Order Izabeli Katolickiej

Order Izabeli Katolickiej
Orden de Isabel la Católica

Awers insygniów Krzyża Wielkiego
Awers odznaki Krzyża Komandorskiego
Baretka ogólna
Ustanowiono	14 marca 1815

Order Izabeli Katolickiej (hiszp. Orden de Isabel la Católica) – cywilne odznaczenie państwowe Królestwa Hiszpanii, ustanowione 14 marca 1815.

Historia i zasady nadawania

Order Izabeli Katolickiej został ustanowiony 14 marca 1815 przez króla Hiszpanii, Ferdynanda VII, dla upamiętnienia Izabeli I Katolickiej, królowej Kastylii-Leónu i Aragonii. Pierwotnie nosił nazwę: „Królewski i Amerykański Order Izabeli Katolickiej” (Real y Americana Orden de Isabel la Católica) i był przyznawany w nagrodę „za nieskazitelną lojalność wobec Hiszpanii i zasługi obywateli hiszpańskich i cudzoziemskich dla narodu, dokonane zwłaszcza dla dobra terytorium amerykańskiego i zamorskiego”.

26 lipca 1847 na mocy dekretu królewskiego odznaczenie przemianowano na „Order Izabeli Katolickiej”, który odtąd był nadawany także za inne zasługi niż tylko związane z hiszpańskimi terytoriami na obszarze obu Ameryk.

Od 6 listopada 1998 order jest nadawany „za cywilne zasługi dla dobra kraju”. Jego Wielkim Mistrzem nadal pozostaje król Hiszpanii, natomiast Kanclerzem Orderu jest minister spraw zagranicznych. Wniosek o nadanie odznaczenia staje się prawomocny po zatwierdzeniu go podpisem zarówno Wielkiego Mistrza, jak i Kanclerza Orderu.

Stopnie orderu

Mocą dekretu króla Juana Carlosa I z 6 listopada 1998 współcześnie przyznawany Order Izabeli Katolickiej dzieli się na dziewięć stopni:

• Łańcuch (Collar)
• Krzyż Wielki (Gran Cruz)
• Komandor z Gwiazdą (Encomienda de Número)
• Komandor (Encomienda)
• Krzyż Oficerski (Cruz de Oficial)
• Krzyż (Cruz)
• Krzyż Srebrny (Cruz de Plata)
• Medal Srebrny (Medalla de Plata)
• Medal Brązowy (Medalla de Bronce)

Mężczyźni odznaczeni Łańcuchem lub Krzyżem Wielkim orderu uzyskują miano jego „Kawalera” (Caballero), kobiety zaś – „Damy” (Dama).

Insygnia

Odznakę orderu (wszystkich klas) stanowi krzyż o emaliowanych na czerwono ramionach w złotym obramowaniu, połączonych promieniami. Zewnętrzne wierzchołki ramion są zakończone złotymi kulkami. Na środku awersu krzyża umieszczony jest okrągły medalion o emaliowanym na biało polu. Znajduje się na nim wizerunek dwóch kolumn zwieńczonych napisem: „Plus Ultra” oraz dwóch niebieskich kul z koroną. Wizerunek ów jest otoczony złotym pierścieniem, nad którego okręgiem widnieje inskrypcja: „A La Lealtad Acrisolada”. Odznaka jest zawieszona na owalnym, zielonolistnym wieńcu laurowym.

Order zawieszony jest na wstążce koloru białego z dwoma żółtozłotymi paskami znajdującymi się na jej obrzeżach. Wielka wstęga łańcucha orderu jest żółtozłota z dwoma białymi bordiurami.

Insygnia Orderu Izabeli Katolickiej
Łańcuch	Odznaka Łańcucha	Odznaka Wielkiego Krzyża	Odznaka Komandora z Gwiazdą
Krzyż Komandorski	Krzyż Komandorski (wersja dla kobiet)	Krzyż Oficerski	Krzyż Oficerski (wersja dla kobiet)
Krzyż	Krzyż (wersja dla kobiet)	Krzyż Srebrny	Krzyż Srebrny (wersja dla kobiet)
Medal Srebrny	Medal Srebrny (wersja dla kobiet)	Medal Brązowy	Medal Brązowy (wersja dla kobiet)

Baretki

Baretki Orderu Izabeli Katolickiej
Łańcuch	Krzyż Wielki	Komandor z Gwiazdą
Komandor	Krzyż Oficerski	Krzyż
Krzyż Srebrny	Medal Srebrny	Medal Brązowy

Bibliografia

• La Real y Americana Orden de Isabel la Católica. www.chivalricorders.org. [dostęp 2014-09-19]. (hiszp.).
• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 359.
• Real Decreto 2395/1998, de 6 de noviembre, por el que se aprueba el Reglamento de la Orden de Isabel la Católica. [w:] Documento BOE-A-1998-26801 [on-line]. Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado (boe.es). [dostęp 2014-12-16]. (hiszp.).
• Orden de Isabel la Católica. Resumen histórico.. protocolo.org. [dostęp 2015-08-03]. (hiszp.).