Musée de l’Orangerie

Musée de l’Orangerie
	; Fasada Musée de l’Orangerie
Państwo	Francja
Miejscowość	Paryż
Adres	Jardin des Tuileries; 75001 Paris
Data założenia	16 maja 1927
Dyrektor	Cécile Debray
	Położenie na mapie Paryża Musée de l’Orangerie
	Położenie na mapie Francji Musée de l’Orangerie
	Położenie na mapie Île-de-France Musée de l’Orangerie
	48°51′49,88″N 2°19′20,18″E/48,863856 2,322272
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Musée de l’Orangerie – narodowe muzeum sztuki w Ogrodach Tuileries w Paryżu, poświęcone sztuce impresjonizmu i postimpresjonizmu.

W zbiorach muzeum znajduje się cykl prac Moneta – Lilie wodne oraz kolekcja Jeana Waltera i Paula Guillaume’a z obrazami Renoira, Cézanne’a, Gauguina, Sisleya, Picassa, Matisse’a, Modiglianiego, Laurencin, Rousseau, Deraina, Utrillo, Soutine’a i Van Dongena.

Historia

W 1852 roku na zlecenie cesarza Napoleona III (1808–1873)^[1] w Ogrodach Tuileries wzniesiono gmach pomarańczarni, by przechowywać drzewka pomarańczowe z ogrodów w okresie zimowym^[2]. Budynek, według projektu Firmina Bourgeois, stanął na terenie wzdłuż Sekwany^[1]. Jego północna fasada była bezokienna, natomiast południowa całkowicie przeszklona^[3]. Wejścia, umieszczone od zachodu i wschodu, zostały ozdobione przez Louisa Viscontiego (1791–1853)^[1]. 10 lat później, od strony Rue de Rivoli, zbudowano bliźniaczy pawilon Jeu de Paume^[2]. W 1871 roku pomarańczarnia przeszła na własność państwa^[1].

Na przestrzeni lat oranżeria była wykorzystywana także do różnych innych celów – służyła m.in. jako skład wojskowy, punkt mobilizacyjny, miejsce imprez muzycznych czy przestrzeń wystawiennicza^[3].

W 1921 roku obydwa gmachy zostały przejęte przez Administrację Sztuk Pięknych, której władze planowały ulokowanie w nich filii Muzeum Luksemburskiego^[3] i wystawiania tu prac żyjących artystów^[4]. Za namową Georges’a Clemenceau (1841–1929), Claude Monet (1840–1926) zgodził się na zainstalowanie w pomarańczarni serii swoich obrazów Lilie wodne^[2]. Wielkoformatowe obrazy Moneta powstały na przestrzeni siedmiu lat i były eksponowane w różnych miejscach^[3]. W 1922 roku Monet podarował dzieła państwu, a wnętrza oranżerii zostały zaadaptowane dla potrzeb wystawy – powstały dwie owalne sale według projektu Camille’a Lefèvre’a (1876–1946)^[2]. W salach zainstalowano 8 paneli o wysokości 2 metrów i łącznej długości 91 metrów, na osi wschód-zachód, wykorzystując naturalny cykl światła w ciągu dnia^[4]. Uroczyste otwarcie Musée de l’Orangerie odbyło się 16 maja 1927 roku – po śmierci Moneta^[2].

W 1930 roku muzeum zostało dołączone administracyjnie do Luwru^[2]. Obok prac Moneta, prezentowano tu wystawy czasowe^[2], m.in. w latach 1930–1933 prezentowano prace impresjonistów, w 1934 roku dzieła Peintres de la réalité, w 1936 roku obrazy Rubensa a w 1937 roku Degasa^[5].

W latach 1960–1965 przeprowadzono rozbudowę gmachu według projektu Oliviera Lahalle’a, dzięki której dodano 1300 m² powierzchni wystawienniczej^[2]. Dodano m.in. drugą kondygnację^[3]. W 1966 roku w nowych wnętrzach otwarto czasową wystawę kolekcji Jeana Waltera i Paula Guillaume’a^[2]. Kolekcja została nabyta przez państwo w 1959 i 1963 roku, a wdowa po Guillaumie i Walterze mogła zachować obrazy aż do śmierci w 1977 roku^[6].

W latach 1978–1984 dokonano renowacji wnętrz a w 1984 roku otwarto stałą wystawę kolekcji Jeana Waltera i Paula Guillaume’a^[2].

W latach 2000–2006 przeprowadzono gruntowny remont gmachu, przywracając owalnym salom mieszczącym dzieła Moneta ich oryginalny wygląd i światło^[2]. W północnej części budynku w piwnicy dodano pomieszczenia dla kolekcji Waltera i Guillaume’a^[7]. Powstały także dodatkowe przestrzenie m.in. dla wystaw czasowych, audytorium i biblioteka^[7]. Muzeum zostało ponownie otwarte 17 maja 2006 roku^[7].

Od 2010 roku Musée de l’Orangerie wraz z Musée d’Orsay i Musée Hébert zarządzane jest przez francuskie Ministerstwo Kultury^[8].

Zbiory

Lilie wodne Moneta

W zbiorach muzeum znajduje się cykl prac Moneta – Lilie wodne – złożony z ośmiu paneli umieszczonych w dwóch owalnych salach, wzniesionych specjalnie na potrzeby ich ekspozycji^[9]. W pierwszej sali umieszczone są cztery kompozycje przedstawiające odbicia nieba i roślinność w wodzie, w różnych porach dnia – chronologicznie od rana do wieczora^[9]. W drugiej sali – kompozycje, gdzie artysta dodał na brzegu motyw wierzby płaczącej^[9].

Kolekcja Jeana Waltera i Paula Guillaume’a

W muzeum prezentowana jest kolekcja dzieł sztuki zebranych przez Waltera i Guillaume’a, obejmująca 148 obrazów z okresu od lat 60. XIX w. do lat 30. XX w.^[10] Większość dzieł została zgromadzona przez francuskiego handlarza dziełami sztuki Paula Guillaume’a, który planował udostępnić swoje zbiory i założyć muzeum^[10]. Po jego śmierci w 1934 roku wdowa po nim, Domenica, ponownie wyszła za mąż za architekta Jeana Waltera^[10]. Zgodnie z jej życzeniem nazwa kolekcji honoruje jej obydwu mężów^[10].

Zbiory obejmują: 25 dzieł Renoira, 15 Cézanne’a, po 1 obrazie Gauguina, Moneta i Sisleya, 12 prac Picassa, 10 Matisse’a, 5 Modiglianiego, 6 Laurencin, 9 Rousseau, 30 Deraina, 10 Utrillo, 22 Soutine’a i 1 obraz Van Dongena^[10].