Xiangyan Zhixian
Xiangyan Zhixian (chiń. 香嚴智閑, pinyin Xiāngyán Zhìxián; kor. 향엄지한 Hyangŏm Chihan; jap. Kyōgen Chikan; wiet. Hương Nghiêm Trí Nhàn, zm. 898) – wybitny chiński mistrz chan ze szkoły guiyang. Znany także jako Guanxi Zhixian (灌溪智閑).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z Qingzhou, obecnie miasto Yidu w prowincji Shandong. Po porzuceniu domu rodzinnego odwiedzał buddyjskie klasztory aby studiować chan; oprócz nauczycieli wymienionych poniżej był także uczniem Daweia Dayuana i Linjiego Yixuana. Był niezwykle inteligentny i słynął z erudycji i analitycznego myślenia. Przez długi czas jego przywiązanie do światowej wiedzy stało na przeszkodzie jego oświeceniu.
Jego pierwszym nauczycielem był Baizhang Huaihai, jednak praktyka u tego wybitnego nauczyciela nie spowodowała jego postępu. Po śmierci Baizhanga w 814 roku Xiangyan został uczniem Guishana Lingyou.
Oświecenie osiągnął podczas pracy w ogrodzie, gdy uderzony przez niego kamień uderzył w bambus. Napisał wówczas wiersz oświecenia
- Jedno uderzenie i cała wiedza zapomniana.
- Nigdy więcej tej zwyczajnie pretensjonalnej praktyki.
- Przemieniony, aby podążać tą dawną ścieżką,
- Nie ugrzązłem w nic niewartych schematach.
- Wzdłuż i wszerz nie pozostał żaden ślad.
- Ten wielki cel leży poza dźwiękiem i kształtem.
- W każdym kierunku zrealizowana Droga,
- Poza wszelkimi słowami, ostateczna zasada.
Guishan zaakceptował wiersz jako wyraz oświecenia, ale Yangshan Huji powiedział, że wiersz ten mógł zostać skomponowany z fragmentów tego, czego się uczył do tej pory. Xiangyan powiedział wtedy następny wiersz
- Zeszłoroczna bieda nie była prawdziwą biedą.
- Tegoroczna bieda jest w końcu prawdziwą biedą.
- W zeszłorocznej biedzie było jeszcze trochę ziemi na kopnięcie jej motyką.
- W tegorocznej biedzie nie pozostała nawet motyka.
Yangshan powiedział
- Przyznaję, że urzeczywistniłeś chan Tathagatów. Ale jeśli chodzi o chan Patriarchów, nie widzisz go nawet w swoich snach!
Wtedy Xiangyan skomponował następny wiersz
- Mam zajęcie.
- Może być zobaczone w mrugnięciu oka.
- Jeśli inni go nie widzą
- Nie mogą wciąż nazywać mnie nowicjuszem[1].
Yangshan wykrzyknął
- To cudowne! Xiangyan urzeczywistnił chan Patriarchów!
Xiangyan za swoich duchowych rodziców uważał mistrza Linjiego i mniszkę-mistrzynię chan Moshan. Mówił
- Gdy przebywałem ze współczującym ojcem Linjim, osiągnąłem połowę Wielkiej Niedźwiedzicy; u współczującej matki Moshan otrzymałem drugą połowę. Obie połowy złączyły się w pełną Dharmę Buddy. I jeszcze dzisiaj jestem całkowicie napełniony wodą oświecenia.
Mistrz Xiangyan pozostawił po sobie ponad 200 wierszy (gatha) i hymnów – bardzo spontanicznych i bezpośrednich.
Mistrz pojawia się w Koanie 5 w Wumenguan.
Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń mistrzów od 1 Patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.
Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od 28/1 Bodhidharmy, 28 Patriarchy Indii i 1 Patriarchy Chin.
- 36/9. Baizhang Huaihai (720–814)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Inne tłumaczenie wiersza znajduje się w: Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. India and China. s. 216
- Mam tajemnicę
- I patrzę na ciebie przez zmrużone oczy.
- Jeśli tego nie rozumiesz
- Nie nazywaj siebie mnichem.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: A History. India and China. Macmillan Publishing Company. Nowy Jork, 1990. ISBN 0-02-908220-X.
- Red. Stephan Schuhmacher i Gert Woerner. The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion. Shambala. Boston, 1989 ISBN 0-87773-433-X.
- Andy Ferguson. Zen’s Chinese Heritage. Wisdom Publications. Boston, 2000. ISBN 0-86171-163-7.