Miki

Biotyt

Muskowit

Płatki miki z kopalni w USA

Miki, łyszczyki – grupa minerałów zaliczana do gromady krzemianów. Nazwa „mika” pochodzi od łac. mica (ziarno) lub micare (błyszczeć).

Właściwości

• Wzór chemiczny: AB_2-3(OH,F)₂(Si,Al₄O₁₀) – zasadowe glinokrzemiany potasu, sodu, wapnia, glinu, magnezu, żelaza, manganu rzadziej rubidu, cezu, baru, cynku, wanadu, litu, tytanu, chromu.

  gdzie: A – potas, sód, wapń; B – żelazo, magnez, mangan, lit, glin

• układ krystalograficzny: jednoskośny
• pokrój: tabliczkowy, krótkosłupowy, płytkowy, blaszkowy, pseudoheksagonalny
• barwa: miki jasne: bezbarwne, srebrzystobiałe, żółtawe; miki ciemne: ciemnoszare, brunatne, czarne
• rysa: biała
• połysk: szklisty, metaliczny, jedwabisty
• łupliwość: doskonała, jednokierunkowa
• przełam: nierówny
• twardość: około 2-3
• gęstość: waha się od 2,75 do 3,4 g/cm³
• dobre właściwości dielektryczne
• niepalna
• odporna na temperaturę
• odporna na czynniki chemiczne
• odporna na starzenie.

Tworzą skupienia zbite, ziarniste, blaszkowe, czasami rozetowe. Tworzą kryształy wrosłe i narosłe w druzach – szczotki krystaliczne. Są giętkie, elastyczne i sprężyste. Tylko niewiele wśród nich jest wyraźnie kruchych oraz łamliwych (są to: margaryt, clintonit, ksantofyllit).

Występowanie

Łyszczyki występują powszechnie w wielu skałach, najobficiej w Indiach, Rosji, Kanadzie (w Polsce są spotykane w pegmatytach na Dolnym Śląsku). Należą do głównych minerałów skał magmowych. Są ważnymi składnikami skał metamorficznych i często występują w skałach osadowych. Dzięki doskonałej łupliwości często spotykane w postaci cienkich, elastycznych blaszek o różnym zabarwieniu (tzw. kocie złoto).

Zastosowanie

• jako dielektryk w kondensatorach o małej pojemności
• do izolowania wycinków komutatorów
• jako izolacja żłobkowa
• do odizolowywania elementów elektronicznych (np. tranzystorów od radiatorów)
• do produkcji gumy, papieru przemysłowego, tapet ściennych, tworzyw sztucznych, lakierów, ceramiki, przezroczystych okienek wziernikowych do pieców
• do wyrobu okienek w licznikach Geigera, mogących przepuszczać cząstki alfa (które nie są w stanie przeniknąć kartki papieru ani kilku centymetrów powietrza)
• jako posypka do papy
• jako połyskujący dodatek do ozdobnych szlachetnych tynków
• wypełniacz do środków ochrony roślin
• źródło otrzymywania litu
• są poszukiwane i cenione przez kolekcjonerów
• muskowit chromowy (fuchsyt) jest wykorzystywany jako kamień ozdobny oraz surowiec rzeźbiarski
• jako składnik kosmetyków mineralnych (podkładów, pudrów itp.)

Odmiany miki

• ze względu na zabarwienie:
  • miki jasne: (muskowit, serycyt, paragonit, fengit)
  • miki ciemne: (biotyt, flogopit)
• ze względu na skład chemiczny:
  • miki litowe (lepidolit, cynwaldyt)
  • biotyt
  • potasowa – muskowit
  • potasowo magnezowa – flogopit
  • syntetyczna – fluoroflogopit

Wyroby z miki

• mikafolia
• mikaleks
• mikanit
• samika – papier o stosunkowo dużej wytrzymałości mechanicznej i elektrycznej (> 20 kV/mm)