Siewka szara
| Pluvialis dominica[1] | |||
| (Statius Müller, 1776) | |||
 Samiec siewki szarej w szacie godowej | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
siewka szara | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 okres lęgowy przeloty zimowiska | |||
Siewka szara[5] (Pluvialis dominica) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae). Występuje w północnej części Ameryki Północnej, zimuje w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Jest to gatunek monotypowy[6]. Niegdyś uważano, że siewka szara i bardzo podobna do niej siewka złotawa są podgatunkami tego samego gatunku Pluvialis dominica. Badania prowadzone od 1983 roku na zachodniej Alasce, która jest obszarem ich współwystępowania, wykazały jednak, że ptaki z obu podgatunków różnią się wielkością i upierzeniem, głosem godowym, zakładają gniazda w innych miejscach, a przede wszystkim w ogóle nie krzyżują się między sobą. Uznano to za wystarczające przesłanki, aby wydzielić dwa gatunki: siewka szara (Pluvialis dominica) i siewka złotawa (Pluvialis fulva).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Zamieszkuje północną część Ameryki Północnej – od zachodniej Alaski przez północną Kanadę po Ziemię Baffina. Zimuje w Ameryce Południowej, głównie od południowo-wschodniej Brazylii i Paragwaju na południe po północno-wschodnią Argentynę; niektóre osobniki dolatują do Patagonii i Ziemi Ognistej[2]. Sporadycznie zalatuje do Europy[7], w tym wyjątkowo do Polski (stwierdzona tylko trzy razy – w 2002, 2018 i 2021 roku[8]).
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd
- W szacie godowej samiec ma wierzch ciała ciemny, gęsto pokryty żółtymi, czasem z zielonkawym odcieniem, plamkami. Spód ciała czarny poza pokrywami podogonowymi, które są białe. Czoło, boki głowy i szyi również białe, oddzielają złoto-czarny wierzch ciała od czarnej plamy na spodzie. Dziób i nogi ciemne. Samica podobna, lecz na czarnej plamie na spodzie ciała znajdują się białe plamki. Osobniki młodociane i dorosłe w szacie spoczynkowej mają jasny spód ciała z ciemnymi plamkami na piersi i szyi. Od siewki złotawej różni się bardziej krępą sylwetką i krótszymi nogami.
- Wymiary średnie[2]
- długość ciała 24–28 cm
rozpiętość skrzydeł 65–72 cm
masa ciała 106–194 g
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- Tundra, zimuje na morskich wybrzeżach, równinach i bagnach.
- Gniazdo
- Zagłębienie w ziemi wykonane przez samca, wyłożone porostami, suchymi liśćmi, trawą i mchem[9].
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 3–4 cieliste, pokryte brązowymi plamkami jaja.
- Wysiadywanie, pisklęta
- Jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 26–27 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta pierzą się w wieku 22–24 dni[9], po czym się usamodzielniają.
- Pożywienie
- Bezkręgowce, głównie owady, ale także robaki, pająki, drobne mięczaki i skorupiaki; skład diety uzupełniają nasiona traw i jagody[9].
Status i ochrona
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje siewkę szarą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2006 roku, przekracza 200 tysięcy osobników. Ogólny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[4].
W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[10].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Pluvialis dominica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Wiersma, P., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: American Golden Plover (Pluvialis dominica). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2019. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].
- ↑ D. Lepage: American Golden-Plover Pluvialis dominica. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-13].
- ↑ a b Pluvialis dominica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Pluvialinae MacGillivray, 1852 – siewki (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-21].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-21]. (ang.).
- ↑ wynik wyszukiwania: Pluvialis dominica. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-04-21]. (ang.).
- ↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 38. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2021. „Ornis Polonica”. 63, s. 130–159, 2022.
- ↑ a b c N. Bouglouan: American Golden Plover. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-04-21]. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania audio i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).