Mieczysław Birnbaum

Mieczysław Birnbaum
Mieczysław Binom
	porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	10 czerwca 1889 ; Częstochowa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	23-24 kwietnia 1940 ; Katyń, RFSRR, ZSRR
	Przebieg służby
Lata służby	1918–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach

Mieczysław Birnbaum, ps. Mieczysław Binom (ur. 10 czerwca 1889 w Częstochowie, zm. 23-24 kwietnia 1940 w Katyniu) – polski publicysta i tłumacz żydowskiego pochodzenia; w młodości działacz ruchu rewolucyjnego, potem oficer Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w Częstochowie w rodzinie żydowskiej, jako syn chazana Abrahama Bera Birnbauma^[1] i Leonory z d. Frenkel. Jego siostra, Helena Gruszecka (1901–1982) była aktorką.

Absolwent gimnazjum w Piotrkowie. Początkowo członek Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy, później PPS–Frakcja Rewolucyjna^[2]. Studia przerwał z powodu aresztowania za udział w ruchu rewolucyjnym. Był więziony i skazany na zesłanie. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach armii rosyjskiej. W 1917 bierze udział w tworzeniu Wojska Polskiego na wschodzie. Zorganizował Związek Wojsk Polskich w Jassach. Został wybrany członkiem Komitetu Wykonawczego Wojsk Polskich Frontu Rumuńskiego^[3]. Członek POW (KN 3). Jeden z delegatów gen. Józefa Hallera (razem z Bronisławem Nakoniecznikow-Klukowskim i Walerianem Czumą) wysłany 12 kwietnia 1918 do rządu RFSRR w celu uzyskania zgody na przemarsz korpusu z Ukrainy na teren Rosji pod kontrolą bolszewików, wobec żądania Niemców rozbrojenia korpusu. Bolszewicy nie wyrazili zgody na ewakuację II Korpusu za Dniepr. Konsekwencją odmowy bolszewików było rozbicie II Korpusu w bitwie pod Kaniowem przez Niemców. Szef wydziału politycznego II Oddziału Sztabu Generalnego WP^[4], porucznik piechoty WP (1918–1921).

Zaufany emisariusz Józefa Piłsudskiego, z jego nominacji przedstawiciel Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego w rokowaniach polsko-bolszewickich w Mikaszewiczach (w czasie wojny polsko-bolszewickiej) i faktyczny negocjator^[5].

Tłumacz literatury rosyjskiej. Pierwszy tłumacz na język polski opowiadań Izaaka Babla i Jewgienija Zamiatina^[6]. Stryj Jerzego Pomianowskiego^[7].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku. 23 lub 24 kwietnia 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany^[8]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień kapitana^[9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6741
Krzyż Niepodległości – 17 marca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[10]
Krzyż Walecznych
Złoty Krzyż Zasługi – 9 listopada 1929 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”^[11]

Twórczość

Partja winta A. P. Czechow (tł. M. Binom, Warszawa, „Rój”, 1926)
Ludzie jaskiniowi i inne opowiadania J. Zamiatin (tł: pod pseud. Binom, poprawił i uwspółcz.: M. K. Tekst oparty o wydanie „Roju” z 1927 r., Warszawa: WIS 1986)
Gasnącemu światu (słowa: pod pseud. M. Binom; rys. St. Dobrzyński, Warszawa, s.n. 1930)
Raj na ziemi (Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, Zakłady Wydawniczo-Drukarskie „Praca” 1930)^[12]
Utwory wybrane I.Babel (tł. pod pseud. Mieczysław Binom, wstęp Jerzy Pomianowski, Warszawa, „Czytelnik”, 1961)
Historia jednego konia I. Babel (tł. pod pseud. Mieczysław Binom; wyboru dokonał Ziemowit Fedecki, Warszawa, „Czytelnik”, 1988)

