Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
24 lutego 1990 |
| Prezes | |
| Wiceprezes |
Daniel Mańkowski |
| Budżet |
68,47 mln zł (2017)[1] |
| Zatrudnienie |
452 (2017)[2] |
| Adres | |
| pl. Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′04,2″N 21°00′47,3″E/52,234500 21,013139
| |
| Strona internetowa | |
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) – polski urząd antymonopolowy obsługujący Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który jest centralnym organem administracji rządowej, działający na podstawie ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów[3]. Organizację Urzędu określa statut nadany w drodze zarządzenia przez Prezesa Rady Ministrów[4].
Zgodnie z przepisami transakcja podlega zgłoszeniu do urzędu antymonopolowego, jeżeli biorą w niej udział przedsiębiorcy, których łączny obrót w roku poprzedzającym przekroczył 1 mld euro na świecie lub 50 mln euro w Polsce.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwszym organem antymonopolowym w rodzącej się polskiej gospodarce wolnorynkowej był minister finansów, który swoje działania w zakresie ochrony krajowego rynku oraz jego uczestników przed praktykami monopolistycznymi jednostek gospodarczych realizował, korzystając z przyznanych mu kompetencji przez ustawę z 28 stycznia 1987 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym w gospodarce narodowej[5].
W celu zapewnienia rozwoju konkurencji, ochrony podmiotów gospodarczych narażonych na stosowanie praktyk monopolistycznych oraz ochrony interesów konsumentów, ustawą z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym[6] powołano Urząd Antymonopolowy, jako centralny organ administracji państwowej w sprawach przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, podległy Radzie Ministrów. Uchylona została poprzednia ustawa, tym samym minister finansów utracił kompetencje organu antymonopolowego na rzecz Urzędu Antymonopolowego. W 1996 nastąpiła zmiana nazwy Urzędu na Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Obecnie funkcję organu antymonopolowego pełni Prezes Urzędu.
Organizacja
[edytuj | edytuj kod]Prezes Urzędu
[edytuj | edytuj kod]Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością Prezesa Urzędu.
Prezes Urzędu jest:
- organem wykonującym zadania nałożone na władze państw członkowskich Unii Europejskiej na podstawie art. 84 i art. 85 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. W szczególności Prezes Urzędu jest właściwym organem ochrony konkurencji w rozumieniu art. 35 rozporządzenia nr 1/2003/WE,
- jednolitym urzędem łącznikowym w rozumieniu przepisów rozporządzenia nr 2006/2004/WE oraz, w zakresie swoich ustawowych kompetencji, jest właściwym organem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 rozporządzenia nr 2006/2004/WE.
Prezes Rady Ministrów powołuje i odwołuje Prezesa Urzędu spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru. Odwołany Prezes Urzędu pełni obowiązki do dnia powołania jego następcy.
Lista Prezesów Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
[edytuj | edytuj kod]- Anna Fornalczyk (1990–1995)
- Andrzej Sopoćko (1995–1997)
- Tadeusz Aziewicz (1998–2001)
- Cezary Banasiński (2001–2007)
- Marek Niechciał (od 4 kwietnia 2007 do 4 czerwca 2008)
- Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel (od 4 czerwca 2008 do 10 lutego 2014)
- Adam Jasser (od 18 marca 2014 do 21 stycznia 2016)
- Marek Niechciał (od 12 maja 2016 do 23 grudnia 2019[7])
- Tomasz Chróstny (od 27 stycznia 2020[8][9])
Kierownictwo
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Chróstny – prezes od 27 stycznia 2020
- Daniel Mańkowski – wiceprezes od listopada 2023
Jednostki organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]W skład Urzędu wchodzą komórki organizacyjne Centrali Urzędu[10][11]:
- Biuro Prezesa
- Biuro Kadr, Szkolenia i Organizacji
- Biuro Finansowe
- Biuro Administracyjne
- Biuro Współpracy Międzynarodowej
- Biuro Informatyki i Ochrony
- Biuro Analiz Sygnałów Konsumenckich
- Biuro Analiz Dowodowych
- Departament Komunikacji
- Departament Prawny
- Departament Analiz Rynku
- Departament Ochrony Konkurencji
- Departament Kontroli Koncentracji
- Departament Monitorowania Pomocy Publicznej
- Departament Przewagi Kontraktowej
- Departament Ochrony Zbiorowych Interesów Konsumentów
- Departament Nadzoru Rynku
- Departament Inspekcji Handlowej
- Departament Laboratoriów
- Departament Postępowań w Sprawach Zatorów Płatniczych
- Departament Wsparcia Postępowań w Sprawach Zatorów Płatniczych
- Departament Rozwoju Analiz,
a także delegatury Urzędu (w Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu) i laboratoria nadzorowane przez Prezesa Urzędu.
Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia
[edytuj | edytuj kod]Wydatki i dochody Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów są realizowane w części 53 budżetu państwa[12]. Najważniejsze źródło dochodów Urzędu stanowią kary nakładane na przedsiębiorstwa za nieprzestrzeganie przepisów ustawy o ochronie konsumentów i konkurencji.
W 2017 wydatki UOKiK wyniosły 68,47 mln zł, a dochody 39,89 mln zł[1]. Przeciętne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 452 osoby, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 6345 zł[2].
W ustawie budżetowej na 2018 wydatki Urzędu zaplanowano w wysokości 75,63 mln zł, a dochody 26,03 mln zł[13].
Działalność
[edytuj | edytuj kod]Dla potrzeb konsumentów szukających bezpłatnej porady w 2012 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uruchomił na stronie serwisu internetowego UOKiK centrum elektronicznych porad[14].
UOKiK prowadzi rejestr, który gromadzi niezgodne z prawem zapisy, tak zwane klauzule niedozwolone (abuzywne)[15].
UOKiK prowadzi działalność edukacyjną. Od 2008 r. organizowany jest konkurs na najlepszą pracę magisterską. Pierwsze dwie edycje poświęcone były ochronie konkurencji, a w 2011 r. poszerzono tematykę o ochronę konsumentów. Od 2015 r. wybierane są również najlepsze prace doktorskie[16].
Krytyka działań UOKiK
[edytuj | edytuj kod]Jego decyzje krytykowane były m.in. przez związki zawodowe działające w spółce Baterpol za zakaz przejęcia przedsiębiorstwa Orzeł Biały[17][18]. Słuszność tej decyzji została potwierdzona przez sąd[19].
Zezwolił na połączenie satelitarnych platform cyfrowych n i Cyfra+ w nc+, mimo że stwierdził, że „na obszarach nieobjętych działalnością sieci kablowych operatorzy platform satelitarnych konkurują wyłącznie między sobą”, a z sieci kablowych korzysta 4,6 mln gospodarstw domowych z 13,5 mln w Polsce[20].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I. sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 1/10, 2/89. [dostęp 2018-09-19].
- ↑ a b Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2017 r. w części 53 Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, maj 2018. s. 17. [dostęp 2018-09-19].
- ↑ Dz.U. z 2024 r. poz. 1616.
- ↑ M.P. z 2015 r. poz. 716.
- ↑ Dz.U. z 1987 r. nr 3, poz. 18.
- ↑ Dz.U. z 1990 r. nr 14, poz. 88.
- ↑ Marek Niechciał odwołany ze stanowiska prezesa UOKiK. gazeta.pl, 23 grudnia 2019. [dostęp 2019-12-24].
- ↑ Informacja o wyniku naboru na stanowisko: Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. www.uokik.gov.pl. [dostęp 2020-01-15].
- ↑ UOKiK – Urząd – Struktura i kontakt – Kierownictwo. www.uokik.gov.pl. [dostęp 2020-02-05].
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 271
- ↑ M.P. z 2024 r. poz. 688
- ↑ Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 1026).
- ↑ Ustawa budżetowa na rok 2018 z dnia 11 stycznia 2018 r.. [w:] Dz.U. poz. 291 [on-line]. isap.sejm.gov.pl, 1 lutego 2018. s. 22, 63. [dostęp 2018-09-19].
- ↑ UOKiK uruchomił bezpłatne e-porady dla konsumentów. PRNews.pl (Dostęp: 2012-07-19).
- ↑ E-commerce: możesz stracić nawet 10 procent przychodów za zeszły rok. PRNews.pl (Dostęp: 2012-11-27).
- ↑ UOKiK – Edukacja – Konkursy – Konkurs na najlepsze prace magisterskie i doktorskie. www.uokik.gov.pl. [dostęp 2019-10-17].
- ↑ hutnictwo.wnp.pl.
- ↑ parkiet.pl.
- ↑ SOKiK: przejęcie Baterpolu przez Orzeł Biały ograniczyłoby konkurencję. wnp.pl.
- ↑ Pasztet z NC+. Robotę UOKiK zrobili użytkownicy Facebooka Wyborcza.biz.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
- Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2023 r. poz. 1689)
- Zarządzenie Nr 146 Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów (M.P. z 2015 r. poz. 716)
Artykuł uwzględnia ograniczony pod względem terytorialnym stan prawny na 5 listopada 2007. Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.