Ryszard Bąk

Ryszard Bąk
Pełne imię i nazwisko	Ryszard Józef Bąk
Data i miejsce urodzenia	8 marca 1889 ; Wyry
Data śmierci	4 grudnia 1965
Zawód, zajęcie	kupiec
	Odznaczenia

Ryszard Józef Bąk (ur. 8 marca 1889 w Wyrach, zm. 4 grudnia 1965^[1]) – polski przedsiębiorca, działacz narodowy na Górnym Śląsku, kupiec.

Życiorys

Urodził się 8 marca 1889 w Wyrach, w rzemieślniczej rodzinie Aleksandra i Wiktorii z domu Żur. W 1909 r. ukończył Państwową Szkołę Budownictwa w Katowicach. Był jednym z założycieli Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, której został komendantem w Mikołowie (po dekonspiracji komendanta E. Kleinerta). W 1919 r. objął funkcję naczelnika reaktywowanego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Dowodził 180-osobowym oddziałem, który miał za zadanie w I powstaniu śląskim opanować Mikołów. Podzielił go na trzy oddziały, które zaatakowały Grenzschutz. Jednak po dwóch godzinach walki nie udało się wyprzeć Niemców z Mikołowa. W 1920 r. objął kierownictwo nad Polskim Komitetem Plebiscytowym^[1]. W III powstaniu śląskim był adiutantem dowódcy podgrupy „Linke”^[1] podległej Janowi Wyglendzie – szefowi sztabu grupy północnej wojsk powstańczych. W 1922 r. awansowany do stopnia podporucznika w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty.

W okresie międzywojennym prowadził hurtownię tytoniu w Mikołowie. Został prezesem Towarzystwa Śpiewu „Harmonia” oraz aktywnym członkiem Bractwa Kurkowego. W latach 1935–1938 wraz z żoną Józefą nabył 120 ha ziemi w Gorzanach pod Inowrocławiem. Prowadził równocześnie sklep delikatesowy w Rynku w Mikołowie.

W 1939 r. zorganizował kompanię specjalną^[1], do której zgłosiło się 180 ochotników^{[potrzebny przypis]}. Kompania brała udział w najbardziej krwawych bitwach na ziemi górnośląskiej na linii Wyry – Gostyń i Sośniej Górze (dzisiejsza dzielnica Mikołowa, Mokre)^[1]. W latach 1939–1945 Niemcy ścigali go listem gończym. Ukrywał się jako zarządca majątku pod Koninem pod nazwiskiem Bonk^{[potrzebny przypis]}.

Po wojnie założył firmę budowlaną i wyremontował Mikołowski Dom Kultury oraz kościół ewangelicki. Prowadził też sklep galanteryjny w Mikołowie.

Zmarł 4 grudnia 1965. Pochowany został na cmentarzu Parafii św. Wojciecha w Mikołowie (sektor 4BP-3-6)^[2].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (pośmiertnie, 26 września 1967)^[3]
Krzyż Niepodległości (15 kwietnia 1932)^[4]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi (24 kwietnia 1946)^[5]
Śląski Krzyż Powstańczy
Honorowy Krzyż Plebiscytowy

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Kampania Bohater, Postacie, Ryszard bąk (1889-1965). opolska.zhp.pl. [dostęp 2012-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-15)].
↑ Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Wojciecha w Mikołowie [online], mikolow.grobonet.com [dostęp 2023-06-27] .
↑ Jan Przemsza-Zieliński: Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. T. 2. Katowice: 1993, s. 141.
↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1946 r. nr 1, poz. 1 „za zasługi położone przez powstańców śląskich, którzy jako uczestnicy walk z Niemcami na terenie całego Śląska przyczynili się w szczególnej mierze do przyłączenia ziem Śląskich do Polski”.

Linki zewnętrzne

Chór Harmonia, WIELCY ŚLĄZACY, KTÓRZY MIELI WPŁYW NA LOS HARMONII. chorharmonia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
Mikołów po odzyskaniu Niepodległości

[opolska.zhp-1] Kampania Bohater, Postacie, Ryszard bąk (1889-1965). opolska.zhp.pl. [dostęp 2012-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-15)].

[2] Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Wojciecha w Mikołowie [online], mikolow.grobonet.com [dostęp 2023-06-27] .

[Przemsza-Zieliński-3] Jan Przemsza-Zieliński: Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. T. 2. Katowice: 1993, s. 141.

[4] M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[5] M.P. z 1946 r. nr 1, poz. 1 „za zasługi położone przez powstańców śląskich, którzy jako uczestnicy walk z Niemcami na terenie całego Śląska przyczynili się w szczególnej mierze do przyłączenia ziem Śląskich do Polski”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]