγάρια» (1974), με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Βίκυ Μοσχολιού και τη Μαρία Φαραντούρη.
Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η συνεργασία του Νίκου Γκάτσου και με τον Σταύρο Ξαρχάκο στα έργα: «Ένα μεσημέρι» (1966), με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Βίκυ Μοσχολιού και τον Σταμάτη Κόκοτα, «Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας» [από το ποιητικό έργο του F.G.Lorca] (1969), με τον Μάνο Κατράκη και τον Κώστα Πασχάλη, «Νυν και Αεί» (1974), με τη Βίκυ Μοσχολιού και τον Νίκο Δημητράτο, «Συλλογή» (1974), με τον Νίκο Ξυλούρη, «Ρεμπέτικο»(1983), με τον Νίκο Δημητράτο και τη Σωτηρία Λεονάρδου, κ.ά.
Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η συνεργασία του Νίκου Γκάτσου με τον Δήμο Μούτση [«Κάποιο καλοκαίρι» (1968), με τον Σταμάτη Κόκοτα, τη Μαρία Δουράκη και την Ελένη Ροδά, «Ένα χαμόγελο» (1969), με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τον Σταμάτη Κόκοτα και τη Δήμητρα Γαλάνη, «Το Δρομολόγιο» (1979), με τον Μανώλη Μητσιά], με τον Χριστόδουλο Χάλαρη [«Δροσουλίτες» (1975), με τον Χρύσανθο και τη Δήμητρα Γαλάνη], με τον Λουκιανό Κηλαηδόνη [«Κόκκινη κλωστή» (1972), με τον Μανώλη Μητσιά και τη Δήμητρα Γαλάνη, «Περίπατος» (1976), με τον Μανώλη Μητσιά] και με τον Γιώργο Χατζηνάσιο [«Η ενδεκάτη εντολή» (1985), με τη Νάνα Μούσχουρη].
Το 1987, ο Νίκος Γκάτσος τιμήθηκε με το Βραβείο του Δήμου Αθηναίων για το σύνολο του έργου του, ενώ το 1991 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Αντεπιστέλλοντος Μέλους της «Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Γραμμάτων» της Βαρκελώνης, για τη συμβολή του στη διάδοση της ισπανικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα.
Ο Νίκος Γκάτσος πέθανε στην Αθήνα, στις 12 Μαΐου του 1992, χωρίς να μπορέσει να ολοκληρώσει τον «Μανιάτικο Εσπερινό», τον τελευταίο κύκλο τραγουδιών που επί πολλά χρόνια ετοίμαζε. Ενταφιάστηκε στο χωριό του, την Ασέα Αρκαδίας, όπως ακριβώς το επιθυμούσε, χωρίς επισημότητες και με την παρουσία λίγων μόνο φίλων του…
Το 1999, εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Πατάκη ο τόμος «Νίκου Γκάτσου Όλα τα τραγούδια».Πρόκειται για έναν πολύ καλαίσθητο τόμο, που περιλαμβάνει τα γνωστά τραγούδια του αλλά και πολλούς άγνωστους και ανέκδοτους, μέχρι τότε, στίχους του. Όλα τα τραγούδια του Νίκου Γκάτσου, συγκεντρώθηκαν με την επιμέλεια της συντρόφου του Αγαθής Δημητρούκα, με την πεποίθηση ότι προσφέρουν στους Έλληνες αναγνώστες και στους λάτρεις της ελληνικής λαϊκής μουσικής ένα βιβλίο – σταθμό για τη σύγχρονη πολιτιστική ιστορία της χώρας μας…
Ο Οδυσσέας Ελύτης έχει γράψει χαρακτηριστικά: «Ο Νίκος Γκάτσος δεν πήγε ποτέ στην Αμοργό. Δεν έδωσε ποτέ συνέντευξη. Μας αποκάλυψε σε όλο το ποιητικό του μεγαλείο τον Λόρκα. Ήταν ένας πολύ αυστηρός φίλος, κατά τον Μάνο Χατζιδάκι. Έλεγε τα απαραίτητα. Έζησε βίον ασκητικόν. Μακριά από την πολλή συνάφεια του κόσμου και τες πολλές κινήσεις και ομιλίες, κατά τον Αλεξανδρινό. Εσιώπησε πολύ... Και τραγούδησε απίστευτα! Οι στίχοι των τραγουδιών του, πραγματικά ποιήματα οι περισσότεροι, μας διδάσκουν τι πάει να πει αρρενωπότητα της δημοτικής παράδοσης, οργανική λειτουργία της ομοιοκαταληξίας, ήθος της ελληνικής».
Σε λίγες μέρες, σε μετρημένες – θα έλεγα – ώρες, το 2011 θα είναι πια παρελθόν. Όσον αφορά στον χώρο της Ποίησης, το 2011 θα παραμείνει για πάντα στη μνήμη όλων μας ως «Έτος Οδυσσέα Ελύτη», λόγω της Επετείου των 100 χρόνων από την γέννηση του Μεγάλου μας Νομπελίστα Ποιητή. Όμως, αυτόν τον ίδιο χρόνο, συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την γέννηση και του Νίκου Γκάτσου, ενός ακόμη Αθάνατου Δημιουργού… Με βαθιά συγκίνηση ομολογώ την ακλόνητη πίστη μου πως στην ψυχή πολλών απ’ όλους εμάς, που λατρέψαμε τον Νίκο Γκάτσο και υποκλιθήκαμε με ευλάβεια στο τεράστιο και πολυδιάστατο έργο του, έχει γραφεί η φράση: «2011: Έτος Οδυσσέα Ελύτη ΚΑΙ Νίκου Γκάτσου»…
* Η κυρία Γιόλα Αργυροπούλου – Παπαδοπούλου είναι επ. καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και ποιήτρια.