Rozchodnikowiec
 Hylotelephium spectabile | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
rozchodnikowiec |
| Nazwa systematyczna | |
| Hylotelephium H. Ohba Bot. Mag. (Tokyo) 90: 46. Mar 1977 | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Hylotelephium telephium (L.) Ohba[3] | |
Rozchodnikowiec (Hylotelephium) – rodzaj roślin z rodziny gruboszowatych. Status taksonomiczny rodzaju jest określany jako niejasny – gatunki tu zaliczane bywają włączane do rodzajów rozchodnik Sedum i Orostachys[4]. Obejmuje 26 gatunków. Występują one w strefie umiarkowanej Europy i Azji oraz we wschodniej części Ameryki Północnej (na pozostałej części tego kontynentu jako introdukowane)[5]. Do flory Polski należy rozchodnik wielki H. maximum, tradycyjnie zaliczany do rodzaju rozchodnik jako Sedum maximum[6].
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne, zwłaszcza rozchodnikowiec okazały H. spectabile i rozchodnikowiec purpurowy H. telephium, dostępne w licznych odmianach, w tym pochodzenia mieszańcowego[4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj Hylotelephium należy do podplemienia Umbilicinae, plemienia Sedeae, podrodziny Sedoideae w obrębie rodziny gruboszowatych Crassulaceae[7]. Status taksonomiczny rodzaju jest określany jako niejasny – gatunki tu zaliczane bywają włączane do rodzaju Orostachys, dawniej też do rodzaju rozchodnik Sedum[4]. W szczególności niejasne są relacje między tym rodzajem oraz: Meterostachys, Orostachys, Kungia i Sinocrassula. Wszystkie one tworzą jedną z trzech grup w obrębie kladu Telephium, jednego z pięciu podstawowych w obrębie podrodziny Sempervivoideae/Sedoideae, zajmującego w niej pozycję bazalną[8].
- Wykaz gatunków[5]
- Hylotelephium anacampseros (L.) H.Ohba – rozchodnikowiec lubczykowy
- Hylotelephium angustum (Maxim.) H.Ohba
- Hylotelephium × bergeri B.Bock
- Hylotelephium bonnafousii (Raym.-Hamet) H.Ohba
- Hylotelephium callichromum H.Ohba
- Hylotelephium cauticola (Praeger) H.Ohba – rozchodnikowiec naskalny
- Hylotelephium cyaneum (Rudolph) H.Ohba
- Hylotelephium erythrostict um (Miq.) H.Ohba
- Hylotelephium ewersii (Ledeb.) H.Ohba – rozchodnikowiec Ewersa
- Hylotelephium maximum (L.) Holub – rozchodnik wielki
- Hylotelephium mingjinianum (S.H.Fu) H.Ohba
- Hylotelephium pallescens (Freyn) H.Ohba
- Hylotelephium pluricaule (Maxim.) H.Ohba
- Hylotelephium populifolium (Pall.) H.Ohba – rozchodnikowiec topololistny
- Hylotelephium sieboldii (Regel) H.Ohba
- Hylotelephium sordidum (Maxim.) H.Ohba
- Hylotelephium spectabile (Boreau) H.Ohba – rozchodnikowiec okazały
- Hylotelephium sukaczevii (Maximova) S.B.Gontch. & A.V.Grebenjuk
- Hylotelephium tatarinowii (Maxim.) H.Ohba
- Hylotelephium telephioides (Michx.) H.Ohba
- Hylotelephium telephium (L.) H.Ohba – rozchodnikowiec purpurowy
- Hylotelephium tianschanicu m V.V.Byalt & Lazkov
- Hylotelephium uralense (Rupr.) V.V.Byalt
- Hylotelephium ussuriense (Kom.) H.Ohba
- Hylotelephium verticillatu m (L.) H.Ohba
- Hylotelephium viride (Makino) H.Ohba
- Hylotelephium viviparum (Maxim.) H.Ohba
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-11] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
- ↑ a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 845, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b Hylotelephium H.Ohba. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-20].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 164, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Genus Hylotelephium H. Ohba. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-11-20].
- ↑ Thibaud F.E. Messerschmid i inni, Linnaeus's folly – phylogeny, evolution and classification of Sedum (Crassulaceae) and Crassulaceae subfamily Sempervivoideae, „Taxon”, 69 (5), 2020, s. 892-926, DOI: 10.1002/tax.12316 [dostęp 2023-02-12].