Mongolskie inwazje na Japonię

Mongolskie inwazje na Japonię
	Część podbojów Mongołów i kampanii Kubilaj-chana
	; Samuraj Suenaga Takezaki (na koniu) w obliczu mongolskich strzał i bomb, Mōko shūrai ekotoba (Ilustrowana opowieść o inwazji mongolskiej), fragment zwoju, 1293 r.
Czas	1274, 1281
Miejsce	Północne Kiusiu
Terytorium	Japonia
Przyczyna	Ekspansja Mongołów
Wynik	Zwycięstwo Japonii Cuszima, Iki i Hakata splądrowane przez Mongołów;
Strony konfliktu
Siogunat Kamakury Ród Hōjō; Ród Sō; Ród Shōni; Ród Sashi; Ród Taira; Ród Kikuchi; Ród Ōtomo; Ród Shimazu; Ród Maatsura;	Cesarstwo Chińskie Goryeo;
Dowódcy
Go-Uda; Koreyasu; Tokimune Hōjō; Sukeyoshi Shōni; Yoriyasu Ōtomo; Tsuneyasu Shōni; Kageyasu Shōni; Takefusa Kikuchi; Suenaga Takezaki; Michiyasu Shiroishi; Kaneshige Fukuda; Korechika Togō; Nagamoto Hida; Yasunaga Mitsui; Sukekuni Sō; Kagetaka Taira; Fusashi Sashi; Nao Sashi; Tōdō Sashi; Isamu Sashi; Kane Ishiji; Jirō Ishiji; Kai Yamashiro	Dynastia Yuan:; Kubilaj-chan; Holdon; Liu Fuheng/Liu; Fuxiang/Yu-Puk Hyong; Atagai; Hong Ta-gu; Ala Temür; Fan Wenhu; Li T'ing Goryeo:; Wonjong; Chungnyeol; Kim Bang-gyeong
Siły
1274:4,000–6,000; 1281: 40,000 (?); Posiłki Rokuhara-tandai: 60,000 (nie dotarły)	1274: 28,000–30,000 i 3,500 statków; 1281: 140,000 i 900 statków
Straty
Nieznane	1274: 13,500; 1281: 100,000
brak współrzędnych

Mongolskie inwazje na Japonię (元寇, Genkō) – dwie inwazję mongolskiej dynastii Yuan na Japonię w latach 1274 i 1281.

Tło historyczne

W drugiej połowie XIII wieku imperium mongolskie pod rządami Kubilaj-chana (1215–1294), wnuka Czyngis-chana, osiągnęło szczyt swojego rozwoju terytorialnego. Mongołowie opanowali południowe Chiny, Koreę, a po nieudanych inwazjach na Japonię przeszli w bojach Indochiny, docierając do Jawy i Sumatry. Naturalnym żądaniem Kubilaj-chana było dążenie do uznania jego zwierzchnictwa przez inne państwa. Dwukrotne wezwania odrzuciła Japonia, która swoją odmową skierowała na siebie gniew Mongołów.

I inwazja (1274)

Kubilaj dążył do uznania przez wszystkie kraje sąsiednie nadrzędności jego dynastii. Jego poselstwo do Japonii w 1266 zatrzymali Koreańczycy, którzy nie chcieli znaleźć się pomiędzy Japonią a imperium mongolskim. Niezadowolony chan wysłał w 1268 następne poselstwo, które dotarło do Dazaifu na Kiusiu. Przywiozło ono pismo z żądaniem złożenia hołdu przez Japonię. Po miesiącu regent (shikken) Masamura Hōjō (1205–1273, regent w latach 1264–1268), sprawujący rzeczywistą władzę w imieniu sioguna Koreyasu (1264–1326, panował 1266–1289) odmówił uznania wasalnego statusu Japonii i odesłał poselstwo z pustymi rękami, nawet nie otwierając listu Kubilaja. Podobnie zostały potraktowane poselstwa w latach 1270 i 1271, które zostały zawrócone już na wybrzeżu przez kolejnego regenta, Tokimune Hōjō (1251–1284, regent w latach 1268–1284)^[3].

Kubilaj tracił cierpliwość. Jeszcze dwukrotnie, w latach 1272 i 1273, wysyłał poselstwa, domagając się posłuchania dla swoich wysłanników u władcy, a w końcu stawiając ultimatum. Mongolski obyczaj nakazywał odpowiednie traktowanie emisariuszy, a chińska tradycja uznawała cesarza za władcę wszystkich „pod niebem” (tianxia). Gdy odmówiono posłom audiencji u cesarza Japonii, sporządzili oni ultimatum, dając cesarzowi dwa miesiące na odpowiedź na list chana. Wola wojowników zgromadzonych wokół siogunatu przeważyła nad planami dworu i Japończycy przyjęli twardą politykę: poselstwo zostało deportowane, co de facto oznaczało wypowiedzenie wojny. W połowie 1273 złożył raport Kubilajowi na temat ziem, obyczajów, a zapewne także wojsk Japonii^[4].

Siły inwazyjne liczyły łącznie ok. 30 tys. żołnierzy, w tym ok. 15 tys. mongolskich, chińskich i dżurdżeńskich, 6-8 tys. koreańskich oraz ok. 7 tys. koreańskich marynarzy na 300 dużych i 400-500 mniejszych okrętach. Ekspedycja zajęła wyspy Cuszima i Iki, łatwo rozbiła tamtejszych obrońców, a następnie 19 listopada wylądowała na wyspie Kiusiu^[4]^[3]. Nad zatoką Hakata doszło do zaciętej bitwy, w której wojska japońskie poniosły wielkie straty, ze względu na lepszą mongolską taktykę zespołową i dalekonośne łuki. Wieczorem sytuacja Japończyków rysowała się ponuro, ale na szczęście dla nich w nocy uderzył tajfun. Mongołowie ulegli panice i wypłynęli na morze^[3] lub też Koreańczycy, bojąc się o swoje statki, woleli odsunąć flotę od brzegu i wypłynąć na otwarte wody^[4]. Manewr ten jednak nie udał się. Kilkaset okrętów rozbiło się na skałach, zginęło 13 tys. ludzi. Resztki wojsk inwazyjnych wycofały się do Korei^[4]^[3].

