Michaił Lewandowski

Michaił Lewandowski
Михаил Карлович Левандовский
	; Członkowie Wojskowej Rady Rewolucyjnej Republiki ZSRR: Od lewej: Iona Jakir, Aleksandr Jegorow, Siergiej Kamieniew, Klimient Woroszyłow, Siemion Budionny, Michaił Lewandowski, Konstanin Awksentewski, Borys Szaposznikow, Iwan Biełow, Ijeronim Uborewicz, grudzień 1927
	komandarm II rangi
Data i miejsce urodzenia	15 maja 1890 ; Tbilisi, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	29 lipca 1938 ; Moskwa, ZSRR
	Przebieg służby
Lata służby	1912–1938
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Armia Czerwona
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa,; powstanie Kiereńskiego i Krasnowa,; wojna domowa w Rosji: radziecki podbój Azerbejdżanu; operacja rostowsko-nowoczerkaska; radziecki podbój Gruzji; walka z basmaczami,; wojna polsko-bolszewicka: Bitwa Warszawska;
	Odznaczenia
	; Carskie:;

Michaił Karłowicz Lewandowski, ros. Михаил Карлович Левандовский (ur. 3 maja^?/15 maja 1890 w Tyflisie, zm. 29 lipca 1938 w Moskwie) – sztabskapitan Armii Imperium Rosyjskiego, komandarm II rangi Armii Czerwonej pochodzenia polskiego^[1].

Życiorys

Pochodził z rodziny chłopskiej i był synem Karola Lewandowskiego, Polaka, podoficera służby długoterminowej armii carskiej. Ukończył czteroklasową Szkołę Miejską, a następnie Szkołę Realną w Groznym. Przed powołaniem do wojska uczył się na zecera w drukarni i pracował na poczcie w Groznym. Od 1910 roku pełnił służbę w Armii Imperium Rosyjskiego. W 1912 r. ukończył Włodzimierską Uczelnię Wojskową w Petersburgu w stopniu podporucznika i był skierowany do służby w 202 Gorijskim Pułku Piechoty w Kutaisi. Uczestnik I wojny światowej, nagrodzony za walki 6 orderami. Walczył jako dowódca kompanii w Prusach Wschodnich, pod Warszawą i w Galicji. Odznaczony 5 medalami. Po dwukrotnym odniesieniu ciężkich ran przebył wielomiesięczne leczenie, a następnie został w 1916 r. dowódcą 4 pododdziału 1 dywizjonu samochodów pancernych, a następnie dowódcą tego dywizjonu. W armii carskiej w 1916 r. uzyskał stopień sztabskapitana, później przeszedł na stronę rewolucjonistów.

Jako dowódca pododdziału 1 kompanii karabinów maszynowych brał udział w zdławieniu wystąpienia gen. Ławra Korniłowa w 1917 r. Walczył z wojskami Kiereńskiego i Krasnowa. W 1918 r. wstąpił do Partii Eserów-Maksymalistów i do Armii Czerwonej, a od 1920 r. został członkiem KPZR. Od lutego do sierpnia 1918 r. jako komisarz wojskowy Groznego i Władykaukazu organizował jednostki Armii Czerwonej w Groźnieńskim Rejonie Czeczenii. Od sierpnia do grudnia 1918 r. był Ludowym Komisarzem ds. Wojskowych Tereckiej Republiki Radzieckiej, wyznaczony na dowódcę Władykaukasko-Groźnieńskiej Grupy Wojsk, dowodził 300-osobowym oddziałem robotników z Groznego walczącym przeciwko białym Kozakom terskim, a następnie Armii Ochotniczej^[2].

W latach 1919–1925 dowodził dywizjami, armiami, a także okręgami wojskowymi na Północnym Kaukazie, Ukrainie, Krymie oraz Frontem Turkiestańskim. W 1919 roku był dowódcą 11 Armii, w latach 1919–1921 dowódcą Specjalnej, a później 7 Dywizji Kawalerii, 33 Kubańskiej Dywizji Kawalerii, Terskiej Grupy Wojsk, w kwietniu-sierpniu 1920 był dowódcą 11 Armii i 9 Armii (sierpień 1920 – maj 1921). W okresie lipiec–wrzesień 1921 był dowódcą wojsk Guberni Tambowskiej. Po wojnie domowej był pomocnikiem i zastępcą w kilku Okręgach Wojskowych (OW). Był dowódcą Turkiestańskiego OW (kwiecień 1924 – listopad 1925), od 1925 r. do 1928 r. dowodził Kaukaską Armią Czerwonego Sztandaru.

W latach 1928–1929 był jednocześnie pełnomocnikiem Ludowego Komisariatu ds. Wojskowych przy Radzie Komisarzy Ludowych Zakaukaskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej i szefem Głównego Zarządu Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej. W latach 1929–1937 dowodził kolejno Syberyjskim, Kaukaskim i Zakaukaskim Okręgami Wojskowymi. W 1935 r. został awansowany na komandarma II stopnia^[1]. W 1937 r. był jednocześnie deputowanym posłem Rady Najwyższej^{[potrzebny przypis]} Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, członkiem Rady Wojskowej przy Ludowym Komisarzu Obrony ZSRR, dowódcą Nadmorskiej Grupy Wojsk Samodzielnej Dalekowschodniej Armii Czerwonego Sztandaru^[1].

Aresztowany 23 lutego 1937 r. i oskarżony o udział w antyradzieckim, trockistowskim, wojskowo-faszystowskim spisku oraz o szpiegostwo. W czasie śledztwa torturowany, przyznał się do winy. 29 lipca 1938 r. skazany przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano tego samego dnia^[1].

28 kwietnia 1956 r. został zrehabilitowany.

Odznaczenia

Order Świętego Włodzimierza z mieczami
dwa Ordery św. Stanisława z mieczami
Order Świętej Anny z mieczami
Order Lenina
dwa Ordery Czerwonego Sztandaru
Order Czerwonego Sztandaru Azerbejdżańskiej SRR
Order Czerwonego Sztandaru Pracy Tadżyckiej SRR

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Nikołaj Iwanow: Zapomniane ludobójstwo. Polacy w państwie Stalina. „Operacja polska” 1937–1938. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2014, s. 357−359. ISBN 978-83-240-3043-9.
↑ Терская советская республика [online], www.hrono.ru [dostęp 2018-07-18] .

Bibliografia

Wielka Encyklopedia Radziecka, XIV, Moskwa 1973.
W. M. Iwanow, Marszał Tuchaczewskij, Wojeizdat, Moskwa 1990.
http://www.rkka.ru
http://hrono.info/biograf/levandov.html
https://dic.academic.ru/
http://bse.sci-lib.com/article069088.html
http://1914.borda.ru/?1-12-20-00000087-000-80-0
http://militera.lib.ru/bio/solomin_ni_levandovsky/02.html
http://www.memo.ru/memory/communarka/CHAPTER9.HTM

[Iwanow-1] Nikołaj Iwanow: Zapomniane ludobójstwo. Polacy w państwie Stalina. „Operacja polska” 1937–1938. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2014, s. 357−359. ISBN 978-83-240-3043-9.

[:2-2] Терская советская республика [online], www.hrono.ru [dostęp 2018-07-18] .

[1]

[2]