Przejdź do zawartości

Xiangyan Zhixian

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Xiangyan Zhixian

Xiangyan Zhixian (chiń. 香嚴智閑, pinyin Xiāngyán Zhìxián; kor. 향엄지한 Hyangŏm Chihan; jap. Kyōgen Chikan; wiet. Hương Nghiêm Trí Nhàn, zm. 898) – wybitny chiński mistrz chan ze szkoły guiyang. Znany także jako Guanxi Zhixian (灌溪智閑).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z Qingzhou, obecnie miasto Yidu w prowincji Shandong. Po porzuceniu domu rodzinnego odwiedzał buddyjskie klasztory aby studiować chan; oprócz nauczycieli wymienionych poniżej był także uczniem Daweia Dayuana i Linjiego Yixuana. Był niezwykle inteligentny i słynął z erudycji i analitycznego myślenia. Przez długi czas jego przywiązanie do światowej wiedzy stało na przeszkodzie jego oświeceniu.

Jego pierwszym nauczycielem był Baizhang Huaihai, jednak praktyka u tego wybitnego nauczyciela nie spowodowała jego postępu. Po śmierci Baizhanga w 814 roku Xiangyan został uczniem Guishana Lingyou.

Oświecenie osiągnął podczas pracy w ogrodzie, gdy uderzony przez niego kamień uderzył w bambus. Napisał wówczas wiersz oświecenia

Jedno uderzenie i cała wiedza zapomniana.
Nigdy więcej tej zwyczajnie pretensjonalnej praktyki.
Przemieniony, aby podążać tą dawną ścieżką,
Nie ugrzązłem w nic niewartych schematach.
Wzdłuż i wszerz nie pozostał żaden ślad.
Ten wielki cel leży poza dźwiękiem i kształtem.
W każdym kierunku zrealizowana Droga,
Poza wszelkimi słowami, ostateczna zasada.

Guishan zaakceptował wiersz jako wyraz oświecenia, ale Yangshan Huji powiedział, że wiersz ten mógł zostać skomponowany z fragmentów tego, czego się uczył do tej pory. Xiangyan powiedział wtedy następny wiersz

Zeszłoroczna bieda nie była prawdziwą biedą.
Tegoroczna bieda jest w końcu prawdziwą biedą.
W zeszłorocznej biedzie było jeszcze trochę ziemi na kopnięcie jej motyką.
W tegorocznej biedzie nie pozostała nawet motyka.

Yangshan powiedział

Przyznaję, że urzeczywistniłeś chan Tathagatów. Ale jeśli chodzi o chan Patriarchów, nie widzisz go nawet w swoich snach!

Wtedy Xiangyan skomponował następny wiersz

Mam zajęcie.
Może być zobaczone w mrugnięciu oka.
Jeśli inni go nie widzą
Nie mogą wciąż nazywać mnie nowicjuszem[1].

Yangshan wykrzyknął

To cudowne! Xiangyan urzeczywistnił chan Patriarchów!

Xiangyan za swoich duchowych rodziców uważał mistrza Linjiego i mniszkę-mistrzynię chan Moshan. Mówił

Gdy przebywałem ze współczującym ojcem Linjim, osiągnąłem połowę Wielkiej Niedźwiedzicy; u współczującej matki Moshan otrzymałem drugą połowę. Obie połowy złączyły się w pełną Dharmę Buddy. I jeszcze dzisiaj jestem całkowicie napełniony wodą oświecenia.

Mistrz Xiangyan pozostawił po sobie ponad 200 wierszy (gatha) i hymnów – bardzo spontanicznych i bezpośrednich.

Mistrz pojawia się w Koanie 5 w Wumenguan.

Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń mistrzów od 1 Patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.

Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od 28/1 Bodhidharmy, 28 Patriarchy Indii i 1 Patriarchy Chin.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Inne tłumaczenie wiersza znajduje się w: Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. India and China. s. 216
    Mam tajemnicę
    I patrzę na ciebie przez zmrużone oczy.
    Jeśli tego nie rozumiesz
    Nie nazywaj siebie mnichem.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: A History. India and China. Macmillan Publishing Company. Nowy Jork, 1990. ISBN 0-02-908220-X.
  • Red. Stephan Schuhmacher i Gert Woerner. The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion. Shambala. Boston, 1989 ISBN 0-87773-433-X.
  • Andy Ferguson. Zen’s Chinese Heritage. Wisdom Publications. Boston, 2000. ISBN 0-86171-163-7.