II inwazja (1281)

Kubilaj postanowił ponownie zmusić Japończyków do uległości i wysłał w 1275 kolejne poselstwo (pięciu ludzi), które po przedstawieniu butnego żądania, aby cesarz stawił się u chana w Chinach, zostało publicznie ścięte w Kamakurze. Podobnie Japończycy postąpili z przedstawicielami chana w 1279. Zabito ich w Hakata. Przez cały czas pomiędzy pierwszą a drugą inwazją władze siogunatu czyniły konsekwentnie przygotowania przed kolejnym atakiem, wzmacniając obronę Kiusiu, a cesarz Go-Uda (1267–1324, panował 1274–1287) i wysocy dostojnicy dworu szukali pomocy u bogów. W całym kraju w świątyniach odprawiano modły^[5].

Latem 1281 siły zbrojne, liczące ok. 100 tys. ludzi, rozpoczęły lądowanie na kilku wysepkach u wybrzeży Kiusiu oraz w rejonie zatoki Hakata. Szczególnie zacięte walki toczyły się na wybrzeżu zachodnim. W porównaniu z liczebnością najeźdźców obrona japońska była bardzo rozciągnięta i armii mongolskiej udało się w wielu miejscach przerwać linie obrony i wedrzeć w głąb terytorium.

Zacięte walki, prowadzone ze zmiennym szczęściem, trwały już 54 dni, gdy ponownie z pomocą przyszedł żywioł. Tajfun miał ogromną siłę. Uciekający w panice wojownicy mongolscy, próbowali ratować się na statkach, które jednak rozbijały się o przybrzeżne skały. Ci, którzy zdołali odpłynąć, zatonęli na pełnym morzu. Klęska mongolska była ogromna. Tajfun, który ocalił kraj został nazwany Kamikaze, „Boski Wiatr”^[6].

Zobacz też

Okres Kamakura (Historia Japonii)

Uwagi

↑ Zwój został stworzony na zlecenie Suenagi.

Przypisy

↑ Takezaki Suenaga. Samurai Archives, 2007. [dostęp 2015-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-23)]. (ang.).
↑ The Scrolls of the Mongol Invasions of Japan. Bowdoin College. [dostęp 2015-12-27]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Denis C. Twitchett, Herbert Franke: Alien Regimes and Border States, 907-1368. T. VI. Cambridge: Cambridge University Press, Herbert, s. 437-442, seria: The Cambridge History of China. ISBN 978-0521243315.
↑ ^a ^b ^c ^d Morris Rossabi: Khubilai Khan : His Life and Times. Berkeley: University of California Press, 1988, s. 101-3. ISBN 978-0-585-10291-7.
↑ Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, 1984, s. 168. ISBN 83-04-01486-6.
↑ Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, 1984, s. 168-169. ISBN 83-04-01486-6.

Bibliografia

George Sansom, A History of Japan to 1334. Stanford, California: Stanford University Press, 1958
Stanisław Kałużyński, Imperium mongolskie, Warszawa 1970
Leszek Podhorodecki, Tatarzy, Warszawa 1971
Baabar, Dzieje Mongolii, Warszawa 2005
Marco Polo, Opisanie świata, z oryginału starofrancuskiego z uwzględnieniem redakcji starowłoskich i łacińskich przełożyła Anna Ludwika Czerny, wstępem i przypisami opatrzył Marian Lewicki, Warszawa 1954, rozdziały CLX i CLXI, str. 396-401, 731-735
Stanisław Kałużyński, Dzieje i tradycja dawnych Mongołów, Warszawa 1978
M. Kozłowski, Kamikaze znaczy boski wiatr. Mongolskie inwazje na Japonię w 1274 i 1281 r., "Biuletyn Prac Stypendystów Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci" nr 10 (1996/1997), Warszawa 1998, str. 247-250
Stephen Turnbull, Mongolskie inwazje na Japonię 1274 i 1281. Pierwsze tchnienie „boskiego wiatru”, przeł. Jan i Marek Wąsińscy, z serii: „Wielkie bitwy historii” t. 58, Osprey Publishing, Amercom SA, Poznań 2011. ISBN 978-83-261-0915-7

[3] Zwój został stworzony na zlecenie Suenagi.

[1] Takezaki Suenaga. Samurai Archives, 2007. [dostęp 2015-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-23)]. (ang.).

[2] The Scrolls of the Mongol Invasions of Japan. Bowdoin College. [dostęp 2015-12-27]. (ang.).

[chc1-4] Denis C. Twitchett, Herbert Franke: Alien Regimes and Border States, 907-1368. T. VI. Cambridge: Cambridge University Press, Herbert, s. 437-442, seria: The Cambridge History of China. ISBN 978-0521243315.

[rossabi1-5] Morris Rossabi: Khubilai Khan : His Life and Times. Berkeley: University of California Press, 1988, s. 101-3. ISBN 978-0-585-10291-7.

[6] Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, 1984, s. 168. ISBN 83-04-01486-6.

[7] Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, 1984, s. 168-169. ISBN 83-04-01486-6.

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]