Olha Basarab
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci |
samobójstwo lub skrytobójstwo |
Olha Basarab, ukr. Ольга Басараб (z domu Łewyćka, ur. 1 września 1889 w Podgrodziu, zm. 12 lutego 1924 we Lwowie) – ukraińska działaczka społeczno-polityczna.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Uczyła się w prywatnej pensji dla dziewcząt w Weißwasser, następnie ukończyła żeńskie liceum w Przemyślu, studiowała na Akademii Handlowej w Wiedniu. Już podczas nauki w liceum działała w ukraińskim ruchu niepodległościowym, była założycielką pierwszej żeńskiej drużyny Płastu. W latach 1910–1911 uczyła się w szkole handlowej i odbywałą praktyki w ukraińskiej unii kredytowej w Tarnopolu.
Podczas I wojny światowej była współorganizatorką pierwszego żeńskiego plutonu Legionu Ukraińskich Strzelców Siczowych. Oprócz tego działała w organizacjach charytatywnych: Komitecie Pomocy Rannym i Wziętym do Niewoli w Wiedniu oraz Komitecie Pomocy Ludności Cywilnej, za co była odznaczona przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż. Była jedną z organizatorek i członkiem Zarządu Głównego Związku Ukrainek we Lwowie.
9 lutego 1924 została aresztowana we Lwowie przez polską Policję Państwową za przynależność do Ukraińskiej Organizacji Wojskowej. Po przesłuchaniu w nocy z 12 na 13 lutego 1924 została znaleziona martwa w celi, powieszona na ręczniku. Policja zataiła jej śmierć przed rodziną, przyjmując przez kilka dni przeznaczone dla niej paczki żywnościowe, utajniono również czas i miejsce pochówku, a prasie podano fałszywe personalia zmarłej. Według oficjalnej wersji policji i władz zmarła popełniła samobójstwo, według wersji ukraińskiej zmarła w wyniku tortur w śledztwie[1]. Jej śmierć wywołała duże wzburzenie w ukraińskiej społeczności Galicji i zwiększyła opór przeciw polskim władzom.
Pochowana na Cmentarzu Janowskim we Lwowie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Agnieszka Biedrzycka, Kalendarium Lwowa 1918-1939 , Kraków 2012 wyd. Universitas, ISBN 97883-242-1678-9 s.231.
Literatura
[edytuj | edytuj kod]- Енциклопедія українознавства, T. 1, Lwów 2000, s. 96, ISBN 5-7707-4048-5 (ukr.)
- Б. Мельничук, Б. Пиндус. Басараб Ольга Михайлівна w Тернопільський енциклопедичний словник, t. 1, s. 88. (ukr.)