Mikołajów
46°58′N 32°00′E/46,966667 32,000000
 Dom Naczelnego Wodza Floty Czarnomorskiej, obecnie muzeum budowy statków i floty | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Data założenia |
1788[1] | ||||
| Prawa miejskie |
1789[1] | ||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia |
259,8 km² | ||||
| Wysokość |
53 m n.p.m. | ||||
| Populacja • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 512 | ||||
| Kod pocztowy |
54000 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
BE | ||||
| Podział miasta |
4 rejony | ||||
Położenie na mapie obwodu mikołajowskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 46°58′N 32°00′E/46,966667 32,000000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Mikołajów (ukr. Миколаїв, Mykołajiw; ros. Николаев, Nikołajew) – miasto w południowej części Ukrainy, ważny port i ośrodek przemysłu stoczniowego, położone nad Bohem niedaleko jego ujścia do Morza Czarnego, nieco na północ od miasta do Bohu wpada rzeka Inguł. Stolica obwodu mikołajowskiego. Na początku 2020 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą około 480 tys., Mikołajów zajmował dziewiąte miejsce wśród najludniejszych ukraińskich miast[potrzebny przypis].
Historia
[edytuj | edytuj kod]W 1399 r. w południowej części współczesnego miasta — Wytowce, wielki książę litewski Witold wybudował tu zamek (twierdzę) Wytowce i urząd celny do kontroli handlu z Tatarami krymskimi.
Założony przez Rosjan w 1789 r. jako twierdza. Od tego czasu aż do rozpadu ZSRR znany był pod swoją rosyjską nazwą Nikołajew (Николаев). W 1788 początek portu rzecznego i budowa pierwszych doków, potem port morski. Od 1802 stolica guberni. W XIX i XX wieku główna baza floty rosyjskiej, a potem radzieckiej na Morzu Czarnym.
Podczas okupacji hitlerowskiej, we wrześniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 7500 osób. 21 września 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali w Kalinówce i Woskriesieńsku. Sprawcami zbrodni było Sonderkommando 11a[2].
Współczesny Mikołajów rozwinął się dzięki przemysłowi stoczniowemu. Początkowo był budowany jako stocznia. W XIX wieku Mikołajów był centrum przemysłu stoczniowego na Morzu Czarnym, a także centrum zarządzania Flotą Czarnomorską Imperium Rosyjskiego.
Od 1920 r. w Ukraińskiej SRR, od 1937 stolica obwodu. W latach 1941–1944 pod okupacją niemiecką.
Od 1991 r. należy do Ukrainy.
Do 1991 r. Mikołajów był najważniejszym ośrodkiem budowy nawodnych okrętów wojennych w Związku Radzieckim. Tu właśnie zbudowano wszystkie radzieckie lotniskowce. Znajdują się tam stocznie Czarnomorska (dawniej im. A. Marty) i Mikołajowska (dawniej im. 61 komunardów).
Od marca 2022 Miasto-bohater Ukrainy[3].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]
Skład narodowościowy miasta na podstawie danych ze spisów powszechnych Imperium Rosyjskiego i Związku Radzieckiego:
- 1897[4]
- 1926[5]
- 1939[6]
W 1989 r. liczyło 502 776 mieszkańców[7].
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W mieście rozwinął się przemysł stoczniowy, maszynowy, skórzano-obuwniczy, włókienniczy, spożywczy, kosmetyczny oraz materiałów budowlanych[8].
Religia
[edytuj | edytuj kod]Mikołajów jest od 1992 r. siedzibą eparchii Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego[9].
W mieście czynnych jest dziewiętnaście cerkwi, z których najważniejszą jest katedralny sobór Narodzenia Matki Bożej[10].
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b А. Івченко: Міста України. Київ: 1999, s. 99. ISBN 966-7085-56-2.
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1628.
- ↑ УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №164/2022. Офіційне інтернет-представництво Президента України. [dostęp 2022-03-31]. (ukr.).
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
- ↑ Mikołajów, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-12].
- ↑ Николаевская епархия [online], Патриархия.ru [dostęp 2016-04-15].
- ↑ Николаевский городский округ [online], eparhia.mk.ua [dostęp 2016-04-15].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nikołajew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 149.
- www.mkrada.gov.ua
- mykolayiv.osp-ua.info
- Radziecka mapa 1:100 000 – wschodnia część. sunsite.berkeley.edu:8085. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-09)].
- Radziecka mapa 1:100 000 – zachodnia część. sunsite.berkeley.edu:8085. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-29)].
