Tandaradei!
Tandaradei! – opowiadanie Andrzeja Sapkowskiego z gatunku fantasy z elementami horroru. Opublikowane po raz pierwszy w 1991. Fabuła przedstawia przemianę bohaterki z nieśmiałej introwertyczki w agresywną morderczynię.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Opowiadanie powstało w grudniu 1990 i zostało udostępnione czytelnikom w 1991, w informatorze konwentowym (Polcon-Cracon-Eurocon’91). Następnie ukazało się w czasopiśmie „Fenix” 1/1992[1][2]. W druku zwartym ukazało się w zbiorze Coś się kończy, coś się zaczyna (superNOWA 2000) i jego poszerzonym wydaniu Maladie i inne opowiadania (superNOWA 2012)[3].
Fabuła
[edytuj | edytuj kod]Główna bohaterką opowiadania jest Monika Szreder, introwertyczka i miłośniczka poezji. Akcja rozgrywa się na Kujawach latem. Monika nawiązuje romans z innym turystą, ale następnie zostaje przez niego zdradzona; równocześnie interesuje się nią demon. Monika współpracuje z demonem, mszcząc się na tych, którzy ją skrzywdzili[2].
Odbiór
[edytuj | edytuj kod]Mirosław P. Jabłoński o opowiadaniu napisał, że „Inteligentny, liryczny tekst odznacza się, poza innymi przymiotami, znakomicie i precyzyjnie dawkowanym napięciem dramaturgicznym”[1].
Recenzent portalu Poltergeist (polter.pl), opisując w 2012 zbiór Maladie i inne opowiadania, tak samo jak podobne, Muzykanci, ocenił negatywnie, pisząc, że są to najsłabsze opowiadania w zbiorze i podsumowując: „Ich główny grzech to całkowity brak suspensu, przez co opowiadania są […] nudne. Obserwujemy jakichś bohaterów, w tle dzieje się coś mrocznego, ale nie bardzo wiemy co, a gdy już się dowiadujemy, to okazuje się, że jednak nic ciekawego”. O Tandaradei! specyficznie napisał, że „koncept na to opowiadanie był tak prosty, że siłą rzeczy nie dało się z niego wiele wycisnąć”[4].
Analiza
[edytuj | edytuj kod]Jest to jedno z nielicznych opowiadań Sapkowskiego w konwencji horroru. Sam autor we wstępie do opowiadania zaliczył je do gatunków fantasy i horroru i opisał swoją inspirację – tekst You Are My Sunshine Tanith Lee[1][2].
Według Doroty Ucherek, najciekawsza w opowiadaniu jest główna bohaterka i jej przemiana z nieśmiałej introwertyczki w agresywną i pewną siebie zabójczynię. Utwór zalicza do horroru psychologicznego[2].
Istotną rolę w opowiadaniu odgrywa poezja średniowiecznego poety i trubadura Walthera von der Vogelweide[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Tandaradei! [online], Andrzej Sapkowski Zone by John MacKanacky, 11 marca 2017 [dostęp 2024-11-27] (pol.).
- ↑ a b c d Dorota Ucherek: Ile horroru w fantasy, ile fantasy w horrorze? Groza w twórczości Andrzeja Sapkowskiego. W: Robert Dudziński, Kamila Kowalczyk, Joanna Płoszaj: Groza w kulturze polskiej. Wrocław: Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej „Trickster”, 2016, s. 171-194. ISBN 978-83-64863-04-2. [dostęp 2018-02-15]. (pol.).
- ↑ Maladie i inne opowiadania [online], www.andrzejsapkowski.pl [dostęp 2024-12-25] .
- ↑ Camillo, Maladie i inne opowiadania - Andrzej Sapkowski. Nie tylko wiedźmin - Książki - POLTERGEIST [online], polter.pl, 30 sierpnia 2012 [dostęp 2024-09-05] (pol.).
- ↑ Krystyna Walc , Kilka uwag o księgach, nie tylko uczonych, w prozie Andrzeja Sapkowskiego, „Literatura i Kultura Popularna”, 27 (1), 2021, s. 247–259, ISSN 0867-7441 [dostęp 2024-11-27] (pol.).