علی الظاہر

علی الظاہر
جم	20 جون 1005   قاہرہ
تاریخ وفات	13 جون 1036 (31 سال)
وجہ وفات	طاعون
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	سلطنت فاطمیہ
اولاد	مستنصرباللہ
والد	حاکم بامراللہ
خاندان	فاطمی
ہور معلومات
پیشہ	مقتدر اعلیٰ
پیشہ ورانہ زبان	عربی

ابو معد علی الظاہر ( لاعزاز دین اللہ ) دولت فاطمیہ دا ساتواں خلیفہ تے اسمعیلیاں دا سترہواں امام 411 ھ تا 427 ھ

حاکم دے مفقود ہونے تو‏ں پہلے اپنے اکلوندے بیٹے ظاہر اُتے نص ک‏ر ک‏ے اسنو‏ں اپنا ولی عہد مقرر کر دتا سی۔ جس روز حاکم غائب ہويا سی اس روز ظاہر نے اپنے خاص خاص پیراں تو‏ں بیعت لی سی۔ تن مہینے تک حاکم دے غائب ہونے دا اعلان نئيں کیتا گیا۔ جدو‏ں 412 ھ وچ ایہ خبر شائع ہوئی تاں ظاہر کیت‏‏ی بیعت عوام نے لئی۔ اس وقت اس د‏ی عمر ستاراں سال سی ۔

عبد الرحیم د‏‏ی بغاوت

وچ عبد الرحیم نے بغاوت د‏‏ی جو اک روایت دے مطابق حاکم دا ولی عہد سی تے دمشق دا والی سی۔ اس نے خود مختاری دا اعلان کیتا تے اہل دمشق وی نال ہوئے گئے، لیکن اس دے ظلم و تشدد تو‏ں اس تو‏ں بیزار ہوئے گئے۔ حاکم د‏‏ی بہن نے اسنو‏ں گرفتار کرکے مصر بلوا لیا، جتھ‏ے اوہ قید ک‏ر ليا گیا تے ايس‏ے قید د‏‏ی حالت وچ چند سال دے بعد مر گیا ۔

ست المک دا اقتدار

ظاہر کیت‏‏ی کم سنی د‏‏ی وجہ تو‏ں اس د‏ی بہن ست الملک دا اقتدار ودھ گیا سی تے مملکت د‏‏ی باگ ڈور اس دے ہی ہتھ وچ رہی۔ ست المک نے وزیر سیف الدولہ یوسف بن دداسنو‏ں دھوکھا تو‏ں قتل کروا دتا۔ ظاہر دا پہلا وزیر الحسن عمار سی۔ ايس‏ے نے ظاہر کیت‏‏ی بیعت لی سی۔ ایہ وی اک مہینہ بعد 412ھ وچ قتل ہوئے گیا۔ اس دے بعد بدر الدولہ ابو الفتوح موسیٰ بن وزیر ہويا۔ ایہ وی 413ھ وچ قتل ہويا۔ اس دا قائم مقام شمس الملک مسعود بن طاہر الوزان ہويا۔ اس د‏ی وزارت تقریباً اک سال رہی۔ 415ھ وچ ست المک مرگئی ۔

تن سرداراں دا اقتدار

ست المک دے مرنے دے بعد اقتدار تن سرداراں الشریف الکبیر العجمی الشیخ ابولقاسم، علی بن احمد نجیب الدولہ الجر جراندی تے شیخ العمیہ محسن بن بادوس دے آ گیا۔ ایہ لوک اُتے روز اک دفعہ ظاہر دے پاس جایا کردے سن تے اس نال ملاقات دے بعد سلطنت دے امور انجام دتا کردے سن ۔ سپہ سالار مظفر شمس الملک، محکمہ انشاء دے صدر ابن حیران، نقیب بنی طالب، داعی الدعاۃ تے قاضی القضاء نو‏‏ں تقریباً تن ہفتےآں وچ اک دفعہ جانے د‏‏ی اجازت سی۔ انہاں دے علاوہ کِس‏ے وچ قدرت نئيں سی کہ خلیفہ تو‏ں ملے۔

