Skarpa (geotechnika)
Skarpa – spadzista ściana obiektów sztucznych lub naturalnych, np. brzegów rzek[1].
W geotechnice skarpa to nachylona ściana wykopu lub nasypu, ukształtowana w sposób sztuczny[2].
W hydromorfologii skarpa to naturalna lub przekształcona część brzegu. Skarpa to część koryta rzeki kształtująca się pomiędzy lustrem wody a krawędzią brzegu. Koryto bywa definiowane jako przestrzeń pomiędzy szczytami skarp lewego i prawego brzegu. Jej szczyt to miejsce, w którym pochyła część brzegu załamuje się i wyrównuje z płaszczyzną poziomą, przechodząc w taras zalewowy. Tak definiowana skarpa nie ma górnej krawędzi w dolinie wciosowej. W takim przypadku niektórzy za szczyt skarpy przyjmują poziom sięgania wysokiej wody. Czasem skarpa ma formę schodkową. Kiedy skarpa ma kąt nachylenia poniżej 45° mówi się o brzegu łagodnym, a w przeciwnym przypadku o stromym[3]. W innym podziale wyróżnia się skarpę lekko nachyloną (do 30°), nachyloną (30°–75°), bliską pionu (od 75°), a także podciętą. W jeziorach strefa brzegowa może się składać ze skarpy i pobrzeża, czyli plaży, od którego skarpa wyodrębnia się przegięciem stoku u podnóża. Od góry skarpa graniczy ze strefą przybrzeżną[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ skarpa [online], Słownik języka polskiego PWN [dostęp 2025-04-14].
- ↑ Bażyński J., Turek S., 1969: Słownik hydrogeologii i geologii inżynierskiej. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, s. 127.
- ↑ Krzysztof Szoszkiewicz i inni red., Podręcznik oceny wód płynących w oparciu o Hydromorfologiczny Indeks Rzeczny, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2017, s. 14, 27, 76, 88, ISBN 978-83-61227-89-2.
- ↑ Hanna Soszka, Sebastian Kutyła, Obserwacje hydromorfologiczne jezior, Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2015, s. 9, 15, ISBN 978-83-61227-57-1, Biblioteka Monitoringu Środowiska [dostęp 2025-04-13].