Wspólnota Filipin
| 1935–1946 | |||||
| |||||
| Hymn: Lupang Hinirang | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Konstytucja |
Konstytucja Filipin z 1935 | ||||
| Stolica | |||||
| Prezydent |
Manuel Roxas | ||||
| Powierzchnia |
298,712 km² | ||||
| Waluta | |||||
| Język urzędowy | |||||
| Religia dominująca | |||||
 Mapa Filipin z 1938 | |||||
Wspólnota Filipin (hiszp. Mancomunidad de Filipinas[1][2], tagalski Komonwelt ng Pilipinas[3]) – historyczne terytorium zorganizowane i wspólnota (commonwealth) Stanów Zjednoczonych, która istniała od 1935 do 1946 roku.
Wspólnota została utworzona na mocy Ustawy Tydings–McDuffie w celu zastąpienia Rządu Wysp Filipińskich[4][5][6][7] i została zaprojektowana jako administracja przejściowa w przygotowaniu do uzyskania pełnej niepodległości przez Filipiny[8]. Jej sprawy zagraniczne pozostały w gestii Stanów Zjednoczonych[9].
W ciągu ponad dekady istnienia Wspólnota posiadała silną władzę wykonawczą i Sąd Najwyższy. Jej parlament, zdominowany przez Partię Nacjonalistyczną, był początkowo jednoizbowy, a później dwuizbowy. W 1937 roku rząd wybrał język tagalski – język Manili i otaczających ją prowincji – jako podstawę języka narodowego, chociaż minęło wiele lat, zanim jego używanie stało się powszechne. Przyjęto prawo wyborcze dla kobiet[10], a gospodarka prężnie się rozwijała. Podczas II wojny światowej w latach 1942–1945 Wspólnota była okupowana przez Japonię[11].
W 1946 roku Wspólnota Narodów zakończyła działalność, a Filipiny uzyskały pełną niepodległość jako Republika Filipin, zgodnie z postanowieniami Artykułu XVIII Konstytucji Filipin z 1935 roku[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Official Ballot. Presidential Museum and Library. [dostęp 2024-09-18]. (ang.).
- ↑ Manuel Quezon historical marker. National Historical Commission of the Philippines, 1961. [dostęp 2024-09-18]. (ang.).
- ↑ Philconsa Yearbook. Philippine Constitution Association, 1965. [dostęp 2024-09-18]. (ang.).
- ↑ Keat Gin Ooi: Southeast Asia: a historical encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor. ABC-CLIO, 2004, s. 387. ISBN 978-1-57607-770-2. (ang.).
- ↑ Sonia M. Zaide: The Philippines: A Unique Nation. All-Nations, 1994, s. 319. ISBN 971-642-071-4. (ang.).
- ↑ Franklin Delano Roosevelt, Proclamation 2148 on the Establishment of the Commonwealth of the Philippines, „The American Presidency Project, the Commonwealth Road, consecrated on October 23, 1937”, Santa Barbara: University of California, 14 listopada 1935 [dostęp 2024-09-18] (ang.).
- ↑ Timeline 1930–1939. Philippines: St. Scholastica's College. [dostęp 2024-09-18]. (ang.).
- ↑ Christi-Anne Castro: Musical Renderings of the Philippine Nation. Oxford University Press, 2011, s. 204. ISBN 978-0-19-974640-8. (ang.).
- ↑ Historical Setting. W: Donald M. Seekins: Philippines: A Country Study. Ronald E. Dolan (ed.). Wyd. 4th ed. Washington: GPO for the Library of Congress, 1993, s. 1–63. ISBN 0-8444-0748-8. (ang.).
- ↑ Severino Samonte: Only men enjoyed the right of suffrage in PH until 1937. The Philippine News Agency, 8.03.2022. [dostęp 2024-09-18]. (ang.).
- ↑ Philippines: HIST 296 ("WWII & Making of Modern Asia/Pacific"). University of Hawaiʻi at Mānoa Library. [dostęp 2024-09-18]. (ang.).
- ↑ The 1935 Constitution. „Official Gazette”, 8.02.1935. Government of the Philippines. [dostęp 2024-09-18]. (ang.).