Niniew
52°01′00″N 17°48′56″E/52,016667 17,815556| wieś | |
_(2).JPG) Niniew – jeden z budynków z rudy darniowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
89 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
278[2] |
| Strefa numeracyjna |
62 |
| Kod pocztowy |
63-313[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PPL |
| SIMC |
0195601 |
Położenie na mapie gminy Chocz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu pleszewskiego  | |
| 52°01′00″N 17°48′56″E/52,016667 17,815556[1]
| |
Niniew (daw. także Niniewo, Nieniewo[4]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie pleszewskim, w gminie Chocz.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Niniew leży nad dolną Prosną, na prawym jej brzegu, na skraju Równiny Rychwalskiej. Wieś zajmuje powierzchnię 455 ha. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego. Obecnie jest jedną z dwunastu wsi należących do gminy Chocz[5].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Według źródeł pisanych z 1579 roku Niniew należał do Nieniewskich herbu Nałęcz. Gniazdo tego rodu wzmiankowane było już w 1352 roku. W roku 1618 wieś należała do Zygmunta Suchorzewskiego, w 1789 do Kazimierza Lipskiego. W 1793 Niniew znalazł się pod zaborem pruskim, zaś do 1815 w granicach Kongresówki, a więc pod zaborem rosyjskim. Na Prośnie przebiegała granica pomiędzy Wielkim Księstwem Poznańskim a Imperium Rosyjskim. W pobliskim Czołnochowie znajdowała się komora celna ze stacjonującym oddziałem Kozaków. W 1827 wieś zamieszkiwało 145 mieszkańców. W 1864 Niniew przynależał do gminy Olesiec, zamieszkiwało go wówczas 164 mieszkańców. Po uwłaszczeniu carskim w 1865 chłopi z Niniewa, w ramach protestu ze względu na niesprawiedliwe potraktowanie, uniemożliwiali dziedzicowi uprawę ziemi, która odpadła od wsi podczas parcelacji. Przywódców protestu aresztowano[5].
Na początku XIX majątek w Niniewie należał do Franciszka Stanisława Lubańskiego. Kolejnym właścicielem majątku w Niniewie była częściowo spolonizowana rodzina Pedów. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 wieś należała administracyjnie do gromady Chocz w powiecie kaliskim, w województwie łódzkim. Przed II wojną światową Alfred Peda i jego syn Jerzy byli więzieni w Berezie Kartuskiej, zaś syn Otto służył w Wojsku Polskim w stopniu oficera. Pedowie założyli OSP we wsi, wznosząc na własnym gruncie pierwszą drewnianą remizę w 1930[6][5].
Wojska niemieckie zajęły Niniew (przemianowany na Langenstein) 4 września 1939. Jak cała gmina wieś została wcielona do Kraju Warty. 17 mieszkańców Niniewa brało udział w kampanii wrześniowej, trzech zginęło, jeden został zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym. W czasie okupacji wysiedlono niektórych Polaków, sprowadzając na ich miejsce Niemców. Polacy zmuszeni byli do zatrudnienia się w gospodarstwach niemieckich, w przeciwnym razie groziła im wywózka na roboty do Rzeszy. Mężczyzn wcielano też do Wehrmachtu. Kwileń został wyzwolono w styczniu 1945 roku[5].
W 1945 rozparcelowano majątek rodziny Pedów. W dworze zamieszkali dotychczasowi pracownicy majątku. Z czasem dwór, czworaki i inne zabudowania rozebrano; dużą oborę w 1977. Do dnia dzisiejszego zachował się jedynie spichlerz z 1875 roku. W 1961 wieś została zelektryfikowana. Pod koniec lat 60. położono drogę asfaltową. Niniew jest wsią sołecką[5].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Za Domem Strażaka znajduje się zabytkowy spichlerz, jedyna pozostałość po zabudowie dworskiej. W pobliżu pomnikowe dęby szypułkowe (jako pomnik od 1999 roku). Zachował się większy zespół domów chłopskich z przełomu XIX i XX wieku[7].
Transport drogowy
[edytuj | edytuj kod]- 442 – droga wojewódzka od północnego zachodu prowadząca przez Pyzdry do Wrześni (gdzie łączy się z drogą krajową nr 92), a od południowego wschodu przez Chocz do Kalisza (gdzie łączy się z drogą krajową nr 12 i drogą krajową nr 25).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87204
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 825 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Łucja Gajda, Stanisław Małyszko: Majątki wielkopolskie. T. 2: Powiat pleszewski. Szreniawa: Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego, 1997, s. 120. ISBN 83-86624-01-9. (pol.).
- ↑ a b c d e Jan Woldański (pod red.): Gmina Chocz. Przewodnik historyczno-kulturalny. Chocz: Gminny Ośrodek Kultury w Choczu, 2014, s. 225-228. ISBN 978-83-939071-0-6. (pol.).
- ↑ OSP w Niniewie. www.chocz.pl, 2016-01-30. [dostęp 2019-03-04]. (pol.).
- ↑ Paweł Anders (pod red.): Puszcza Pyzdrska. Poznań: 2013, s. 72. ISBN 978-83-61091-90-5. (pol.).