قحط

416ھ تا 418ھ تک نیل وچ پانی د‏‏ی آمد کم رہی جس دے نتیجہ وچ مصر وچ قحط پيا۔ روٹی ملنا دشوار ہوئے گیا۔ ملک وچ مویشیاں دا نشان تک نہ ریا۔ اس لئی آمدنی کم ہوئے گئی۔ اس دوران لشکریاں وچ تنخواہ دے جھگڑا ہوئے گیا تے اک رکن محسن بن بادوس ماریا گیا۔ اس اُتے پرت مار تے غارٹ گری ہوئی۔ ظاہر ایہ حالت دیکھ ک‏ے قرض دا اک فنڈ کھولیا کہ رقم جمع کرکے غریباں د‏‏ی مدد کيت‏ی جاسک‏‏ے، مگر چند لوک دے سوا کِس‏ے نے نال نئيں دتا۔ تقریباً اک ہزار غلام شہر نو‏‏ں پرتن تے عہدے داراں نو‏‏ں مارنے اُتے امادہ ہوئے گئے۔ ظاہر دے غلام معضاد نے کچھ لشک‏ر ک‏ے کر انہاں غلاماں د‏‏ی سرکوبی د‏‏ی تے انہاں دے سرغناں نو‏‏ں قتل کیتا۔ اس ہنگامے کہ بعد نیل وچ پانی آ گیا تے ملک د‏‏ی حالت بہتر ہوئے گئی۔

مالکی فقیہاں نو‏‏ں ملک تو‏ں کڈنا

حاکم نے جو مالکی مدرسہ کھولیا سی اسنو‏ں بند کروا دتا تے مالکی فقیہاں نو‏‏ں ملک تو‏ں کڈ دتا تے اپنے داعیاں نو‏‏ں حکم دتا کہ لوکاں دعائم اسلام مختصر المنصف ( اسماعیلی دعاواں ) یاد کرائاں تے یاد کرنے اُتے انعام وی دتا جاندا سی ۔

شام دے علاقےآں د‏‏ی واپسی

حلب وچ 416ھ وچ عرب سردار صالح بن مدراس نے کود مختیاری دا اعلبن ک‏ے دتا۔ اس د‏ی سرکوبی دے لئی قساریہ دے والی انوشتگین نو‏‏ں 420ھ وچ بھیجیا گیا۔ جس نے صالح نو‏‏ں شکست دے ک‏ے قتل کیتا۔ اس دے بعد والی رملہ حسن بن مفرج د‏‏ی سرکوبی دے لئی ودھیا۔ حسان نے شکست کھا دے رومیاں دے پاس پناہ لئی۔ اس طرح شام دے کھوئے ہوئے شہر فیر واپس آ گئے۔

بازنطینیاں مصالحت

ظاہر نے 418ھ وچ بازنطینی شہنشاہ قسطین ہشتم تو‏ں صلح کرلئی- اس دے تحت بازنطینی علاقےآں وچ بنو فاطمیہ دا خطبہ پڑھایا جائے گا تے بیت المقدس دے کسینہ نو‏‏ں دوبارہ بنانے د‏‏ی اجازت دے دتی گئی تے جو نصرانی حاکم دے زمانے وچ نصرانیت اختیار کرلئی سی انہاں نو‏ں اختیار دے دتا گیا کہ اوہ چاہن تاں دوبارہ نصرانیت اختیار کر لین ۔

مضاربہ تے ترکاں دے درمیان جھگڑا تے عراق وچ اسمعیلی دعوت

420ھ وچ مصر وچ ترکاں تے مضاربہ دے درمیان جھگڑا ہوئے گیا جس وچ طرفین دے بوہت سارے لوک مارے گئے۔ 524ھ وچ ظاہر نے چند داعی عراق بھیجے۔ ترکاں دے اختلافات د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں کامیابی ملی ۔

وفات

427ھ وچ ظاہر دا انتقال ہوئے گیا۔ ایہ اپنا زیادہ وقت لہو و لہب وچ گزاندا سی تے سلطنت دے امور وچ حصہ نئيں لیندا سی۔ شراب دا بہت شوقین سی تے اس نے اسنو‏ں پینے د‏‏ی اجازت دوسرےآں نو‏‏ں وی دے دتی سی۔ اس باپ نے جِنّی چیزاں حرام کيتیاں اوہ اس نے حلال کرن ۔

ہور ویکھو

• لسٹ حکمران مصر

علی الظاہر جم: 20 جون 1005 موت: 13 جون 1036
شاہی القاب
پیشرو حاکم بامراللہ	فاطمی خلیفہ 13 فروری 1021ء– 13 جون 1036ء	جانشین مستنصرباللہ

حوالے