Przypisy

↑ http://web.archive.org/web/20160304090239/http://www.kongres.lublin.pl/ws/pomianowski.doc Wspomnienia J.Pomianowskiego-III Kongres Kultury Chrześcijańskiej] w aktach Indeksu Represjonowanych ośrodka Karta „syn Aleksego”
↑ Historia wojskowości polskiej: wybrane zagadnienia,W. Biegański, P. Stawecki, J. Wojtasik, Wojskowy Instytut Historyczny, Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1972, według wspomnień bratanka Jerzego Pomianowskiego członek SDKPiL Rzeczpospolita 10.11.06 Nr 263, "Szabla za Babla". Wywiad z J. Pomianowski
↑ StanisławS. Łoza StanisławS., Czy wiesz, kto to jest?, Warszawa 1938, s. 49 .
↑ https://web.archive.org/web/20080625013341/http://www.naszawitryna.pl/ksiazki_31.html fragm. książki "Cienie, które dzielą" M. Kałuski
↑ Birnbaum był bliskim znajomym Juliana Marchlewskiego z okresu działalności podziemnej. Andrzej Nowak Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku), Wyd. II poprawione, Kraków 2008, Wyd. Arcana ISBN 83-86225-44-0; Stosunki polsko-radzieckie, 1918-1919 W. Gostyńska, Wydział I-Nauk Społecznych, PWN, 1986
↑ http://archiwum.rp.pl/artykul/262572_Okularnik_z_Odessy.html Rzeczpospolita, 05.02.2000 Okularnik z Odessy. J.Pomianowskim
↑ http://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/dodatek3_061110/dodatek3_a_16.html Rzeczpospolita 10.11.06 Nr 263, "Szabla za Babla". Wywiad z J. Pomianowski
↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 171.
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82.
↑ M.P. z 1930 r. nr 13, poz. 21.
↑ MieczysławM. Birnbaum MieczysławM., Raj na ziemi., Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930 .

Zobacz też

Bibliografia

Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
Andrzej Nowak Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku), Wyd. II poprawione, Kraków 2008, Wyd. Arcana ISBN 83-86225-44-0.

Linki zewnętrzne

Mieczysław Birnbaum - zbiór prac literackich
Publikacje Mieczysława Birnbauma w bibliotece Polona

[1] ttp://web.archive.org/web/20160304090239/http://www.kongres.lublin.pl/ws/pomianowski.doc Wspomnienia J.Pomianowskiego-III Kongres Kultury Chrześcijańskiej] w aktach Indeksu Represjonowanych ośrodka Karta „syn Aleksego”

[2] Historia wojskowości polskiej: wybrane zagadnienia,W. Biegański, P. Stawecki, J. Wojtasik, Wojskowy Instytut Historyczny, Wydawn. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1972, według wspomnień bratanka Jerzego Pomianowskiego członek SDKPiL Rzeczpospolita 10.11.06 Nr 263, "Szabla za Babla". Wywiad z J. Pomianowski

[:0-3] StanisławS. Łoza StanisławS., Czy wiesz, kto to jest?, Warszawa 1938, s. 49 .

[4] ttps://web.archive.org/web/20080625013341/http://www.naszawitryna.pl/ksiazki_31.html fragm. książki "Cienie, które dzielą" M. Kałuski

[5] Birnbaum był bliskim znajomym Juliana Marchlewskiego z okresu działalności podziemnej. Andrzej Nowak Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku), Wyd. II poprawione, Kraków 2008, Wyd. Arcana ISBN 83-86225-44-0; Stosunki polsko-radzieckie, 1918-1919 W. Gostyńska, Wydział I-Nauk Społecznych, PWN, 1986

[6] ttp://archiwum.rp.pl/artykul/262572_Okularnik_z_Odessy.html Rzeczpospolita, 05.02.2000 Okularnik z Odessy. J.Pomianowskim

[7] ttp://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/dodatek3_061110/dodatek3_a_16.html Rzeczpospolita 10.11.06 Nr 263, "Szabla za Babla". Wywiad z J. Pomianowski

[CITEREFУбиты_в_Катыни2015171-8] Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 171.

[9] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[10] M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82.

[11] M.P. z 1930 r. nr 13, poz. 21.

[12] MieczysławM. Birnbaum MieczysławM., Raj na ziemi., Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]