Przejdź do zawartości

Wacław Baehr

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Baehr
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

6 października 1873
Makowlany

Data i miejsce śmierci

17 września 1939
Radość

Profesor nauk biologicznych
Specjalność: genetyka, zoologia
Alma Mater

Uniwersytet Petersburski

Profesura

1922

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek korespondent

Nauczyciel akademicki
uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Wacław Brunon Baehr herbu Ursus (ur. 6 października 1873 w Makowlanach[1], zm. 17 września 1939 w Radości koło Warszawy[2]) – polski biolog.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Ottona i Zofii z Kleczkowskich[1]. W 1893 ukończył I Gimnazjum w Petersburgu[3]. W 1898 otrzymał dyplom ukończenia studiów I stopnia na Oddziale Przyrodniczym Wydziału Fizyko-Matematycznego Uniwersytetu Petersburskiego[3]. W 1900 ożenił się z Józefą Jastrzębską[1]. W latach 1899–1917 pracował jako asystent w Cesarskiej Akademii Nauk w Petersburgu[3]. Wówczas m.in. towarzyszył Mikołajowi Knipowiczowi w wyprawie badawczej na Nową Ziemię (1901)[3]. W międzyczasie studiował i pracował poza Rosją, m.in. w latach 1903–1905 w Tybindze, w latach 1905–1906 w Sorbonie, 1907–1909 w Wurzburgu[3]. W 1911 otrzymał stopień magistra Uniwersytetu w Petersburgu[4]. W latach 1912 i 1913 asystował w Louvain u Victora Gregoire[4].

W 1922, po powrocie do Polski, mianowany został profesorem zwyczajnym[1] tytularnym UW[4]. W 1925 został profesorem rzeczywistym[4]. W 1937 przeszedł w stan spoczynku[4].

W pracy naukowej skupiał się na badaniach z zakresu cytologii zwierząt. Opublikował m.in. serię prac nt. chromosomów determinujących płeć u mszyc, odkrywając różnice chromosomowe męskich i żeńskich gamet mszyc[4]. Opisał zachowanie się chromosomów w podziale jąder jaj patyczaka Bacillus rossii.[4]. Zbadał zjawisko redukcji chromosomów u wieloszczeta Saccocirrus major[4]. Autor prac z zakresu cytologicznych aspektów dziedziczenia kręgowców i bezkręgowców[2]. Z uwagi na odkrycie różnic w chromosomach gamet męskich i żeńskich wspólnie z Thomasem H. Morganem zgłoszony został do Nagrody Nobla (fizjologia i medycyna)[2].

Jego badania nad dziedziczeniem stały się w owym czasie podwalinami wiedzy o cytologii. Wyjaśniały zagadnienia determinacji płci oraz zjawiska w procesie mejotycznego podziału komórki. Profesor otrzymał propozycję objęcia profesury jednej z uczelni angielskich.

Od 1933 członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1928 członek czynny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[1]. Należał również do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Towarzystwa Biologicznego w Paryżu i Towarzystwa Genetycznego w Stanach Zjednoczonych. Był członkiem przybranym Towarzystwa Naukowego we Lwowie[2].

Wybrane publikacje naukowe

[edytuj | edytuj kod]
  • Ueber das von Eimer beschriebene beim Karpfen (1906)
  • Ueber die Zahl der Richtungskörper in parthenogenetisch sich entwickelungen Eier von Bacillus rossii (1907)
  • Ueber die Bildung des Sexualzellen bei Aphididae (1908)
  • Dziedziczność i płeć w świetle cytologji i genetyki (1921)[5]
  • Cytologiczne podstawy zjawisk dziedziczności (1930)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 18.
  2. ↑ a b c d Majewski 2016 ↓, s. 39.
  3. ↑ a b c d e Majewski 2016 ↓, s. 37.
  4. ↑ a b c d e f g h Majewski 2016 ↓, s. 38.
  5. ↑ Wacław Baehr, Dziedziczność i płeć w świetle cytologji i genetyki [online], polona.pl [dostęp 2019-01-21].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Biogramy uczonych polskich, Część II: Nauki biologiczne (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985
  • Tomasz Majewski, Wacław Baehr 1873–1939, [w:] Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego 1915–1945. A–Ł, Warszawa 2016, s. 37–39, ISBN 978-83-235-2142-6.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wacław_Baehr&oldid=72212616”